Biuletyn analityczny nr 30
Koronawirus - wirus SARS-CoV-2
Izabela Kucharska – Główny Inspektorat Sanitarny
Znaczenie drobnoustrojów, jako realnych czynników mogących spowodować istotne niebezpieczeństwo dla zdrowia lub życia ludzi, było sygnalizowane i podkreślane przez Państwową Inspekcję Sanitarną na każdym szczeblu funkcjonowania, podczas przygotowywania lub aktualizowania planów działania na wypadek wystąpienia zagrożeń dla bezpieczeństwa państwa. Wskazywano przy tym, że wykaz chorób zakaźnych i drobnoustrojów, stanowiących potencjalne zagrożenie zdrowotne, nie może być traktowany jako katalog zamknięty, z uwagi na możliwość pojawienia się nowych, dotąd nieznanych, niezidentyfikowanych czynników chorobotwórczych.
Mechanizm reagowania kryzysowego UE – IPCR podczas pandemii COVID-19
Kamil Stobnicki, Sławomir Łazarek –Rządowe Centrum Bezpieczeństwa
Wydarzenia ostatnich lat (zajęcie Krymu, powstanie „państwa islamskiego”, kryzys migracyjny, zamachy terrorystyczne) uświadomiły, że Unia Europejska jako globalny gracz stanęła przed nowymi wyzwaniami i zagrożeniami. Wymagały one adaptacji do zmieniającego się środowiska bezpieczeństwa. W praktyce oznaczało to konieczność nie tylko zdefiniowania na nowo priorytetów działania, lecz także wypracowania bardziej efektywnych zasad podejmowania decyzji. W następstwie tych zmian udoskonalano narzędzia wspomagające gremia i osoby decyzyjne (na różnych poziomach kierowania Unią Europejską oraz w państwach członkowskich) w wypracowaniu i podejmowaniu decyzji. Jednym z takich narzędzi jest ustanowiony decyzją Rady Unii Europejskiej unijny mechanizm reagowania kryzysowego IPCR (EU Integrated Political Crisis Response Arrangements)[1]. Rządowe Centrum Bezpieczeństwa jest krajowym punktem kontaktowym w mechanizmie IPCR, który okazuje się wyjątkowo przydatny w czasie pandemii koronawirusa.
Sytuacja na Białorusi – obraz po dwóch miesiącach protestów społecznych
opracowanie zbiorowe: Ośrodek Studiów Wschodnich im. Marka Karpia, Rządowe Centrum Bezpieczeństwa
9 sierpnia br. na Białorusi miały miejsce wybory prezydenckie, których wynik – zwycięstwo Alaksandra Łukaszenki z wynikiem 80,1% głosów – został przez większość społeczeństwa uznany za sfałszowany. Opozycyjna kandydatka Swiatłana Cichanouska, według oficjalnych danych, uzyskała 10,1% głosów. Na Białorusi doszło do protestów i demonstracji społecznych, niemających precedensu w historii tego kraju.
Na ratunek Libanowi
Grzegorz Borowiec – Oficer Łącznikowy USAR Poland, Komenda Główna Państwowej Straży Pożarnej
4 sierpnia br. o godzinie 18:10, najprawdopodobniej podczas wykonywania prac spawalniczych przy jednym z magazynów zlokalizowanych w bejruckim porcie (sekcja 12 portu), doszło do pożaru, a następnie eksplozji zgromadzonych wewnątrz magazynu materiałów chemicznych (azotan amonu, potocznie zwany saletrą amonową).
Terroryzm nadal poważnym zagrożeniem dla światowego bezpieczeństwa
Sebastian Wojciechowski – Instytut Zachodni i UAM w Poznaniu
Pomimo pandemii COVID-19, stanowiącej jeden z największych problemów globalnych, także w aspekcie bezpieczeństwa, świat cały czas zmagać się także musi z wieloma innymi, bardzo zróżnicowanymi zagrożeniami i wyzwaniami. Wśród nich kluczową rolę wciąż odgrywa problem terroryzmu. Wbrew potocznym opiniom, w minionym roku, pomimo rozbicia ISIS, liczba ataków terrorystycznych na świecie nie uległa obniżeniu.
Ransomware w nowej odsłonie
Ireneusz Tarnowski – ekspert ds. cyberzagrożeń w Santander Bank Polska
Po atakach WannaCry, czy Petya/NotPetya wydawało się, że powiedziane zostało już wszystko, a my poznaliśmy techniki i motywację cyberprzestępców. Jednak za sprawą wykorzystania nowych technik oraz wielu wektorów szantażu, od końca 2019 r., obserwujemy znaczące zmiany i wzrost skuteczności przestępców. Po masowych, niszczących atakach, pojawił się model Ransomware-as-a-Service (RaaS) i dobrze przygotowane ataki na mniejsze firmy i instytucje. Malware tego typu stał się produktem w świecie cyberprzestępców. W pewnym momencie odporność na samą niedostępność danych (główny cel takiego ataku) wzrosła na tyle, że prowadzone operacje przez cyberprzestępców nie były już tak atrakcyjne. Przestępcy znaleźli inny sposób na to, jak zarabiać na ransomware – dodano szantaż związany z ujawnieniem wrażliwych danych. Z nowym modus operandi pojawiły się nowe techniki. Ataki te są bardziej hybrydowe i skomplikowane, wykorzystując taktyki oraz techniki znane dla innego rodzaju cyberataków.
Sfera cywilna i wojskowa wspólnie w ćwiczeniach
Florian Naumczyk, Robert Rey – Rządowe Centrum Bezpieczeństwa
Aktualne – konwencjonalne i niekonwencjonalne, wieloaspektowe – wyzwania dla bezpieczeństwa obszaru euroatlantyckiego, którego integralną częścią jest Polska, wymagają adekwatnej odpowiedzi. Jednym ze sprawdzianów reakcji na zagrożenia są ćwiczenia, które w porównaniu do okresu bezpośrednio post-zimnowojennego, charakteryzują się nowym podejściem. Polega ono m.in. na ścisłym współdziałaniu sfery cywilnej i wojskowej – tak, by jak najlepiej przygotować państwa członkowskie i cały obszar Sojuszu Północnoatlantyckiego na ewentualność niebezpiecznego rozwoju sytuacji.
Susza rolnicza w 2020 roku oraz wdrożenie nowego systemu zbierania danych o stratach w rolnictwie
Andrzej Doroszewski – Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa – Państwowy Instytut Badawczy
Beata Gawlik-Pliszka – Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi
Częstotliwość i nasilenie wystąpienia suszy w Polsce jest w ostatnich latach coraz bardziej istotnym problemem, zarówno dla gospodarki kraju jak i dla środowiska. Większa częstotliwość wystąpienia suszy jest wynikiem obserwowanych zmian klimatycznych, zwłaszcza wzrostem temperatury powietrza w okresie wegetacyjnym.
Materiały
Biuletyn analityczny nr 30BIULETYN-ANALITYCZNY-nr-30.pdf 1.36MB