3. Nie pal papierosów, nie zażywaj narkotyków oraz dopalaczy, nie nadużywaj alkoholu
Palenie tytoniu to jeden z najbardziej szkodliwych nawyków ludzkości. Odpowiada on za niemal jedną czwartą przedwczesnych zgonów z powodu nowotworów oraz chorób układu sercowo-naczyniowego.
Papierosy powodują około 40% nowotworów u mężczyzn i 10% u kobiet, przy czym w przypadku nowotworów płuc i krtani odsetek ten przekracza 90%. Podobnie jest z przewlekłą obturacyjną chorobą płuc i miażdżycą zarostową tętnic obwodowych, będącą główną przyczyną amputacji nóg. Wg. amerykańskich statystyk na szkodliwy wpływ dymu tytoniowego narażonych jest ok. 43% dzieci i 37% niepalących dorosłych. Bierne palenie w Polsce zbiera żniwo 4-7 tysięcy zgonów rocznie.
Problem szkodliwości tytoniu utrzyma się, mimo sprzedaży e-papierosów. Są one wolne od większości substancji smolistych zawartych w dymie papierosowym, jednakże wprowadzają do płuc inne substancje toksyczne, w tym duże ilości nikotyny, która jest silną neurotoksyną.
Kontrowersje wzbudza również określenie tzw. bezpiecznej dla zdrowia dawki alkoholu. Dla wielu osób, w tym dzieci, kobiet w ciąży i karmiących, osób z chorobami wątroby, wyniszczonych - wartość ta wynosi zero. Nawet najzdrowsze osoby powinny zachować umiar i pić mniej niż 100 g czystego alkoholu tygodniowo. Picie większej ilości określa się jako ryzykowne, a przekraczające 200-300 g/tydzień, jako szkodliwe. Szacunkowe dane wskazują, że w pijących ryzykownie lub szkodliwie jest w Polsce ok. 6 mln. Osób uzależnionych od alkoholu jest około 800.000. Nadużywanie alkoholu jest przyczyną około 5% chorób powodujących przedwczesny zgon.
Szkodliwość jakichkolwiek narkotyków, dopalaczy i innych substancji psychoaktywnych jest bezsporna. Narkotyki nieuchronnie prowadzą do śmierci. W przypadku zażywania dopalaczy ryzyko śmiertelnego przedawkowania rośnie. Dopalacze są o tyle groźne, że nasza wiedza na ich temat jest znikoma. Wynika to z ogromu ich rynku. Bądźmy rozważni i ostrożni.
prof. dr hab. n. med. Jan Duława