Powiatowa Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Koszalinie

Mając na uwadze wyniki badań epidemiologicznych przeprowadzonych w ramach realizowanego ze środków Ministra Zdrowia programu Monitorowanie stanu zdrowia jamy ustnej populacji polskiej w latach 2013-2015 - „Stan zdrowia jamy ustnej oraz potrzeby profilaktyczno-lecznicze (Dzieci w wieku 6 lat w Polsce”, niezwykle istotne jest upowszechnianie wśród dzieci w wieku przedszkolnym nawyku szczotkowania zębów. Z danych opublikowanych na stronach internetowych Ministra Zdrowia www.mz.gov.pl wynika, że w Polsce tylko 14,4% dzieci w wieku 6 lat jest wolnych od próchnicy.

Próchnicy zębów można zapobiegać stosując równolegle kilka metod:

• utrzymanie higieny jamy ustnej,
• racjonalne żywienie,
• uzupełnianie związków fluoru,
• wczesne leczenie próchnicy (również zębów mlecznych),
• edukacja zdrowotna.

Żadna pojedynczo stosowana metoda nie będzie w pełni skuteczna

Wszystkie inicjatywy mogące przyczynić się do zwiększenia wśród dzieci i ich rodziców świadomości, motywacji, umiejętności oraz wyrobienia nawyku codziennego, prawidłowego mycia zębów będą spotykały się ze wsparciem Państwowej Inspekcji Sanitarnej.

W przedszkolach należy stwarzać warunki do realizacji tego zalecenia. Do zorganizowania codziennego szczotkowania zębów przez dzieci w przedszkolu wymagane jest odpowiednie przygotowanie łazienek i przestrzeganie poniższych zasad:

• • przy 1 umywalce może jednocześnie czyścić zęby 1-3 dzieci, lepiej zaczynać od mniejszej liczby, szczególnie jeśli chodzi o młodsze dzieci,
  • szczoteczki powinny być tak oznakowane, aby możliwe było przyporządkowanie szczoteczki do dziecka, a dzieci łatwo rozpoznawały swoją szczoteczkę,
  • przed szczotkowaniem zębów wychowawca rozdąje dzieciom ich szczoteczki,
  • do szczotkowania należy stosować pasty z fluorem wysokiej jakości, dostosowane do wieku dzieci, nakładając jej śladową ilość (wielkości połowy małego ziarnka grochu w 2. roku życia, po 3. roku życia całego ziarnka grochu),
  • w miarę możliwości dzieci powinny szczotkować zęby po każdym posiłku, gdyż po jedzeniu resztki pokarmowe pozostają między zębami, przy dziąsłach i w bruzdach na powierzchni zębów,
  • po użyciu szczoteczki, należy wypłukać i odstawić ją do wysuszenia w kubeczku, główką do góry — można przechowywać po kilka szczoteczek w jednym kubku tak, aby nie stykały się główkami,
  • szczoteczki można przechowywać w opakowaniach jednostkowych, uważając przy tym aby zachować dostęp powietrza umożliwiający wysychanie szczoteczki do zębów,
  • zaangażowanie opiekunów przedszkolnych jest istotne dla kształtowania prawidłowych nawyków w zakresie szczotkowania zębów.

 

Cechy dobrej szczoteczki:

• • wykonana z włosia nylonowego z oszlifowanymi zaokrąglonymi końcami włókien, o jednakowej średnicy,
  • miękką (soft) zaleca się dla dzieci w wieku przedszkolnym podczas nauki szczotkowania,
  • część pracująca (główka) powinna być dość wąska i krótka, aby ułatwić swobodne ruchy w jamie ustnej,
  • szczoteczkę należy wymieniać co najmniej co 3 miesiące lub częściej (zmiana ułożenia włókien i kształtu szczotki wskazuje na konieczność jej zmiany).

Zaleca się, aby w publicznych i niepublicznych placówkach przedszkolnych wprowadzić czyszczenie zębów po każdym posiłku, razem z edukacją zdrowotną grupową i indywidualną dzieci i ich rodziców.

 

Opracowano na podstawie:

1. Wojnarowska B., Oblacińska A. (red): Zdrowie jamy ustnej u dzieci, młodzieży i kobiet ciężarnych, IMiD, Warszawa, 1995 r.
2. Oblacińska A., Ostręga W. (red): Standardy i metodyka pracy pielęgniarki i higienistki szkolnej, IMiD, Warszawa,2003 r.
3. Oblacińska A., Mikiel-Kostyra K., Jodkowska M. (red): Profilaktyczna opieka Zdrowotna nad dziećmi w wieku 0-5 lat (...), IMiD, Warszawa, 2011 r.
4. „Stan zdrowia jamy ustnej oraz potrzeby profilaktyczno-lecznicze dzieci w wieku 6 lat w Polsce” - http://www.mz.gov.pl/wwwfiles/ma_struktura/docs/61at_wynikbad 20130426.pdf
5. Trykowski J.: Optymalna fluorowa profilaktyka próchnicy zębów w Polsce, Czasopismo Stomatologiczne, 2005, LVIII, 6