Zimowe ptasie gody
Jedne ptaki na czas zimy wylatują do cieplejszych krajów, inne mocno ograniczają swoją aktywność. Tymczasem mamy w naszym kraju ptaki, które zimą budują gniazda lub nawet wychowują pisklęta!
Przykładem ptaka, który nawet w styczniu może przystąpić do lęgów, jest krzyżodziób, pięknie ubarwiony ptak z rodziny łuszczakowatych. Dzieje się tak wtedy, gdy ptaki mają zapewnioną dostępność i obfitość pokarmu. Należą do nich nasiona drzew iglastych, wyłupywane z szyszek charakterystycznym, zakrzywionym dziobem.
Zima u bielików
Początek roku to także intensywny czas przygotowań do lęgów niektórych ptaków szponiastych, takich jak bieliki. Bielik, wbrew powszechnie panującej opinii, to nie orzeł, tylko największy w Polsce ptak należący do rodziny jastrzębiowatych.
Nowa para bielików już jesienią poprzedzającą sezon lęgowy może zacząć budować gniazdo. Ptaki korzystające z gniazda kolejny sezon przez cały rok, również zimą, mogą dokładać do niego gałęzie. W swoim rewirze (bielili to ptaki mocno terytorialne) ptaki często mają nawet kilka gniazd, przeważnie od 2 do 5.
Zima to dla bielików nie tylko czas rozbudowy gniazd, ale również widowiskowych toków w powietrzu. Mimo olbrzymich rozmiarów (rozpiętość skrzydeł bielików dochodzi do 2,5 metra!) ptaki te prezentują się wówczas z wielką gracją. Najpierw wzbijają się wysoko ponad gniazdo, by po chwili rzucić się wirując w dół. Przypomina to korkociąg – efektowną figurę znaną z akrobacji lotniczych.
Po udanych tokach samica bielika składa w gnieździe jaja również dość wcześnie - w lutym lub w marcu.
Strefy ochronne
Jednym z poważniejszych zagrożeń dla bielików jest niepokojenie wysiadujących ptaków. Taka presja może powodować nawet utratę lęgu. W celu ochrony tych rzadkich ptaków wokół gniazd ustanawia się strefy ochronne. Strefy te mają promienie do 200 (strefa ochrony całorocznej) lub 500 metrów (strefa ochrony okresowej) od gniazda.
W strefie całorocznej zabronione jest przebywanie osób, z wyjątkiem właściciela nieruchomości i osób sprawujących nadzór, wycinanie drzew i krzewów oraz zmienianie stosunków wodnych, w tym także w ramach gospodarki leśnej, przez cały rok. W strefie ochrony okresowej taka działalność jest możliwa jedynie w ograniczonym zakresie poza sezonem lęgowym bielika.
Dla ochrony bielika, w województwie śląskim wyznaczonych zostało 18 takich stref.