Regionalna Dyrekcja
Ochrony Środowiska w Lublinie

Wszystkie gatunki płazów występujące w naszym kraju (18 gatunków, licząc z gatunkami górskimi) podlegają ochronie prawnej na mocy rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt, a wiele z nich (traszki, kumaki, niektóre żaby, grzebiuszka ziemna, ropucha zielona i ropucha paskówka, rzekotka drzewna) podlegają ochronie także na mocy dyrektywy Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory (dyrektywa siedliskowa).

Płazy należą do najbardziej wrażliwej biocenotycznie i zagrożonej wyginięciem gromady kręgowców. Pełnią one w ekosystemie bardzo ważną rolę, będąc jednocześnie drapieżnikami, jak i stanowiąc bazę pokarmową dla innych drapieżników. Warto nadmienić, że drapieżnictwo u płazów dotyczy przede wszystkim owadów postrzeganych przez człowieka jako szkodniki, do których należą m.in. owady niszczące uprawy, roznoszące choroby czy owady kąsające.

Corocznie w okresach wiosennej i jesiennej migracji płazów mamy do czynienia ze zjawiskiem masowego ginięcia tych zwierząt na drogach przecinających ich szlaki migracyjne. Dotyczy to zwłaszcza okresu migracji wiosennej, odbywającej się z miejsc zimowego spoczynku (lasów, pól, zadrzewień, wąwozów) do miejsc rozrodu, tj. zbiorników wodnych. W okresie tym, trwającym przez kilka tygodni (od połowy marca do początku maja, z nasileniem migracji na przełomie marca i kwietnia), notowana jest najwyższa śmiertelność wśród płazów.

Jedną z metod zapobiegających śmiertelności płazów na drogach jest montowanie płotków (siatek) ochronnych wzdłuż dróg i sukcesywne przenoszenie zwierząt na bezpieczną odległość po drugiej stronie drogi. Metoda ta wymaga nakładu pracy wielu osób, zwykle wolontariuszy, przenoszących płazy co najmniej 2 razy dziennie (w słoneczne dni 4-5 razy dziennie) przez cały okres migracji. Działanie to jest zwykle bardzo pozytywnie postrzegane przez społeczeństwo i cieszy się dużym zainteresowaniem, zarówno wśród młodzieży, jak i osób dorosłych. Podczas akcji ochrony płazów, które są zazwyczaj realizowane w czynie społecznym, należy zapewnić bezpieczeństwo ich uczestnikom.

Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Lublinie od wielu lat inicjuje, współtworzy i wspiera ochronę płazów w okresie wiosennej migracji na terenie województwa lubelskiego, z roku na rok zwiększając liczbę stanowisk objętych działaniami. W bieżącym sezonie akcja ochronna płazów prowadzona jest na terenie miasta Lublina (rejon ul. Janowskiej i ul. Lipskiej) oraz na terenie gmin: Wólka (kompleks leśny przy lotnisku), Niemce (w miejscowości Dys), Wąwolnica (w miejscowości Celejów), Opole Lubelskie (w miejscowości Kluczkowice i Wrzelowiec).

Udział Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Lublinie w akcji ratowania płazów obejmuje w szczególności przekazanie materiałów niezbędnych do przeprowadzenia przedsięwzięcia takich jak: siatka z tworzywa sztucznego, paliki do jej montażu, pojemniki do odłowu płazów oraz akcesoria pomocnicze – kamizelki odblaskowe i rękawice ochronne. Zakup tych materiałów był możliwy dzięki realizacji projektu ochrony czynnej siedlisk i gatunków na terenie województwa lubelskiego, dofinansowanego ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Lublinie. Ponadto do akcji ochronnych płazów Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Lublinie wnosi wkład merytoryczny, polegający na dzieleniu się posiadanym doświadczeniem, zarówno na etapie przygotowawczym (sposób montażu siatek), jak i realizacyjnym (sposób przenoszenia płazów). Pracownicy RDOŚ w Lublinie biorą też czynny udział w zbieraniu i przenoszeniu płazów.

Akcja ochronna płazów będzie kontynuowana w latach kolejnych, a w przypadku możliwości technicznych i finansowych będzie rozszerzana o nowe lokalizacje stanowiące odcinki dróg przecinających szlaki migracyjne tych zwierząt.