Powiatowa Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna we Wrześni

Światowy Dzień Zdrowia obchodzony jest co roku 7 kwietnia w rocznicę powstania Światowej Organizacji Zdrowia (WHO).

Jego celem jest zwrócenie szczególnej uwagi na problemy zdrowotne społeczeństw na świecie. Każdego roku motyw przewodni poświęcony jest innej tematyce, która podkreśla priorytetowy obszar problemów w strefie zdrowia publicznego.

W roku 2023 hasłem przewodnim Światowego Dnia Zdrowia (World Health Day) jest „Zdrowie dla wszystkich ”.

7 kwietnia 2023 roku Światowa Organizacja Zdrowia obchodzi 75 urodziny.

Rocznica tego wydarzenia jest okazją, by spojrzeć wstecz na sukcesy osiągnięte dla zdrowia publicznego, które poprawiły jakość życia ludzi na całym świecie w ciągu ostatnich 7 dekad oraz stawić czoła wyzwaniom zdrowotnym dnia dzisiejszego oraz jutra.

Przez dziesięciolecia WHO zajmowała się kluczowymi wyzwaniami związanymi ze swoją misją: wysiłkom na rzecz poprawy warunków społecznych, aby ludzie rodzili się, dorastali, pracowali, żyli i starzeli się w dobrym zdrowiu. Jednak postęp ten jest stale zagrożony przez utrzymywanie się nierówności zdrowotnych. Cel osiągnięcia ,,Zdrowie dla wszystkich" pozostaje zatem tak samo ważny dzisiaj, jak 75 lat temu.

Do osiągniętych sukcesów należą:

1. Program Światowej Organizacji Zdrowia „Zdrowie dla wszystkich” oparty na idei, że wszyscy ludzie są równi, a zdrowie należy do podstawowych praw każdego człowieka i jest podstawą pokoju i bezpieczeństwa. Przez cały okres swojego istnienia WHO przewodziła wysiłkom na rzecz poprawy warunków życia ludzi, tak aby rodzili się, wzrastali, żyli i starzeli się w zdrowiu. Odgrywa również kluczową rolę w globalnej promocji integracji płci i niepełnosprawności.

2. Zapobieganie, łagodzenie i całkowite zatrzymanie rozprzestrzeniania się śmiertelnych infekcji jest jedną z kluczowych misji WHO. W wyniku globalnego partnerstwa w 1980 r nastąpiła eradykacja ospy prawdziwej. Ospa była wysoce zakaźną i śmiertelną chorobą, która w samym tylko XX wieku pochłonęła około 300 milionów istnień ludzkich. Na początku lat 20. XXI wieku świat jest bliski wyeliminowania dwóch innych zakaźnych chorób – polio i drakunkulozy.

3. Ochrona ludzi przed pandemiami – w ciągu ostatnich dziesięcioleci WHO była na pierwszej linii wszystkich poważnych zagrożeń zdrowotnych: od cholery i eboli po ptasią grypę, SARS i pandemię COVID – 19. Każdego dnia wykrywa tysiące sygnałów alarmowych dotyczących zdrowia i działa na rzecz ludzi przed zagrożeniami i skutkami epidemii.

4. Odgrywanie często niewidocznej roli w negocjacjach humanitarnych oraz pomocy zdrowotnej podczas wojen i konfliktów. Od lat 80. WHO realizuje projekty „Zdrowie jako pomost do pokoju” w Afryce, Azji, Europie i Ameryce Łacińskiej, prowadząc interwencje humanitarne w miejscach konfliktów. Z pomocą WHO w latach 90. walczące regiony Bośni zezwoliły na swobodne przemieszczanie się karetek pogotowia i pomocy medycznej w nagłych wypadkach, kontynuowanie szczepień przeciwko polio oraz prowadzenie kampanii przeciw gruźlicy i HIV. Personel WHO nadal podejmuje niebezpieczne działania w strefach konfliktów od Iraku po Libię i od Sudanu po Ukrainę. W 2019 roku WHO uruchomiła program „Globalne zdrowie dla pokoju”, aby przyspieszyć promocję opieki zdrowotnej w strefach konfliktów.

5. Kierowanie polityką i normami dotyczącymi zdrowia. WHO jest światowym autorytetem w zakresie wydawania zasad i wytycznych w celu poprawy zdrowia ludzi. Każdego dnia eksperci WHO zbierają informacje dotyczące problemów zdrowotnych, oceniają je, konsultując się z ekspertami, decydentami, praktykami i społeczeństwem obywatelskim, aby stworzyć standardy i wytyczne w celu kształtowania polityk zdrowotnych. Ich przykładami są Międzynarodowy Kodeks Marketingu Produktów Zastępujących Mleko Kobiece przyjęty w 1981 roku oraz Ramowa Konwencja o Ograniczeniu Użycia Tytoniu (FCTC) z 2003 roku.

6. Zapobieganie chorobom poprzez szczepienia. WHO odgrywa pionierską rolę w dostarczaniu szczepionek zapobiegających chorobom. Szczepienia zapobiegają obecnie 3,5-5 milionom zgonów rocznie z powodu chorób takich jak tężec, krztusiec, grypa i odra. Ponieważ ludzie są coraz częściej szczepieni przeciwko chorobom, których nigdy nie widzieli, trudno jest im zrozumieć, jak mogą być niebezpieczne. WHO współpracuje obecnie z wieloma krajami w celu wdrożenia programu szczepień 2030, aby w przyszłości wszyscy i wszędzie mogli w pełni skorzystać ze szczepionek.

7. Sprostanie wyzwaniom zdrowotnym związanym z klimatem. Zmiana klimatu jest obecnie największym zagrożeniem dla zdrowia ludzkości. Wpływa na jakość powietrza, wodę pitną, zaopatrzenie w żywność, warunki sanitarne, schronienie i środowisko jako całość. WHO ustanowiła w latach 90. program dotyczący zmian klimatu i zdrowia, wspierający kraje w opracowywaniu kompleksowych planów działania w celu przeciwdziałania skutkom zdrowotnym zmian klimatycznych, budowaniu bardziej odpornych, bezemisyjnych i zrównoważonych systemów i obiektów opieki zdrowotnej. W 2021 r. WHO powołała Sojusz na rzecz działań transformacyjnych w dziedzinie klimatu i zdrowia (ATACH), do którego przystąpiły 62 kraje.

8. Ratowanie życia matek i dzieci. Jedno z największych osiągnięć zdrowia publicznego ostatnich dziesięcioleci związane jest ze zdrowiem kobiet i dzieci. Dzięki podjętym działaniom przeżywa dziś więcej matek i dzieci niż kiedykolwiek wcześniej. Od roku 2000 do chwili obecnej śmiertelność dzieci poniżej piątego roku życia i ciężarnych matek zmniejszyła się o połowę. Jest to imponujący postęp w ochronie zdrowia osób najbardziej narażonych.

9. Troska o tych, którzy się nami opiekują. Osiągnięcia w zakresie zdrowia publicznego były możliwe dzięki niestrudzonym wysiłkom pokoleń pracowników służby zdrowia na całym świecie. WHO promuje pracę pracowników służby zdrowia, którzy dokonali przełomowych wydarzeń w dziedzinie zdrowia, począwszy od wyeliminowania ospy po postęp w leczeniu HIV.

10. Zwalczanie chorób niezakaźnych i zdrowia psychicznego. Cieszenie się dobrym zdrowiem oznacza nie tylko życie bez chorób, ale także osiągnięcie dobrostanu fizycznego, psychicznego i społecznego. WHO pracuje nad ochroną ludzi przed kluczowymi zagrożeniami prowadzącymi do chorób przewlekłych, takimi jak palenie tytoniu, brak aktywności fizycznej, szkodliwe spożywanie alkoholu i niezdrowa dieta. Zagrożenia te prowadzą do chorób, takich jak cukrzyca, nowotwory, udary mózgu oraz związanych z nimi urazów i cierpienia, które odpowiadają za 74% wszystkich zgonów na świecie. W tym celu WHO opracowała pierwszą globalną strategię zapobiegania i kontroli chorób niezakaźnych z 2000 r., opublikowała też pierwszy raport na temat zdrowia psychicznego z 2001 r. pt.:„Nowe zrozumienie, nowa nadzieja”, Globalny Program Działań na rzecz Zdrowia Psychicznego (mhGAP) z 2008 r. oraz Inicjatywę Eliminacji Raka Szyjki Macicy z 2018 r.

11. Zwalczanie oporności na antybiotyki. Przez dziesięciolecia byliśmy świadkami zarówno niewłaściwego stosowania, jak i nadużywania współczesnej medycyny. W rezultacie nasza wspólna obrona przed chorobami osłabła. Doprowadziło to do pojawienia się nowych mikroorganizmów odpornych na znane leki, które zagrażają postępowi, jaki poczyniliśmy w zakresie lepszego zdrowia i dłuższego życia. Oporność na antybiotyki jest globalnym zagrożeniem dla zdrowia, dlatego WHO opracowała globalny plan działania w 2015 r., ostrzegając świat o oporności na środki przeciwdrobnoustrojowe i mobilizując kraje do wykrywania, zapobiegania i zarządzania tym kryzysem.

12. Kierowanie się nauką i innowacjami. Sukcesy zdrowotne ostatnich dziesięcioleci nie byłyby możliwe bez koncentracji i zaangażowania WHO w naukę i innowacje. W 1972 roku WHO ustanowiła Specjalny Program Badań i Szkoleń w zakresie Rozrodu Człowieka „HRP” poświęcony badaniom nad zdrowiem i prawami seksualnymi i reprodukcyjnymi. W 1975 roku WHO założyła i rozpoczęła prowadzenie Specjalnego Programu Badań i Szkoleń w zakresie Chorób Tropikalnych „TDR”, który pomaga ułatwiać, wspierać i wpływać na wysiłki na rzecz zwalczania chorób związanych z ubóstwem. Nauka pozostaje podstawą pracy WHO w XXI wieku. W ramach swojego programu transformacji w 2019 r. utworzyła nowy Wydział Nauki działający w obszarach zdrowia publicznego, który odegrał znaczącą rolę w walce z pandemią COVID-19, w szczególności poprzez szybkie reagowanie na podstawie danych naukowych oraz pomoc w koordynowaniu opracowywania i dystrybucji szczepionek przeciwko tej chorobie, z naciskiem na równość. Ponadto w 2021 r. WHO powołała Radę Naukową, organ konsultacyjny zrzeszający czołowych naukowców na świecie. Dzięki tym inicjatywom WHO pozostaje w czołówce świata nauki, a opracowane nowe narzędzia i produkty mogą przynosić korzyści wszystkim ludziom, którzy ich potrzebują.

Źródło:

https://www.who.int/campaigns/75-years-of-improving-public-health
https://www.who.int/campaigns/75-years-of-improving-public-health/stories    

To tłumaczenie nie zostało stworzone przez Światową Organizację Zdrowia (WHO). WHO nie ponosi odpowiedzialności za treść lub dokładność tego tłumaczenia. Oryginalne wydanie angielskie "WHO’s 7 + 5 health stories for everyone, everywhere 75 years of improving public health. Genewa: Światowa Organizacja Zdrowia; 2023. Licencja: CC BY-NC-SA 3.0 IGO" jest wydaniem wiążącym i autentycznym.