Regionalna Dyrekcja
Ochrony Środowiska w Krakowie

Spotkanie było okazją nie tylko do poznania bioróżnorodności muraw kserotermicznych, ale również do prezentacji efektów działań ochrony czynnej realizowanej na terenie rezerwatów i obszarów Natura 2000.

Pierwszym obszarem Natura 2000, który odwiedziliśmy była Kalina Lisiniec, słynąca z bogactwa storczyków. Jako pierwsze pojawiają się tu stoczyk blady, następnie obuwik pospolity, storczyk kukawka, dwulistnik muszy, storczyk męski, purpurowy. Ze względu na  wysoką bioróżnorodność storczykowatych , jak również stabilność i liczebność ich populacji, murawy kserotermiczne zyskały rangę priorytetowych. Poza storczykami, duże zainteresowanie wzbudziły okazy wisienki stepowej, występującej w strefie ekotonowej pomiędzy murawą  a  zaroślami.

Kolejnym punktem naszej trasy był rezerwat Kwiatówka, położony w obszarze Natura 2000 o tej samej nazwie. Jest to jedyny obszar na Wyżynie Miechowskiej, w którym przedmiotem ochrony jest  dąbrowa świetlista (Potentillo albae-Quercetum). Zbiorowisko to charakteryzuje się obecnością starodrzewu dębowego (ok. 100 -letniego), niemalże pozbawionego warstwy podszytu. Występuje na glebach gliniastych, słabo przepuszczalnych, zalegających na łupkach ilastych. Unikatowy charakter dąbrowy związany jest również ze składem runa, które tworzą gatunki, pochodzące z różnych siedlisk. Możemy tu spotkać zarówno rośliny reprezentatywne dla lasów liściastych (jak np. miodownik melisowaty, naparstnica zwyczajna, konwalia majowa, czworolist pospolity, przytulia Schultesa, wawrzynek wilczełyko), muraw kserotermicznych (jak np. ciemiężyk białokwiatowy, gorysz siny), jak również zmiennowilgotnych łąk trzęślicowych (np. pełnik europejski, sierpik barwierski, przytulia północna, czy  koniczyna pagórkowa). Najbardziej charakterystycznym gatunkiem jest tu pięciornik biały (Potentilla alba), od którego nazwy łacińskiej pochodzi nazwa zespołu. Do rzadziej spotykanych gatunków, które mieliśmy okazję zobaczyć niewątpliwie należy różą francuska. Dąbrowy świetliste są zbiorowiskami zanikającvmi w Polsce, co wiąże się z zaniechaniem gospodarki pastwiskowej w lasach. W celu utrzymania właściwego stanu siedliska oraz jego poprawy (w płatach, które tego wymagają) zostaną przeprowadzone w latach 2022-2023 przez Nadleśnictwo Miechów działania ochronne, polegające na redukcji nalotu i podrostu (drzew i krzewów) oraz wypasie owiec. 

Ostatnim miejscem, które odwiedziliśmy był rezerwat (i zarazem obszar Natura 2000) Biała Góra, usytuowany w najwyższym puncie Wyżyny Miechowskiej. Poza bogatymi gatunkowo kwietnymi murawami kserotermicznymi, dużym zainteresowaniem cieszyła się ciepłolubna buczyna storczykowa (Cephalanthero -Fagenion). Drzewostan tworzą buki pospolite, podszyt bardzo ubogi, natomiast w runie – poza gatunkami storczyków- występuje łanowo konwalia majowa. Warto zaznaczyć, że przedmiotami ochrony w obszarze Biała Góra są nie tylko siedliska, ale także obuwik pospolity, który związany jest tu ze zbiorowiskami leśnymi, zapewniającymi ażurowe ocienienie