Powiatowa Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Ostrowcu Świętokrzyskim

                             

Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Ostrowcu Świętokrzyskim w związku z rozpoczynającym się sezonem letnim, dbając o bezpieczeństwo zdrowotne dzieci oraz osób korzystających z fontann ulicznych i tężni przekazuje informacje dotyczące możliwych  zagrożeń wynikających z funkcjonowania tych urządzeń wodnych.

Fontanny i tężnie solankowe mogą stwarzać zagrożenie dla zdrowia osób przebywających w ich sąsiedztwie lub korzystających z nich. W przypadku niewłaściwego zaprojektowania i utrzymania tych urządzeń, a także niezgodnego korzystania z ich przeznaczeniem, w tym np.: picia wody, kąpieli czy pływania w otwartym zbiorniku fontanny. Ryzyko to jest mniejsze, gdy woda w fontannie jest dezynfekowana, gdy nie podlega recyrkulacji oraz gdy odpływ wody ze zbiornika następuje w krótkim czasie, maksymalnie kilku godzin. W przypadku gdy zbiornik tego rodzaju wykorzystywany jest jako brodzik
(co nie powinno mieć miejsca) do wody mogą przenikać bakterie i grzyby będące składnikami mikroflory powłok ciała, w tym S. aureus i dermatofity.

Na czystość mikrobiologiczną wody będącej w obiegu tych obiektów wpływają między innymi: jakość materiałów instalacyjnych, ich podatność na tworzenie biofilmu, obecność osadów, korozja, temperatura wody. Istotną rolę w zanieczyszczeniu wody odgrywają również źródła zewnętrzne, takie jak zanieczyszczenia mikrobiologiczne pochodzące od zwierząt (ptaki, psy, koty) oraz ludzi.

Fontanny i tężnie są źródłem aerozolu wodnego, który może nieść ze sobą zanieczyszczenia mikrobiologiczne. Istotnym zagrożeniem może być występowaniew aerozolu bakterii z rodzaju Legionella, które w przypadku inhalacji mogą prowadzić do zachorowań na legionellozę (przebiegającej jako zapalenie płuc lub gorączka Pontiac). Zakażenie następuje drogą wziewną, zagrożenie stwarza więc samo przebywanie w pobliżu źródła aerozolu.

Skażenie aerozolu wodnego jest wynikiem kolonizacji przez bakterie Legionella instalacji wodnej, czemu sprzyja temperatura wody wynosząca 25-45°C, brak dezynfekcji wody, brak kontroli narastania biofilmu na wewnętrznej powierzchni instalacji. Ryzyko zakażenia skutecznie minimalizuje okresowa kontrola stanu instalacji wodnej, połączona z usuwaniem ewentualnego biofilmu, utrzymywanie temperatury wody na poziomie poniżej 20°C, dezynfekcja wody (związki chloru, promieniowanie UV).

Zagrożenia dla zdrowia mogą wiązać się przede wszystkim z piciem wody z fontanny/zbiornika, ale także z kąpielą lub zabawą w wodzie i zakażeniem drogą doustną poprzez przeniesienie mikroorganizmów chorobotwórczych z powłok ciała poprzez ręce lub trzymane w nich przedmioty do jamy ustnej.

Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Ostrowcu Świętokrzyskim nadmienia, iż woda w fontannach zwykle charakteryzuje się niską barwą i mętnością, w związku z czym mylnie i bezzasadnie uważana jest potocznie za wodę czystą, o jakości bezpiecznej dla zdrowia, podczas gdy w rzeczywistości nie jest ona przeznaczona do spożycia ani do kąpieli.

Innego typu zagrożenia mogą wiązać się z fontannami, których elementem jest ogólnodostępny otwarty zbiornik wody, do którego powraca woda z wychudzonego pod ciśnieniem strumienia. Pozostając w otwartym zbiorniku, może ona podlegać skażeniu fekalnemu mikroorganizmani obecnymi w odchodach zwierzęcych między innymi: E. coli, enterokoki, jak również w wodzie mogą być wirusy (enterowirusy, norowirusy) oraz pierwotniaki pasożytnicze (Giardia, Cryptosporidium). W przypadku fontanny z systemem recyrkulacji wody niepoddawanej jednocześnie uzdatnianiu ani dezynfekcji mogą one być obecne również w strumieniu wody fontanny.

W związku z powyższym Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Ostrowcu Świętokrzyskim zaleca eksploatację fontann i tężni zgodnie z technologią zawartą w dokumentacji technicznej z uwzględnieniem czyszczenia i dezynfekcji. Jednocześnie przypomina, iż za utrzymanie i ustalanie zasad zachowania w sąsiedztwie fontann i tężni, a tym samym zapewnienie bezpieczeństwa odpowiedzialni są właściciele lub zarządzający tego rodzaju obiektami.

Regulaminy, tablice informacyjne oraz informacje udostępniane na stronach internetowych oraz przy obiektach powinny jednoznacznie wskazywać, że woda w fontannach nie jest przeznaczona do spożycia ani do kąpieli.