Powiatowa Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Sanoku

W dniu 18 listopada w krajach Unii Europejskich obchodzimy Europejski Dzień Wiedzy Antybiotykach (EAAD, ang. European Antibiotic Awareness Day), który został ustanowiony w 2008 roku przez Europejskie Centrum Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC, ang. European Centre for Disease Prevention and Control). W dniach 18 – 24 listopada 2023 roku obchodzimy również Światowy Tydzień Wiedzy o Antybiotykach (WAAW, ang. World Antibiotic Awareness Week), który został ustanowiony przez Światową Organizację Zdrowia w 2015 r. W Polsce działania kampanii koordynuje Narodowy Instytut Leków Europejski w ramach realizacji Narodowego Programu Zdrowia na lata 2021 – 2025 finansowanego ze środków Ministra Zdrowia.

 

Kampanie Europejski Dzień Wiedzy o Antybiotykach oraz Światowy Tydzień Wiedzy o Antybiotykach mają na celu zwrócenie uwagi decydentów, pracowników ochrony zdrowia i opinii publicznej na problem globalnej oporności na środki przeciwdrobnoustrojowe i zachęcenie wszystkich do przeciwdziałaniu temu zjawisku. Każdy z nas może być orędownikiem szerzenia wiedzy i zwiększania świadomości w zakresie problemu oporności na środki przeciwdrobnoustrojowe, w tym oporności bakterii na antybiotyki (AMR).

Cele kampanii

WHO wskazuje następujące cele kampanii Światowy Tydzień Wiedzy o Antybiotykach:

• Sprawić, by AMR stała się globalnie rozpoznawalnym zagrożeniem. W tym celu zgodnie z podejściem „One Health – Jedno zdrowie” należy zaangażować wszystkie sektory, gdzie stosuje się antybiotyki, tj. medycynę, weterynarię, rolnictwo i środowisko.
• Zwiększyć świadomość o konieczności podjęcia natychmiastowych działań w celu ochrony skuteczności środków przeciwdrobnoustrojowych przez odpowiedzialne i rozważne ich stosowanie wśród ogółu społeczeństwa, pracowników ochrony zdrowia, jak też decydentów, poprzez skuteczną komunikacje, edukację i szkolenia.
• Zachęcić do zmiany zachowania i bardziej rozważnego stosowania środków przeciwdrobnoustrojowych we wszystkich sektorach i przekazać wiadomość, że proste działania mogą przynieść duże korzyści.

Kiedy przyjmować antybiotyki?
Antybiotyki nie są lekiem na zakażenia wywołane wirusami, na przykład przeziębienia lub grypę. Antybiotyki są skuteczne jedynie w leczeniu zakażeń bakteryjnych. Rozpoznanie rodzaju zakażenia i decyzja o ewentualnej konieczności zastosowania antybiotyków może zostać podjęta jedynie przez lekarza medycyny.

Pamiętajmy: antybiotyki nie są skuteczne w leczeniu przeziębień i grypy!

• Antybiotyki są skuteczne jedynie w przypadku zakażeń bakteryjnych. Antybiotyki nie są lekiem na zakażenia wywołane wirusami, takie jak zwyczajne przeziębienie czy grypa.
• Antybiotyki nie zapobiegają przenoszeniu wirusów pomiędzy ludźmi.
• Przyjmowanie antybiotyków z niewłaściwych powodów, na przykład w celu leczenia przeziębienia lub grypy, nie przynosi pacjentowi żadnych korzyści.
• Niewłaściwe stosowanie antybiotyków powoduje jedynie, że bakterie stają się na nie oporne. Kiedy więc będziemy potrzebować antybiotyków w przyszłości, mogą one już być nieskuteczne.
• Antybiotyki często wywołują działania niepożądane, na przykład biegunkę.
• Przed użyciem antybiotyków należy zawsze zasięgnąć porady lekarza.

Antybiotyki i grypa pandemiczna: co robić?

Jak przyjmować antybiotyki?
Gdy lekarz potwierdzi, że zastosowanie antybiotyków jest konieczne, bardzo ważne jest, by przyjmować je w sposób odpowiedzialny.

Pamiętajmy: stosujmy antybiotyki odpowiedzialnie!

• Stosowanie antybiotyków powoduje, że bakterie stają się oporne, w związku z czym ważne jest, by nie przyjmować antybiotyków z niewłaściwych powodów lub w nieodpowiedni sposób.
• Antybiotyki należy przyjmować wyłącznie wtedy, gdy zostaną one przepisane przez lekarza. Należy przestrzegać zaleceń lekarza w sprawie sposobu przyjmowania antybiotyków, aby mogły być one skuteczne również w przyszłości.
• Nie należy zachowywać niewykorzystanych antybiotyków. W przypadku otrzymania większej ilości dawek niż przepisana należy zapytać farmaceutę o sposoby postępowania z niewykorzystanym lekiem.

Dlaczego należy przyjmować antybiotyki w sposób odpowiedzialny?
Niewłaściwe lub nieprawidłowe stosowanie antybiotyków może spowodować oporność bakterii na leczenie podejmowane w przyszłości. Stanowi to zagrożenie nie tylko dla zdrowia osoby, która w niewłaściwy sposób przyjmowała antybiotyki, lecz także dla wszystkich, którzy później mogliby ulec zakażeniu opornymi bakteriami.

Pamiętajmy: każdy z nas jest odpowiedzialny za utrzymanie skuteczności antybiotyków!

• Antybiotyki tracą skuteczność w tempie, którego nie przewidywano jeszcze pięć lat temu. Dzieje się tak, ponieważ stosowanie antybiotyków powoduje, że bakterie stają się na nie oporne.
• Jeśli będziemy nadal spożywać antybiotyki w niezmienionym tempie, Europa może stanąć w obliczu powrotu do epoki przedantybiotykowej, kiedy częste zakażenia bakteryjne, na przykład zapalenie płuc, mogły stanowić wyrok śmierci. Kiedy będziemy potrzebować antybiotyków w przyszłości, mogą one już być nieskuteczne.
• Nie należy przyjmować antybiotyków z niewłaściwych powodów lub w nieodpowiedni sposób.
• Należy zawsze przestrzegać zaleceń lekarza w sprawie sposobu przyjmowania antybiotyków, aby mogły być one skuteczne również w przyszłości

Materiały eduacyjne

Informacje na temat obchodów w Polsce kampanii informacyjnej Europejski Dzień Wiedzy o Antybiotykach oraz Światowy Tydzień Wiedzy o Antybiotykach dostępne są na stronie antybiotyki.edu.pl/edwa.

Poniżej zamieszczamy również wystawę tematyczną, ulotkę i plakat w wersji elektronicznej.

Źródło: Narodowy Instytut Leków, antybiotyki.edu.pl/edwa