Ochrona muraw kserotermicznych na Lubelszczyźnie finansowana ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Lublinie
26.07.2022
Murawy kserotermiczne Festuco-Brometea są siedliskami półnaturalnymi, które zostały wykształcone i utrzymują się dzięki działalności człowieka. W przeszłości miejsca trudne do zaorania, na przykład strome zbocza były wykorzystywane jako pastwiska. Wypas hamował naturalne procesy sukcesji i sprzyjał rozwojowi światłolubnych gatunków. Na skutek zaprzestania użytkowania murawy zarastają drzewami i krzewami, co powoduje przede wszystkim zmniejszenie nasłonecznienia i wzrost wilgotności podłoża. Ponadto gromadzący się wojłok (nierozłożone szczątki roślin) zwiększa żyzność podłoża i uniemożliwia kiełkowanie wielu gatunków roślin kserotermicznych. Ochrona muraw kserotermicznych wymaga więc utrzymania otwartego charakteru terenu, poprzez wykaszanie roślinności zielnej oraz usuwanie drzew i krzewów.
Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Lublinie corocznie przeprowadza najpilniejsze zabiegi ochrony czynnej muraw kserotermicznych, finansowane ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Lublinie.
Na przykład w czwartym kwartale 2021 roku w ramach projektu pt. „Czynna ochrona wybranych siedlisk i gatunków na terenie województwa lubelskiego w roku 2021” wykonano działania ochronne muraw kserotermicznych zlokalizowanych w rezerwatach przyrody „Broczówka”, „Las Królewski” oraz „Rogów” objętym ochroną także jako obszar Natura 2000 Rogów PLH060062 na łącznej powierzchni 2,17 ha.
Prace te polegały na wykoszeniu roślinności zielnej oraz wycince roślinności drzewiastej i krzewiastej, w tym gatunków obcych na obszarze muraw kserotermicznych.
Przeprowadzenie zabiegów ochrony czynnej muraw kserotermicznych przyczyniło się do zahamowania procesu sukcesji naturalnej, w wyniku której murawy kserotermiczne tracą swój otwarty charakter i zmniejsza się ich powierzchnia, a przez to do utrzymania ich właściwego stanu ochrony.
Ponadto zachowanie odpowiednich warunków siedliskowych (termicznych i świetlnych) muraw kserotermicznych, przyczyniło się do utrzymania warunków niezbędnych dla rozwoju i życia zespołu gatunków roślin i zwierząt związanych z siedliskami kserotermicznymi, w tym gatunków chronionych, rzadkich i zagrożonych.
Na przykład w rezerwacie przyrody „Las Królewski” takich gatunków jak: oman wąskolistny Inula ensifolia, pajęcznica gałęzista Anthericum ramosum, w rezerwacie przyrody „Rogów” i obszarze Natura 2000 Rogów - dziewięćsił popłocholistny Carlina onopordifolia, oman wąskolistny Inula ensifolia. Natomiast w rezerwacie „Broczówka”: wisienka karłowata Prunus fruticosa, oman wąskolistny Inula ensifolia, pajęcznica gałęzista Anthericum ramosum, szałwia okręgowa Salvia verticillata.
Wykonanie zabiegów czynnej ochrony muraw kserotermicznych było kontynuacją prac realizowanych w latach: 2012, 2013, 2015, 2017, 2018, 2019, 2020 (dotowanych ze środków WFOŚiGW w Lublinie). W roku 2012 wykonano zabiegi ochronne w siedmiu rezerwatach przyrody („Rogów”, „Podzamcze” „Łabunie”, „Żmudź”, „Skarpa Dobużańska”, „Las Królewski”, „Broczówka”) z których cztery pokrywały się z obszarami Natura 2000 oraz jednym obszarze Natura 2000 („Zachodniowołyńska Dolina Bugu” PLH060035). Natomiast w roku 2013 wykonano prace polegające wykoszeniu roślinności zielnej oraz wycince roślinności drzewiastej i krzewiastej na obszarze muraw kserotermicznych w sześciu rezerwatach przyrody („Podzamcze”, „Wolwinów”, „Las Królewski”, „Rogów” „Łabunie”, „Stawska Góra”), przy czym trzy z nich: „Rogów” „Łabunie”, „Stawska Góra”, pokrywały się z obszarami Natura 2000 o takich samych nazwach. W roku 2015 zabiegi ochronne zostały wykonane w czterech rezerwatach przyrody: „Podzamcze”, „Las Królewski”, „Broczówka”, „Machnowska Góra”, chronionym również jako obszar Natura 2000 Żurawce PLH060029. Natomiast w roku 2017 przeprowadzono ochronę czynną muraw kserotermicznych w rezerwatach przyrody „Podzamcze”, „Broczówka” oraz „Stawska Góra” (obszar Natura 2000 Stawska Góra PLH060018). W roku 2018 zrealizowano zabiegi ochrony czynnej muraw kserotermicznych w rezerwatach przyrody: „Las Królewski”, „Wolwinów” i „Stawska Góra” (obszar Natura 2000 Stawska Góra PLH060018) oraz rezerwacie „Rogów” (obszar Natura 2000 Rogów PLH060062). W roku 2019 przeprowadzono zabiegi ochrony czynnej muraw kserotermicznych w rezerwatach przyrody: „Las Królewski”, „Podzamcze”, „Broczówka” oraz „Skarpa Dobrska” chronionym również jako obszar Natura 2000 Przełom Wisły w Małopolsce PLH060045. Podobnie w roku 2020 kontynuowano niniejsze zabiegi w rezerwatach „Las Królewski” i „Rogów” oraz obszarze Natura 2000 Żmudź PLH060075.