Powiatowa Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Miechowie

Zgodnie z 22 ust. 1 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. z 2023 r. poz. 11284, z późn. zm.): cyt.: „Właściciel, posiadacz lub zarządzający nieruchomością są obowiązani utrzymywać ją w należytym stanie higieniczno-sanitarnym w celu zapobiegania zakażeniom i chorobom zakaźnym, w szczególności:

1) prowadzić prawidłową gospodarkę odpadami i ściekami;

2) zwalczać gryzonie, insekty i szkodniki;

3) usuwać padłe zwierzęta z nieruchomości;

4) usuwać odchody zwierząt z nieruchomości.”

Właściciele, zarządcy, administratorzy i inne instytucje odpowiedzialne za ogólnodostępne place zabaw, winni zabezpieczać piaskownice przed zanieczyszczeniem. Stałe zabezpieczanie piaskownic poprzez np. ogradzanie terenów placów zabaw lub piaskownic, zasłanianie piaskownicy na noc i w okresach jej nieużytkowania (np. okres zimy), ma przede wszystkim służyć niedopuszczeniu do zanieczyszczenia piasku w piaskownicy przez psy, koty, ptaki oraz inne zwierzęta, a także chronić przed innymi zagrożeniami mogącymi pogorszyć stan sanitarny piasku.

Brak zabezpieczenia piasku przed zabrudzeniem, zanieczyszczeniem odchodami zwierzęcymi lub innymi zagrożeniami powoduje wysokie ryzyko pogorszenia stanu sanitarnego piasku, co może powodować rozwój chorób pasożytniczych, odzwierzęcych i zakaźnych u osób korzystających z piaskownicy. W związku z tym, iż z piaskownicy korzystają szczególnie małe dzieci, stwarza to zagrożenie dla ich zdrowia, z uwagi na ich słabo rozwinięty układ odpornościowy. 

Warto wskazać, że pasożyty mogą wywołać groźne choroby – toksoplazmozę, którą można się zarazić przez kontakt z odchodami kota i toksokarozę, którą wywołuje glista psia lub kocia oraz larwy innych nicieni: Ascaris Strongydoides, Ancylostoma znajdujące się w odchodach. Bakteriami, mogącymi występować w zanieczyszczonym piasku są m.in. bakterie z gatunku Escherichia coli czy Salmonella – powodujące poważne zatrucia pokarmowe.

Systematyczna wymiana piasku w piaskownicach przy jednoczesnym stosowaniu fizycznych barier (ogradzanie terenów zabaw lub piaskownic, zasłanianie piaskownicy na noc i w okresach jej nieużytkowania) chroniących przed dostępem zwierząt oraz przed innymi zagrożeniami mogącymi pogorszyć stan sanitarny piasku stanowi najskuteczniejszą metodę utrzymywania jego czystości. Dlatego konieczna jest wymiana piasku w piaskownicach co najmniej przed oraz w trakcie sezonu letniego, a także każdorazowo po stwierdzeniu w nim obecności widocznych zanieczyszczeń (odpadów, odchodów zwierzęcych i innych).

Państwowa Inspekcja Sanitarna w ramach sprawowanego nadzoru sanitarnego kontroluje piaskownice zarówno ogólnodostępne w przestrzeni publicznej (w parku, na osiedlowych placach zabaw), jak również na terenach żłobków, przedszkoli i szkół. W czasie kontroli sanitarnych  sprawdzany jest stan sanitarno-techniczny piaskownic oraz czystość piasku pod kątem obecności widocznych zanieczyszczeń stanowiących zagrożenie dla zdrowia dzieci, w tym odchody zwierzęce. Sprawdzane są również dokumenty potwierdzające wymianę piasku.

Autor: Bożena Pszennakowska-Nowak, Sekcja Nadzoru Higieny Komunalnej