Higiena w placówkach dzieci i młodzieży
Higiena w placówkach dzieci i młodzieży
Zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt. 6 i 7 ustawy z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz. U. z 2021 r. poz. 195 ze zm.) do zakresu działania Państwowej Inspekcji Sanitarnej w dziedzinie bieżącego nadzoru sanitarnego należy kontrola przestrzegania przepisów określających wymagania higieniczne i zdrowotne, m.in. higieny pomieszczeń i wymagań w stosunku do sprzętu używanego w szkołach i innych placówkach oświatowo-wychowawczych, szkołach wyższych oraz w ośrodkach wypoczynku, a także higieny procesów nauczania. Higiena procesu nauczania - uczenia się ma na celu wyeliminowanie negatywnych czynników w środowisku szkolnym, które wpływają niekorzystnie na zdrowie uczniów i efektywność ich nauki.
Czynniki wpływające pozytywnie na higienę procesu nauczania:
- Odpowiednie warunki lokalowe placówki, w której uczeń spędza kilka godzin dziennie:
Odpowiedni stan techniczny budynku i jego wyposażenia.
Budynek szkoły powinien być zaopatrzony w bieżącą ciepłą i zimną wodę. Powinien mieć indywidualną lub centralną instalację ciepłej wody, zapewnione odprowadzanie ścieków, miejsce przystosowane do czasowego gromadzenia odpadków i nieczystości stałych. Budynek powinien być wyposażony w instalacje (urządzenia) do ogrzewania pomieszczeń, mieć zapewnioną wentylację we wszystkich pomieszczeniach przeznaczonych na pobyt ludzi.
We wszystkich pomieszczeniach budynku szkolnego powinna być przewidziana skutecznie działająca wentylacja grawitacyjna. Okna powinny mieć konstrukcję umożliwiająca otwieranie co najmniej 50% ich powierzchni w danym pomieszczeniu w celu wietrzenia. Niewłaściwa wentylacja w pomieszczeniach przeznaczonych na pobyt ludzi może powodować złe samopoczucie, uczucie senności, bóle i zawroty głowy oraz brak koncentracji.
Zapewnienie właściwego oświetlenia.
Zgodnie z § 9 ust. 1 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach
z dnia 31 grudnia 2002 r. (Dz. U. 2020 poz. 1604) „w pomieszczeniach szkoły i placówki zapewnia się właściwe oświetlenie”.
Polska Norma PN-EN 12464-1:2012 Światło i oświetlenie. Oświetlenie miejsc pracy. Część 1: Miejsca pracy we wnętrzach wskazuje, że: w większości sal lekcyjnych wartość natężenia w polu zadania wzrokowego powinno wynosić 300 lx, natomiast na tablicach – 500 lx.
Dla innych pomieszczeń szkolnych wartości natężenia oświetlenia sztucznego powinny wynosić:
- 500 lx w pracowniach artystycznych,
- 500 lx w pracowniach prac ręcznych,
- 300 lx w halach sportowych, salach gimnastycznych i na basenach,
- 300 lx w pracowniach komputerowych,
- 200 lx w stołówkach szkolnych.
Odpowiednio dobrane parametry opraw oświetleniowych światła sztucznego (głównie natężenie oraz równomierność) tworzą warunki umożliwiające sprawne widzenie oraz motywujące do pracy.
Zapewnienie właściwej temperatury powietrza w pomieszczeniach.
Zastosowana w budynku instalacja (urządzenia) do ogrzewania powinna w sezonie grzewczym zapewnić następującą temperaturę:
- pomieszczenia do nauki – min. +18 ° C,
- szatnie, korytarze, klatki schodowe, sale gimnastyczne - +16° C,
- rozbieralnie, natryskownie - +24° C.
W przypadku niemożności zapewnienia w salach lekcyjnych temperatury minimum 18° C dyrektor szkoły zawiesza zajęcia szkolne na czas określony - § 17 ust. 1 i 2 Dz.U. 2020 poz. 1604.
W pomieszczeniach przeznaczonych na zbiorowy pobyt dzieci oraz osób niepełnosprawnych na grzejnikach centralnego ogrzewania należy umieszczać osłony ochraniające od bezpośredniego kontaktu z elementem grzejnym - § 302 ust. 3 Dz.U. 2022 r., poz. 1225).
Dostosowanie mebli edukacyjnych do zasad ergonomii.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami § 9.2 Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002 r., w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz. U. z 2020 r., poz. 1604) sprzęt (meble: stoliki i krzesła), z którego korzystają osoby pozostające pod opieką szkoły lub placówki, dostosowuje się do wymagań ergonomii.
Meble znajdujące się w szkole lub placówce powinny odpowiadać wymiarom ujętym w normie: PN-EN 1729-1:2007 Meble szkolne i przedszkolne. Stoły i krzesła. Podstawowe wymiary funkcjonalne.
W trosce o zdrowie uczniów należy zapewnić właściwe wymiary mebli w każdej klasie w ilościach odpowiednich do potrzeb, gdyż długotrwałe korzystanie z mebli niedostosowanych do wzrostu może być przyczyną powstawania zachorowań związanych z niewłaściwą postawą ciała (wadami kręgosłupa).
Tabela - zasady doboru stanowiska pracy ucznia w zależności od wzrostu użytkownika
Numer wielkości i wysokość stołu i krzesła w mm | Wzrost (bez butów) w mm | Kolory |
Nr 0 stół - 400 krzesło - 210 |
800-950 | Biały |
Nr 1 stół - 460 krzesło - 260 |
930-1160 | Pomarańczowy |
Nr 2 stół - 530 krzesło - 310 |
1080-1210 | Fioletowy |
Nr 3 stół - 590 krzesło - 350 |
1190-1420 | Żółty |
Nr 4 stół - 640 krzesło - 380 |
1330-1590 | Czerwony |
Nr 5 stół - 710 krzesło - 430 |
1460-1765 | Zielony |
Nr 6 stół - 760 krzesło - 460 |
1590-1880 | Niebieski |
Nr 7 stół - 820 krzesło - 510 |
1740-2070 | Brązowy |
- Rozkład zajęć lekcyjnych
Prawidłowo ułożony rozkład zajęć lekcyjnych wpływa na możliwości psychofizyczne dzieci i młodzieży, a tym samym na jakość pracy uczniów na przestrzeni całego tygodnia i osiągane wyniki w nauce.
Zgodnie z § 4 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach z dnia 31 grudnia 2002 r. plan zajęć dydaktyczno-wychowawczych uwzględnia:
- równomierne obciążenie uczniów zajęciami w poszczególnych dniach tygodnia;
- zróżnicowanie zajęć w każdym dniu;
- możliwości psychofizyczne uczniów podejmowania intensywnego wysiłku umysłowego w ciągu dnia.
Ponadto, mając na uwadze przeciwdziałanie wadom postawy, w szczególności u młodszych uczniów szkół podstawowych, placówka powinna zapewniać uczniom możliwość pozostawienia w szkole części podręczników i przyborów szkolnych. Wymóg ten został nałożony na dyrektora szkoły w 2009 roku w zapisie § 4a do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz. U. z 2003 r. Nr 6, poz. 69, z późn. zm.).
Materiały
Zalecenia dotyczące tornistrów szkolnych
Fontanny z wodą do picia, dystrybutory wody, źródełka – udostępnianie wody do spożycia
Materiały
Zasady doboru stanowiska pracy uczniaZasady_doboru_stanowiska_pracy_ucznia.pdf 0.20MB