Rolniczy Handel Detaliczny
16.12.2021
Rolniczy handel detaliczny jest formą działalności związaną z produkcją i zbywaniem żywności przez rolników.
Od 1 stycznia 2017 r. weszła w życie ustawa z dnia 16 listopada 2016 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ułatwienia sprzedaży żywności przez rolników (Dz. U. z 2016 r., poz.1961) oraz rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie maksymalnej ilości żywności zbywanej w ramach rolniczego handlu detalicznego oraz zakresu i sposobu jej dokumentowania (Dz. U. poz. 2159).
Od 1 stycznia 2019r. weszła w życie ustawa z dnia 9 listopada 2018 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ułatwienia sprzedaży żywności przez rolników do sklepów i restauracji (Dz. U. z 2018r poz. 2242 ).
W ramach prowadzenia rolniczego handlu detalicznego możliwe jest m.in. przetwórstwo
i zbywanie wytworzonej żywności konsumentom końcowym, a także od dnia 1 stycznia 2019 r., na rzecz zakładów prowadzących handel detaliczny z przeznaczaniem dla konsumenta finalnego, w tym sklepów, restauracji, stołówek i innych placówek o podobnej charakterystyce, zlokalizowanych na ograniczonym obszarze tj. województwie, w którym ma miejsce
prowadzenie produkcji żywności w ramach rolniczego handlu detalicznego oraz powiaty lub miasta stanowiące siedzibę wojewody lub sejmiku województwa, sąsiadujące z tym województwem, pod warunki, że taka żywność musi pochodzić w całości lub części z własnej uprawy, hodowli lub chowu, a sprzedaż odbywa się z zachowaniem limitów określonych w przepisach.
Nowy przepis prawa obliguje rolników jedynie do dokonania obowiązku rejestracji przez właściwy organ Państwowej Inspekcji Sanitarnej lub Inspekcji Weterynaryjnej.
W celu dokonania rejestracji należy złożyć:
- wniosek o wpis zakładu do rejestru zakładów podlegających urzędowej kontroli organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej w formie pisemnej, co najmniej 14 dni przed dniem rozpoczęcia planowanej działalności, do właściwego Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego – w przypadku żywności pochodzenia niezwierzęcego,
- wniosek o wpis zakładu do rejestru zakładów w formie pisemnej, w terminie co najmniej 30 dni przed dniem rozpoczęcia planowanej działalności do właściwego Powiatowego Lekarza Weterynarii w przypadku produktów pochodzenia zwierzęcego lub żywności zawierającej jednocześnie środki spożywcze pochodzenia niezwierzęcego
i produkty pochodzenia zwierzęcego (tzw. żywności złożonej).
Produkcja i zbywanie żywności w ramach rolniczego handlu detalicznego:
- może być dokonywana w ilościach dostosowanych do potrzeb konsumentów;
- nie może stanowić zagrożenia dla bezpieczeństwa żywności i wpływać niekorzystnie na ochronę zdrowia publicznego;
- podlega nadzorowi organów odpowiednio Państwowej Inspekcji Sanitarnej albo Inspekcji Weterynaryjnej;
Produkcja i zbywanie żywności w ramach rolniczego handlu detalicznego nie może być, co do
zasady, dokonywane z udziałem pośrednika. Wyjątek stanowi możliwość udziału pośrednika w przypadku zbywania żywności pochodzącej z rolniczego handlu detalicznego konsumentowi finalnemu podczas wystaw, festynów, targów lub kiermaszy, organizowanych w celu promocji żywności. W miejscu zbywania żywności konsumentowi finalnemu przez podmiot prowadzący rolniczy handel detaliczny, w tym przez pośrednika umieszcza się w sposób czytelny
i widoczny dla konsumenta:
- napis „rolniczy handel detaliczny”;
- dane obejmujące:
- imię i nazwisko albo nazwę i siedzibę podmiotu prowadzącego rolniczy handel detaliczny,
- adres miejsca prowadzenia produkcji tej żywności,
- weterynaryjny numer identyfikacyjny podmiotu prowadzącego rolniczy handel detaliczny,
o ile taki numer został nadany.
Zakres bezpieczeństwa żywności w ramach Rolniczego Handlu Detalicznego:
- produkcja i zbywanie żywności nie może stanowić zagrożenia dla bezpieczeństwa żywności i wpływać niekorzystnie na zdrowie publiczne; obowiązują wymagania określone
w rozporządzeniu nr 178/2002 1 i rozporządzeniu nr 852/20042 oraz w przepisach wydanych w trybie tego rozporządzenia, a także w ustawie o bezpieczeństwie żywności
i żywienia oraz ustawie o produktach pochodzenia zwierzęcego, w tym ww. rozporządzenie w sprawie maksymalnej ilości żywności zbywanej w ramach rolniczego handlu detalicznego oraz zakresu i sposobu jej dokumentowania; - obowiązek dokumentowania ilości zbywanej żywności;
- nakaz oznakowania miejsca zbywania żywności konsumentowi finalnemu przez podmiot prowadzący rolniczy handel detaliczny, w tym przez pośrednika (nie dotyczy miejsc zbywania żywności zlokalizowanych w ww. zakładach prowadzących handel detaliczny z przeznaczeniem dla konsument finalnego); zakaz wykorzystywania do produkcji mięsa zwierząt gospodarskich kopytnych pozyskanego z uboju dokonanego poza rzeźnią zatwierdzoną przez powiatowego lekarza weterynarii (np. z uboju w celu produkcji mięsa na użytek własny);
- brak konieczności sporządzania projektu technologicznego przez podmioty zamierzające prowadzić działalność w zakresie rolniczego handlu detalicznego produktami pochodzenia zwierzęcego lub żywnością złożoną.
Znakowanie żywności w ramach Rolniczego Handlu Detalicznego:
Żywność sprzedawana w ramach rolniczego handlu detalicznego musi spełniać wymagania
w zakresie oznakowania, stosownie do przepisów określonych w:
- rozporządzeniu nr 1169/2011w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności,
- rozporządzeniu w sprawie znakowania poszczególnych rodzajów środków spożywczych,
- rozporządzeniu w sprawie szczegółowego zakresu i sposobu znakowania niektórych grup
i rodzajów artykułów rolno-spożywczych kodem identyfikacyjnym partii produkcyjnej, - innych szczegółowych przepisach odnoszących się do oznakowania, zależnie od rodzaju produktu.
Materiały dot. informacji podstawowych w zakresie Rolniczego Handlu Detalicznego znajdują się w Poradniku Dobrej Praktyki Higienicznej i Produkcyjnej (PDF) oraz na poniższej stronie Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi:
(Link) https://www.gov.pl/web/rolnictwo/rolniczy-handel-detaliczny-informacje-podstawowe
Autor: Sekcja Higieny Żywności, Żywienia i Produktów Kosmetycznych