Regionalna Dyrekcja
Ochrony Środowiska w Lublinie

Płazy stanowią z punktu widzenia człowieka niezwykle pożyteczną gromadę zwierząt. Jako drapieżniki kontrolują liczebność owadów i ślimaków, które często postrzegane są jako szkodniki. Są również wykorzystywane jako gatunki wskaźnikowe. Ich liczebność świadczy o jakości środowiska, przede wszystkim w kontekście występowania substancji toksycznych. Wszystkie gatunki płazów występujące w Polsce podlegają ochronie gatunkowej.

Spośród innych grup zwierząt płazy wyróżnia specyficzny cykl życiowy. W Polsce, po okresie zimowego letargu, wraz ze wzrostem temperatury gatunki zimujące na lądzie rozpoczynają okres wiosennych migracji do zbiorników wodnych, w których odbywają gody i składają jaja. W przypadku płazów bezogonowych do których zaliczamy żaby, ropuchy, kumaki, grzebiuszki i rzekotki, jaja składane są w pakietach zwanych skrzekiem.

Niestety przed dotarciem do miejsc rozrodu nierzadko wędrujące osobniki muszą pokonać wiele przeszkód. Krawężniki, rabatki, strome skarpy, stanowią istotne przeszkody, których pokonanie wymaga istotnego nakładu energetycznego, co ma istotne znaczenie po okresie zimowego letargu. Niemniej największy problem stanowią ruchliwe drogi. To właśnie pod kołami samochodów ginie niezliczona liczba płazów. Z tego względu podejmowane są działania mające na celu ograniczenie ich śmiertelności.

W przypadku budowy nowych dróg powstają przejścia i przepusty pozwalające na bezkolizyjne pokonanie jezdni. Drogi istniejące zabezpieczane mogą być na kilka sposobów. Może to być odpowiednie oznakowanie – ograniczenie prędkości, znaki ostrzegawcze – ale także wykonanie tymczasowych ogrodzeń herpetologicznych uniemożliwiających przedostanie się płazów na jezdnię. W takim przypadku wzdłuż ogrodzenia wkopywane są wiadra w odstępach kilkunasto-, kilkudziesięciometrowych, do których wędrujące wzdłuż ogrodzenia osobniki wpadają. Przy tego typu rozwiązaniu nieodzowna jest pomoc człowieka – uwięzione w wiadrach osobniki należy ostrożnie wyjąć i przenieść na drugą strony drogi, zgodnie z kierunkiem migracji. Ważne jest aby wkopane wiadra zawierały wyściółkę z liści, traw, itp., co zapewni ochronę uwięzionych osobników przed nasłonecznieniem i utratą wody.

Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Lublinie wraz z zarządcami dróg od lat podejmuje działania, których celem jest ochrona płazów w okresie wiosennych migracji. W ubiegłym roku dzięki dofinansowaniu ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Lublinie, zakupiona została siatka o długości 1000 metrów. Ponadto pozyskano niezbędne paliki do jej montażu oraz wiadra to odławiania i przenoszenia płazów. Zakupiona siatka po raz kolejny została rozstawiona, przy wsparciu Urzędu Miasta Lublin, wzdłuż ul. Janowskiej i Lipskiej w Lublinie. Do akcji po raz pierwszy włączyła się również gmina Wólka, która rozstawiła ogrodzenia w Świdniku Dużym, wzdłuż Lasu Szpitalnego (przy lotnisku w Świdniku). Ponadto akcja ochrony płazów kontynuowana jest w Kluczkowicach przez Zarząd Dróg Wojewódzkich. Istotną rolę w ochronie płazów odgrywają wolontariusze, którzy przenoszą odłowione osobniki. Wszystkim zaangażowanym w podejmowane działania ochronne składamy szczere podziękowania.

Jednocześnie apelujemy do kierowców o ostrożność i rozwagę. Zachęcamy do zdjęcia nogi z gazu, wykonanie kilku ruchów kierownicą, a także do przenoszenia wędrujących osobników.