Pierwsze spotkanie

Szczepionka, co oznacza ten termin?

Szczepionka to preparat biologiczny który imituje naturalną infekcję i prowadzi do rozwoju odporności podobnej do tej, którą uzyskuje organizm w czasie pierwszego kontaktu z prawdziwą bakterią lub wirusem.
Szczepionka wywołuje odpowiedź immunologiczną podobną do naturalnej odporności, którą uzyskuje się po przebytym zakażeniu lub chorobie, a główny jej cel to ochrona przed ciężkim przebiegiem choroby i powikłaniami, których nie da się przewidzieć. Szczepionki żywe wywołują silną odporność już po pojedynczej dawce, natomiast szczepionki inaktywowane (zabite) wymagają podania kilku dawek.
Szczepionka składa się z jednego lub kilku antygenów, które uzyskiwane są z żywych lub zabitych drobnoustrojów, ich oczyszczonych fragmentów lub produktów metabolizmu bakterii, jak również w wyniku inżynierii genetycznej. Ponadto szczepionka może zawierać substancje stabilizujące i środki konserwujące, które chronią przed drobnoustrojami, substancje wzmacniające i przyspieszające pojawienie się odporności, a także śladowe ilości substancji pochodzących z procesu produkcji. Wprowadzony do organizmu antygen ze szczepionki pobudza komórki układu odpornościowego do produkcji przeciwciał. Powstają także komórki pamięci immunologicznej, które zapewniają długotrwały efekt ochronny szczepienia. Skuteczność szczepionki zależy od zastosowania odpowiednich antygenów szczepionkowych oraz właściwych substancji pomocniczych, głównie adiuwantów, sposobu produkcji, sprawności układu odpornościowego szczepionej osoby oraz jej wieku, a także odpowiednio dobranego schematu szczepienia.

Materiały źródłowe
Ślusarczyk J. „Charakterystyka szczepionek”, „Wakcynologia” (pod red.) Magdzik W., Naruszewicz-Lesiuk D., Zieliński A., α-medica Press, 2007, str. 63-67.