Ochrona torfowisk i tocji karpackiej na terenie Beskidu Żywieckiego
Zachowanie torfowisk i cennej roślinności na terenie Beskidu Żywieckiego należy do zadań ochrony czynnej realizowanej na obszarze Natura 2000. Na lata 2023-2025 Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Katowicach zaplanowała realizację projektu, którego celem jest zabezpieczenie torfowisk i tocji karpackiej na tym specjalnym obszarze ochrony siedlisk. Kluczowe dla sukcesu zadania jest jednak uzyskanie zgód właścicieli terenów, które wchodzą w skład chronionego obszaru.
Torfowiska – sojusznik w ochronie przed suszą i ostoja bioróżnorodności
Torfowiska spełniają wiele ważnych funkcji środowiskowych, jest to m.in. gromadzenia wód gruntowych i powierzchniowych, dzięki temu są naszymi sojusznikami w ochronie przed suszą. To specyficzne wyspy, wyróżniające się w krajobrazie i stanowiące miejsce życia rzadkich oraz ginących gatunków. Niestety torfowiska w naszej strefie klimatycznej szybko zanikają, pogarsza się ich stan, głównie z powodu zmian warunków wodnych i sposobów użytkowania.
- W okresie 2023-2025 będziemy realizować projekt pn. „Czynna ochrona torfowisk i tocji karpackiej w specjalnym obszarze ochrony siedlisk Beskid Żywiecki PLH240006”, na który pozyskaliśmy środki z WFOŚiGW w Katowicach. Zaplanowane działania będą polegały na koszeniu ręcznym torfowisk, usunięciu młodych drzew i krzewów wraz z usunięciem biomasy, a także ocenę wpływu tych zabiegów ze wskazaniami do dalszych działań ochronnych – mówi Przemysław Skrzypiec, zastępca Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Katowicach i Regionalny Konserwator Przyrody.
W Beskidzie Żywieckim torfowiska zajmują głównie niewielkie powierzchnie i często są zagrożone przez rozwój ekspansywnych gatunków roślin zielnych oraz drzew i krzewów. Koszenie tych terenów powinno odbywać się nie rzadziej niż co 5 lat i nie częściej niż co 3 lata. Realizacja powyższych prac wynika z planu zadań ochronnych dla obszaru Natura 2000 Beskid Żywiecki. Działania będą realizowane na terenie gmin, wchodzących w skład starostwa żywieckiego, Ujsoły, Jeleśnia, Milówka, Rajcza i Żywiec.
- W celu przeprowadzenia zabiegów ochronnych konieczne jest pozyskanie zgód od właścicieli gruntów, na których występują torfowiska, dlatego regionalna dyrekcja zwróciła się do tych osób z uprzejmą prośbą o umożliwienie ochrony cennych terenów. Właściciele, udostępniając pod zabiegi przyrodnicze należące do nich działki, mogą bezpośrednio przyczynić się do ochrony tego ważnego obszaru. Bardzo istotne jest przy tym, że działania prowadzone na ich terenie w żaden sposób nie naruszą prawa własności – podkreśla konserwator.
Beskid Żywiecki jako obszar Natura 2000
Obszar Natura 2000 Beskid Żywiecki jako specjalny obszar ochrony siedlisk został wyznaczony w 2018 r. Jego powierzchni to ponad 35 tys. ha. Obszar ten charakteryzuje się dużym zróżnicowaniem szaty roślinnej i dobrze zachowanymi, typowymi zbiorowiskami górskimi (leśnymi i nieleśnymi).
Spośród licznych zbiorowisk roślinnych, których stwierdzono tu 56, należy zwrócić uwagę na obecność na wierzchowinach i grzbietach górskich torfowisk. Znajduje się tu jedno z 4 stanowisk tojadu morawskiego w Polsce i jeden z 4 rejonów występowania tocji karpackiej. Kompleksy leśne stanowią ostoje dużych drapieżników. Obszar jest również ważny dla ochrony ptaków m.in. głuszca.
Na terenie obszaru funkcjonuje 10 rezerwatów przyrody (Dziobaki, Oszast, Butorza, Gawroniec, Pilsko, Pod Rysianką, Śrubita, Romanka, Lipowska, Muńcoł).
