Powiatowa Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Miechowie

„Książeczka sanepidowska” została zastąpiona orzeczeniem lekarskim do celów sanitarno-epidemiologicznych!

W myśl obecnie obowiązujących przepisów prawnych niegdyś obowiązkowa tzw. „książeczka zdrowia do celów sanitarno-epidemiologicznych” przestała być dokumentem medycznym.

Jedynym obowiązującym dokumentem jest orzeczenie lekarskie:

• o zdolności do wykonywania prac, przy wykonywaniu których istnieje możliwość przeniesienia zakażenia lub choroby zakaźnej na inne osoby;
• o czasowych i trwałych przeciwwskazaniach do wykonywania prac, przy wykonywaniu których istnieje możliwość przeniesienia zakażenia lub choroby zakaźnej na inne osoby.

Orzeczenie takie wydaje lekarz medycyny pracy bądź lekarz POZ na podstawie aktualnego wyniku badań laboratoryjnych.

Kiedy wykonuje się badanie do celów sanitarno-epidemiologicznych?

Badanie do celów sanitarno-epidemiologicznych przeprowadza się u:

• uczniów, studentów, doktorantów kształcących się do wykonywania prac, przy wykonywaniu których istnieje możliwość przeniesienia zakażenia lub choroby zakaźnej na inne osoby oraz u osób podejmujących lub wykonujących prace, przy wykonywaniu których istnieje możliwość przeniesienia zakażenia lub choroby zakaźnej na inne osoby,
• osób podejmujących lub wykonujących prace, przy wykonywaniu których istnieje możliwość przeniesienia zakażenia lub choroby zakaźnej na inne osoby

Badania sanitarno – epidemiologicze konieczne jest do podjęcia lub kontynuowania pracy, nauki,  dotyczy przede wszystkim:

• pracowników branży spożywczej i gastronomicznej (np. kucharza, kelnera, piekarza, pracownika sklepu spożywczego, hostessy),
• pracowników branży medycznej (np. lekarza, pielęgniarki i innych zawodów medycznych),
• pracowników oświaty (np. przedszkolanki, nauczycielki czy opiekunki do dzieci),
• kosmetyczek, fryzjerów.

Jakie badania są potrzebne do wystawienia orzeczenia do celów sanitarno-epidemiologicznych?

Uzyskanie orzeczenia do celów sanitarno-epidemiologicznych nie jest skomplikowaną procedurą. Należy zgłosić się do najbliższej stacji sanitarno-epidemiologicznej lub laboratorium, w którym wykonywane są tego rodzaju badania. Na miejscu wydane zostaną 3 wymazówki oraz Zlecenie  na  badanie  kału  w kierunku nosicielstwa pałeczek salmonella i shigella u osób zdrowych (do celów sanitarno-epidemiologicznych), niezbędne do prawidłowego pobrania próbek kału do analizy laboratoryjnej. Za pomocą za pomocą kompletu probówek z podłożem transportowym, należy przez 3 kolejne dni pobierać próbki kału (po jednej z każdego dnia).

Pobieranie kału do podłoża transportowego:

• wyjąć wymazówkę z zestawu transportowego tuż przed pobraniem próbki kału,
• trzymając wymazówkę za korek pobrać kał z kilku miejsc na końcówkę z watą (obrócić ją kilkakrotnie w materiale kałowym, na waciku musi być widoczny kał) UWAGA: minimalna ilość kału to ok 100 µg (wielkość ziarnka kukurydzy),
• wyjąć korek z probówki z podłożem transportowym, w probówce umieścić wymazówkę tak, aby jej koniec z pobraną próbką kału zanurzony był w podłożu transportowym,
• szczelnie zamknąć/zakręcić probówkę,
• na probówce umieścić dane badanego: imię i nazwisko oraz datę i godzinę pobrania próbki; te informacje umieścić również na zleceniu,
• wymazówkę z pobraną próbką umieścić w chłodnym miejscu do czasu przekazania do badania

Wszystkie 3 próbki dostarczyć razem, najpóźniej w ciągu 60 godzin od daty pobrania pierwszej z nich w terminie ustalonym w Punkcie Przyjmowania Próbek. W razie trudności z uzyskaniem materiału do badań (zaparcia) należy skontaktować się z Punktem Przyjmowania Próbek. Pojemniki z próbkami do badania transportować w pozycji pionowej, ostrożnie, w sposób uniemożliwiający uszkodzenie (zgniecenie, pęknięcie pojemnika). Analiza próbek trwa zazwyczaj ok. 7-10 dni, jednak czas ten może się wydłużyć.

UWAGA: Próbki do czasu dostarczenia do Punktu Przyjmowania Próbek przechowywać w chłodnym miejscu. NIE ZAMRAŻAĆ!

Złe pobranie, przechowywanie i transport próbki mogą spowodować uzyskanie wyniku badania nieprzydatnego do wydania orzeczenia.

Ile kosztuje badanie

Koszty badań sanitarno-epidemiologicznych są pokrywane przez pracodawcę lub zlecającego pracę, jeśli to oni kierują na te badania. W przypadku, gdy badania odbywają się na wniosek osoby badanej, to ona ponosi ich koszt. W celu uzyskania informacji dotyczącej kosztu badania w kierunku nosicielstwa Salmonella-Shigella należy zwrócić się do wojewódzkiej bądź powiatowej stacji sanitarno–epidemiologicznej, w której zamierzmy wykonać badanie.

Okres ważności badania

Przepisy nie mówią o tym, jak często powinno być wykonywane badanie. Decyzję wydaje lekarz w oparciu o posiadaną wiedzę medyczną oraz po uzyskaniu informacji od pracownika o rodzaju i miejscu świadczenia pracy.