Już czas na przywrócenie mokradeł!
10 tys. hektarów w województwie śląskim stanowią torfowiska - są to tereny podmokłe, które odgrywają kluczową rolę w przyrodzie i społeczeństwie. 2 lutego obchodzony jest Światowy Dzień Mokradeł, który ma na celu podnoszenie wiedzy na ten temat.
W naszym regionie mokradła to w dużej mierze torfowiska. Ich łączna powierzchnia to prawie 10 tys. hektarów. W województwie śląskim odnajdziemy 235 torfowiska o powierzchni powyżej jednego hektara, najwięcej z nich zlokalizowanych jest w Dolinie Białej Przemszy oraz w okolicach Pszczyny i Dąbrowy Górniczej.
W celu ochrony torfowisk utworzone zostały rezerwaty przyrody Dolina Żabnika w Jaworznie oraz Rotuz. Obszary podmokłe są charakterystyczne również dla rezerwatu Jeleniak-Mikuliny w okolicy Koszęcina.
- Światowy Dzień Mokradeł przypadający 2 lutego to idealna okazja, aby przypomnieć o roli terenów podmokłych. RDOŚ w Katowicach podejmuje czynne działania mające na celu ochronę mokradeł. W tym roku pozyskaliśmy środki z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach na przeprowadzenie zabiegów związanych z zachowaniem torfowiska w rezerwacie Rotuz (gmina Czechowice-Dziedzice). Działania będą miały na celu ochronę ekosystemu przed degradacją w wyniku zarastania roślinnością drzewiastą - podkreśla Mirosława Mierczyk-Sawicka, Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Katowicach.
Więcej niż torfowiska
Do mokradeł można zaliczyć również lasy łęgowe (objęte ochroną rezerwatową np. Łęg nad Młynówką w powiecie lublinieckim), starorzecza (obszar Natura 2000 Przełom Warty k. Mstowa), sąsiedztwo stawów hodowlanych, częściowo zarośniętych przez dużej obszary sitowia (południowej jego części, w naszym województwa), okresowo łąki w bliskim sąsiedztwie rzek.
Ciekawym przykładem obszaru podmokłego są stawy lub osadniki będące pozostałością po przemysłowej działalności człowieka. Do takich miejsc zaliczyć można kompleks stawów chroniony jako zespół przyrodniczo-krajobrazowy Żabie Doły, położony na granicy Bytomia i Chorzowa.
Światowy Dzień Mokradeł i Konwencja ramsarska
Kampania z okazji Światowego Dnia Mokradeł jest prowadzona na całym świecie, co roku w dniu 2 lutego na pamiątkę podpisania Konwencji o obszarach wodno-błotnych - międzynarodowego traktatu przyjętego w 1971 r., w którym uczestniczą obecnie 172 państwa.
Mokradła, czyli tereny podmokłe, to obszary lądowe stale bądź sezonowo nasycone lub zalane wodą. Do śródlądowych terenów podmokłych zalicza się bagna, torfowiska, jeziora, rzeki, tereny zalewowe i moczary. Do mokradeł nadbrzeżnych należą słonorośla, estuaria, lasy namorzynowe, laguny, a nawet rafy koralowe. Stawy rybne, pola ryżowe i saliny to tereny podmokłe utworzone przez człowieka.
Tereny podmokłe pełnią istotne dla społeczeństwa funkcje, zaczynając od magazynowania i wody, poprzez ochronę przed sztormami oraz powodziami, na podtrzymywaniu bioróżnorodności i akumulacji węgla kończąc. Od 1970 r. ponad 35% mokradeł uległo degradacji, a proces ten postępuje coraz szybciej. Odwrócenie tego trendu ma kluczowe znaczenie dla zachowania równowagi w przyrodzie i funkcjonowania człowieka, także w kontekście adaptacji do zmian klimatu.
W celu ochrony mokradeł i innych obszarów wodno-błotnych podpisana została Konwencja ramsarska. Ratyfikowało ją dotąd ponad 170 państw, w tym Polska. Celem konwencji jest międzynarodowa ochrona mokradeł jako obszarów kluczowych dla zrównoważonego rozwoju całej planety. To właśnie w rocznicę podpisania tej Konwencji, 2 lutego, obchodzony jest Światowy Dzień Mokradeł. W Polsce podmiotem odpowiedzialnym na wdrożenie Konwencji jest Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska.
Więcej informacji na temat Konwencji o obszarach wodno-błotnych oraz działaniach Krajowego Sekretariatu Konwencji Ramsarskiej znajduje się na stronie http://ochronaprzyrody.gdos.gov.pl/ochrona-mokradel
