Regionalna Dyrekcja
Ochrony Środowiska w Rzeszowie

Położone na wybrzeżu Adriatyku, malownicze miasto Dubrownik, znajdujące się na Liście Światowego Dziedzictwa UNESCO, było miejscem spotkania przybyłych z Niemiec, Polski, Słowacji, Hiszpanii i Szwecji partnerów projektu GREENHEALTH.

Podczas zorganizowanych przez Chorwatów warsztatów, każdy z partnerów prezentował propozycje dobrych praktyk zdiagnozowanych w swoich regionach w zakresie I obszaru tematycznego tj.: przekrojowego uwzględnienia zdrowia/dobrostanu w zarządzaniu obszarami chronionymi, w tym również wykorzystanie technologii i budowanie potencjału zarządzających obszarami chronionymi i innych pracowników.

Reprezentacja z Województwa Podkarpackiego zaprezentowała kilka przykładów działań wpisujących się w obszar tematyczny.

Pan Dariusz Kozik – p.o. Dyrektora Zespołu Parków Krajobrazowych w Przemyślu jako dobrą praktykę zaprezentował odbywające się od kilkunastu lat, cykliczne rajdy piesze po ścieżkach przyrodniczych na terenie parków krajobrazowych. Jest to pięć rożnych wydarzeń, które mają zwrócić uwagę na walory przyrodnicze, krajobrazowe, historyczne i kulturowe swojej najbliższej okolicy, a przede wszystkim umożliwić aktywne spędzenie czasu. Biorą w nich udział głównie dzieci ze szkół z terenu parków krajobrazowych, także z domów dziecka oraz studenci Uniwersytetu Trzeciego Wieku.

Przedstawiciel Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Rzeszowie, Pan dr Łukasz Lis, wymienił kilka przykładów wykorzystania rezerwatów przyrody Województwa Podkarpackiego dla poprawy zdrowia i samopoczucia.

Zaprezentowano 3 zdiagnozowane dobre praktyki, bazujące na rezerwatach przyrody:

• rezerwat przyrody „Kołacznia” i cykliczne wydarzenia, które odbywają się w okresie kwitnienia azalii,
• rezerwat przyrody „Lisia Góra” i koncepcja jego ochrony bazującej na badaniach percepcji i oczekiwań mieszkańców wobec tego obiektu,
• rezerwat przyrody „Bór” jako miejsce wielu aktywności sportowych lokalnej społeczności, m.in. cieszącego się dużym zainteresowaniem „Biegu Zeloty”.

Szczególną uwagę zwrócono na cykliczne wydarzenia odbywające się wokół rezerwatu przyrody „Kołacznia”. Najmniejszego podkarpackiego rezerwatu przyrody i zarazem obszaru Natura 2000, chroniącego jedyne w Polsce, naturalne stanowisko różanecznika żółtego Rhododendron luteum! Ten urokliwy krzew, zwany również azalią pontyjską, jest symbolem i punktem odniesienia wielu akcji i wydarzeń, łączących w sobie miłość do rodzimej przyrody i aktywnego spędzania wolnego czasu.

W okresie swojego kwitnienia, azalia gromadzi wokół siebie ludzi zachwyconych jej widokiem i zapachem (a ten jest bardzo intensywny!). Od kilkudziesięciu lat odbywają się tam, organizowane przez PTTK, rajdy piesze i rowerowe – Zlot „Kołacznia” (w tym roku była to 39 edycja!), które towarzyszą współorganizowanym również przez Miasto i Gminę Nowa Sarzyna i Ośrodek Kultury w Nowej Sarzynie „Dniom Kwitnącej Azalii”. Ponadto od kilku lat obywa się tam „Bieg o Kwiat Azalii”, gdzie oprócz medalu z kwiatem azalii można dostać sadzonkę tej rośliny, wyhodowaną z nasion pochodzących z rezerwatu przyrody. To jedna z czynnych metod ochrony tego gatunku, proponowanych w planie zadań ochronnych dla obszaru Natura 2000 Kołacznia PLH180006 .

Na zakończenie Pan Antoni Jeż – lokalny koordynator projektu GREENHEALTH z Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podkarpackiego zaprezentował dodatkowe wstępne propozycje dobrych praktyk, wśród których wymienił m.in. spacer z leśnikiem na terenie RDLP w Krośnie oraz aktywności organizowane przez Bieszczadzki Park Narodowy.

W drugim dniu odbyła się wizyta studyjna. Organizatorzy pokazali gościom, m.in.:

• objęty ścisłą ochroną Park leśny Wielka i Mała Petka, znajdujący się na wzgórzach półwyspu Lapad, gdzie występuje m.in. sosna alepska wpisana do Czerwonej Księgi Gatunków Zagrożonych,
• twierdzę Sokół, wzniesioną jako iliryjska i rzymska fortyfikacja, która pod koniec XIV wieku została przekazana Republice Dubrownickiej,
• kompleks młynów Konavoski Mlini na rzece Ljuta – jednej z najczystszych w Chorwacji i objętej ochroną. W jednym z zachowanych młynów działa restauracja Konavoski Dvori – jedyna w Chorwacji posiadająca certyfikat Eco Green,
• Jaskinia Šipun w pobliżu miasteczka Cavtat. Ta niewielka jaskinia, łącząca się z morzem, stanowi miejsce występowania licznej fauny jaskiniowej (troglobiontów), w tym endemitów!

Więcej informacji z wizyty oraz o projekcie GREENHEALTH znajduje się na stronie Województwa Podkarpackiego.