Powiatowa Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Miechowie

Dlaczego właśnie teraz ostrzegamy przed barszczem Sosnowskiego? Bo najczęściej latem dochodzi do największej ilości poparzeń. Przebywanie w bliskości barszczu stanowi duże zagrożenie dla zdrowia człowieka!

Barszcz Sosnowskiego to roślina parząca!

Barszcz Sosnowskiego (łac. Heracleum Sosnowskyi Mandel L.) jest gatunkiem rośliny zielnej pochodzącej z rejonu Kaukazu, która zaliczana jest do rodziny selerowatych (Apiaceae). Barszcz Sosnowskiego jest rośliną monokarpiczną, a więc kwitnie i owocuje tylko raz w życiu, ginąc po wydaniu nasion, chyba że zostanie wcześniej uszkodzona, wówczas regeneruje się, ponownie zakwita i wydaje nasiona przez wiele następnych lat. Kontakt z tą rośliną wywołuje oparzenia skórne oraz powoduje reakcje podczas ekspozycji na działanie promieni słonecznych. Mogą być to oparzenia II i III stopnia, a nawet z przebiegających z martwicą skóry. Oparzenia pojawiają się, gdy skóra mająca kontakt z olejkiem eterycznym barszczu zostaje wystawiona na działanie promieni ultrafioletowych. Olejek eteryczny występuje we wszystkich częściach rośliny. Furanokumaryny mają wysokie powinowactwo do DNA komórek skóry, powodując ich obumieranie. Na intensywność reakcji ma wpływ wiele czynników - ilość olejku eterycznego mającego kontakt ze skórą, intensywność narażenia na światło oraz osobnicza wrażliwość na barszcz Sosnowskiego.

Jak rozpoznać barszcz Sosnowskiego?

Barszcz Sosnowskiego jest on zaliczany do roślin inwazyjnych i występuje na terenie całej Polski. Najczęściej barszcz Sosnowskiego spotkać można wzdłuż strumieni wodnych, na skarpach rowów, na obrzeżach pól i lasów oraz na łąkach i pastwiskach. Na Kaukazie osiąga średnią wysokość 1-1,5 metra, natomiast w Polsce może dorastać do wielkości małego drzewa - nawet 3 - 4 m. Grubość łodygi może osiągać do 12 centymetrów średnicy. Są one puste w środku. Średnica liści dochodzi do 120-150 cm. Kwiaty mają kolor biały i są zebrane w rozłożyste kwiatostany o średnicy 30-75 cm. Jeden baldach może posiadać nawet do 20 tysięcy drobnych kwiatków. Korzeń jest bardzo długi. Początek wzrostu rośliny obserwuje się już w kwietniu, kiedy osiąga wysokość 10-30 cm. Jego przyspieszony wzrost następuje w miarę wzrostu temperatury, na końcu maja osiągając wysokość 1,5-2 metry. W czerwcu pojawia się łodyga kwiatowa oraz pąk kwiatowy w kształcie maczugi. W drugiej połowie czerwca rozwijają się baldachy kwiatowe, utrzymujące się od 2 do 3 tygodni. W drugiej połowie lipca, z kwiatów tworzą się nasiona.

Objawy oparzenia barszczem Sosnowskiego

Objawy oparzenia barszczem Sosnowskiego są podobne do poparzenia termicznego W zależności od nasilenia skóra jest podrażniona, mogą pojawić się, stany zapalne, pęcherze surowicze wypełnione płynem, a nawet głębokie rany. Pojawiają się od 30 do 120 minut od kontaktu z rośliną. W ciągu pierwszych 24 godzin mogą ulegać znacznemu nasileniu. W komórkach skóry, do których przeniknęły furanokumaryny dochodzi do zwiększonej produkcji melaniny - barwnika skóry. Powoduje to powstawanie zmian skórnych hiperpigmentacyjnych, czyli przebarwień, które mogą utrzymywać się nawet kilka lat po zagojeniu się oparzeń. Wdychanie olejków eterycznych może powodować nudności, zawroty i bóle głowy.

Wśród objawów zatrucia wymienia się:

• zaczerwienienie skóry
• obrzęk skóry
• bolesne pęcherze wypełnione płynem surowiczym
• nudności
• bóle głowy
• zapalenie spojówek
• wymioty
• podrażnienie dróg oddechowych
• martwica skóry

Poparzenie barszczem Sosnowskiego - pierwsza pomoc i leczenie

W przypadku dotknięcia rośliny, jeśli jeszcze nie wystąpiły objawy poparzenia należy umyć skórę dużą ilością letniej wody z mydłem. Jeśli doszło do kontaktu rośliny lub jej olejków eterycznych z oczami, należy je przemyć dużą ilością wody, chronić skórę przed słońcem oraz skonsultować się z okulistą. W każdym przypadku (nawet w przypadku braku objawów) należy unikać ekspozycji na światło słoneczne co najmniej przez 48 godzin. W przypadku zaobserwowania poparzenia, należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza. W czasie oczekiwania na wizytę, można przyjąć preparaty z wapniem, aby zmniejszyć ryzyko wystąpienia reakcji alergicznej. Pęcherze surowicze, jeśli nie ulegną rozerwaniu, można posmarować maścią z kortykosteroidami.

Kontakt z barszczem Sosnowskiego - jak unikać?

• nie dotykaj ich i nie zrywaj roślin przy użyciu gołych rąk,
• przebywając w bliskości barszczu Sosnowskiego chroń skórę i drogi oddechowe przed promieniowaniem UV (okulary i kremy z filtrem, odzież z nienasiąkliwych tworzyw sztucznych zakrywającą skórę, maski ochronne), pamiętaj, że skóra dzieci jest bardziej wrażliwa na toksyczne działanie soku barszczu,
• nie przebywaj w pobliżu barszczu Sosnowskiego ze względu na lotne olejki eteryczne emitowane do otocznia, które mogą osadzać się na skórze
• z tego barszczu nie polecamy gotować zupy!

Pamiętaj!

Zawsze możesz sprawdzić miejsce występowanie barszczu Sosnowskiego w Polsce w bazie online, która liczy dziś ponad 3500 lokalizacji.