Regionalna Dyrekcja
Ochrony Środowiska w Katowicach

Bezpośrednie zagrożenie szkodą w środowisku to wysokie prawdopodobieństwo wystąpienia szkody w środowisku w dającej się przewidzieć przyszłości.

Szkoda w środowisku to negatywna, mierzalna zmiana stanu lub funkcji elementów przyrodniczych (gatunków chronionych, chronionych siedlisk przyrodniczych, wód i powierzchni ziemi), oceniona w stosunku do stanu początkowego, która została spowodowana bezpośrednio lub pośrednio przez działalność prowadzoną przez podmiot korzystający ze środowiska.

Jakie są to podmioty?

• przedsiębiorcy
• osoby prowadzące działalność wytwórczą w rolnictwie (w tym w zakresie leśnictwa i rybactwa śródlądowego)
• jednostki organizacyjne, np. miejskie przedsiębiorstwo oczyszczania.

Osoby fizyczne inne niż przedsiębiorcy lub osoby prowadzące działalność wytwórczą są takimi podmiotami tylko w przypadkach, gdy korzystają ze środowiska w zakresie, w jakim wymagane jest zezwolenie. Nie oznacza to, że osoby prywatne są uprawnione do zanieczyszczania środowiska lub są zwolnione z odpowiedzialności za zanieczyszczanie, np. osoba, która zanieczyściła powierzchnię ziemi prowadząc remont prywatnego domku gospodarczego, będzie odpowiadać za negatywne oddziaływanie na środowisko na podstawie przepisów ustawy Prawo ochrony środowiska przed właściwym organem wykonawczym gminy.

Nie stanowi szkody w środowisku w powierzchni ziemi lub w wodach zanieczyszczenie powierzchni ziemi lub wód spowodowane działalnością inną niż działalność stwarzająca takie ryzyko wymieniona w ustawie o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie (art. 3) lub przez podmiot niebędący podmiotem korzystającym ze środowiska.

W zakresie szkody w środowisku w siedliskach i gatunkach chronionych poza podmiotami prowadzącymi działalność stwarzającą ryzyko odpowiedzialność ponoszą także podmioty korzystające ze środowiska prowadzące inną działalność, ale tylko w sytuacji gdy szkoda lub bezpośrednie nią zagrożenie wynika z ich winy.

Z definicji właściwego stanu ochrony gatunku i siedliska wynika skala znacząco negatywnego oddziaływania, które może zostać uznane za szkodę w środowisku. Jest to skala kraju, naturalnego zasięgu występowania gatunku czy siedliska lub państw UE.

Kryterium oceny wystąpienia szkody w środowisku w wodach jest mierzalna znacząca negatywna zmiana albo zmiany przynajmniej jednego z elementów jakości lub ilości służących do klasyfikacji: potencjału ekologicznego, stanu ekologicznego, stanu chemicznego jednolitych części wód powierzchniowych, czy też stanu chemicznego i stanu ilościowego jednolitych części wód podziemnych. 

Przez szkodę w środowisku w powierzchni ziemi należy z kolei rozumieć zanieczyszczenie gleby lub ziemi (przekroczenie dopuszczalnych zawartości substancji powodujących ryzyko w glebie lub ziemi), w tym w szczególności zanieczyszczenie mogące stanowić zagrożenia dla zdrowia ludzi.