Powiatowa Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Rawie Mazowieckiej

Rak szyjki macicy jest czwartym pod względem częstości występowania nowotworem złośliwym u kobiet na świecie. Każdego roku umiera na świecie ponad 340 000 kobiet, a liczba nowych zachorowań oceniana jest na ponad 600 000.

Natomiast w Polsce rak szyjki macicy jest szóstym co do częstości występowania nowotworem u kobiet – stanowi ponad 10% nowotworów u kobiet. Rocznie jest wykrywany u ok. 3000 kobiet, z czego ponad 50% z nich umiera z jego powodu.

Codziennie 6 Polek dowiaduje się, że ma raka szyjki macicy, zaś 4 Polki umierają z powodu tej choroby.

Szacuje się, że bez podjęcia dodatkowych działań, każdego roku liczba nowych przypadków raka szyjki macicy między 2018 r. a 2030 r. wzrośnie do 700 000, natomiast roczna liczba zgonów wzrośnie do 400 000.

Główne czynniki ryzyka raka szyjki macicy:

• infekcje wirusem brodawczaka ludzkiego o wysokim potencjale onkogennym,
• wiek (zachorowalność zwiększa się wraz z wiekiem),
• wczesne rozpoczęcie życia seksualnego,
• duża liczba partnerów seksualnych,
• duża liczba porodów,
• palenie papierosów,
• stwierdzona wcześniej zmiana patologiczna w badaniu cytologicznym,
• partnerzy seksualnie niemonogamiczni, z infekcją HPV  (ryzyko zachorowania wzrasta 20-krotnie).

Objawy raka szyjki macicy

We wczesnych stopniach zaawansowania brak jest zazwyczaj uchwytnych objawów raka szyjki macicy. Dlatego tak ważne są systematyczne badania ginekologiczne połączone z badaniem cytologicznym pobranego materiału z szyjki macicy. W przypadkach bardziej zaawansowanych mogą wystąpić takie objawy jak:

• delikatne podkrwawiania w czasie pomiędzy miesiączkami,
• dłuższe i obfitsze miesiączki niż zazwyczaj,
• ból występujący w trakcie stosunku,
• krwawienia po stosunku,
• krwawienia pomenopauzalne (po okresie przekwitania).

W przypadkach zaawansowanych mogą być obserwowane takie objawy jak:

• upławy (ropne, cuchnące),
• ból w dole brzucha,
• bóle w okolicy lędźwiowo-krzyżowej,
• trudności w oddawaniu moczu lub stolca.

Profilaktyka raka szyjki macicy obejmuje:

• szczepienia przeciw HPV,
• populacyjne badania cytologiczne kobiet.

Rak szyjki macicy niemal w 100 proc. jest związany z zakażeniem wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV). W Polsce możemy już bezpłatnie zaszczepić dzieci poniżej 18 r.ż. przeciw temu wirusowi.

Zakażenia HPV szerzą się głównie drogą płciową, poprzez kontakt bezpośredni ze zmianami skórnymi lub na błonie śluzowej oraz drogą wertykalną w czasie porodu (ryzyko zakażenia niewielkie).

Szczepionki przeciw HPV chronią przed zakażeniem wirusem, stąd też szczepienie powinno być przeprowadzone u dziewcząt i chłopców w okresie poprzedzającym inicjację seksualną, jeszcze przed potencjalnym kontaktem z HPV.

Szczepionka chroni przed chorobą nowotworową i ratuje życie.

Komu przysługują bezpłatne szczepionki przeciw HPV:

• Dziewczętom i chłopcom po ukończeniu 9 roku życia do ukończenia 14 roku życia (bezpłatna szczepionka Cervarix lub Gardasil9)
• Dzieciom w wieku powyżej 14 lat i poniżej18 lat (bezpłatna szczepionka Cervarix – 100% refundacji)
• Dorośli (szczepionka Cervarix – 50% refundacji)

 

 

 

Szczepienia nie zwalniają kobiet od wykonywania regularnych badań cytologicznych!

Badanie cytologiczne pozwala wykryć chorobę na bardzo wczesnym etapie – jeszcze w momencie powstania stanów przedrakowych, które są wyleczalne w 100%! Badania dowodzą, że 1,5- 2% rozmazów cytologicznych jest nieprawidłowych i wymaga dalszej diagnostyki. Stany przednowotworowe rzadko dają objawy, dlatego ważne są regularne badania przesiewowe, nawet jeśli zostałaś zaszczepiona przeciwko HPV.

Raka szyjki macicy można wyleczyć, jeśli zostanie zdiagnozowany i leczony na wczesnym etapie choroby.

Od wielu lat prowadzone są programy profilaktyczne po to, by jak najwięcej kobiet z grupy ryzyka mogło zrobić cytologię. Program profilaktyki raka szyjki macicy (cytologia) adresowany jest do kobiet w wieku 25-64 lat:

Panie powinny robić profilaktyczne badania cytologiczne:

• co trzy lata
• co roku u kobiet obciążanych czynnikami ryzyka (tzn. zakażonych wirusem HIV, przyjmujących leki immunosupresyjne, zakażonych HPV — typem wysokiego ryzyka).

 

Zapobieganie rakowi szyjki macicy jest lepsze niż jego leczenie!

 

Link do artykułu o szczepionce HPV na stronie Państwowego Zakładu Higieny:  https://szczepienia.pzh.gov.pl/szczepionki/hpv/