Zasada 2. Zdefiniowanie, wdrożenie i komunikowanie strategicznej długoterminowej wizji, która wspiera spójność polityki
Czego dotyczy zasada?
Zasada 2 omawia „zdefiniowanie, wdrożenie i komunikowanie strategicznej długoterminowej wizji, która wspiera spójność polityki i nakierowuje rząd oraz zainteresowane strony na realizację wspólnych celów zrównoważonego rozwoju”. Pomyślna realizacja SDGs wymaga długofalowej perspektywy i przyjrzenia się konsekwencjom obecnych działań oraz planowania przyszłości w celu zaspokojenia potrzeb obecnych i przyszłych pokoleń. Długoterminowa wizja jest również konieczna, aby zagwarantować, że praca na rzecz realizacji SDGs będzie trwać ponad kadencjami rządów, programami politycznymi i składami gabinetów.
W praktyce trudno jest zapewnić spójność polityki w różnych horyzontach czasowych. Rządy często mają trudności z zachowaniem równowagi między długofalowym i transformacyjnym charakterem SDGs a pilniejszymi priorytetami krótkoterminowymi. Doradcy ekonomiczni, którzy w analizach kosztów i korzyści strategicznych inwestycji uwzględniają wysokie stopy dyskontowe, często nie sprzyjają stosowaniu perspektywy długofalowej, ponieważ nie biorą oni pod uwagę oni przyszłości. Od czasu, gdy mechanizm ten został skrytykowany m.in. w raporcie Sterna dotyczącym kosztów zmiany klimatu, uwzględnianie przyszłości w analizach finansowych stało się koniecznością.
Silniejsze i bardziej przewidywalne polityki publiczne w wielu krajach mogą pomóc w skutecznym oddzieleniu presji na środowisko od wzrostu gospodarczego i ustanowieniu gospodarki o obiegu zamkniętym, która efektywnie zarządza zasobami, w tym działalnością w ramach globalnych łańcuchów dostaw.
Obszary priorytetowe, proponowane działania i przykłady dobrych praktyk
Rekomendacja ws. spójności polityk na rzecz zrównoważonego rozwoju obejmuje dwa postanowienia dotyczące niniejszej zasady:
Planowanie długoterminowe
W Słowenii, Finlandii i Belgii oraz w innych krajach w ramach procesów włączania opracowano długoterminowe wizje z horyzontem czasowym do 2050 roku, które wykorzystuje się do tworzenia krajowych strategii zrównoważonego rozwoju. W Niemczech perspektywa długoterminowa stanowi kluczowy element tej strategii, natomiast w Finlandii wprowadzono na początku 2021 roku długoterminową krajową strategię na rzecz dzieci, która ma obejmować okres kilku kadencji parlamentarnych do 2041 roku. Również w Austrii strategia na rzecz młodzieży tworzy ramy planowania długoterminowego i ma na celu wzmocnienie oraz rozwój polityki na rzecz młodzieży we wszystkich sektorach.
Akty prawne
Ustawa zasadnicza Węgier, która weszła w życie w 2012 roku, opowiada się za włączeniem zrównoważonego rozwoju do głównego nurtu polityki społecznej i zawiera kluczowe zasady dotyczące praw przyszłych pokoleń.
W Walii Ustawa o dobrobycie przyszłych pokoleń (2015) wymaga od organów publicznych podejmowania decyzji, uwzględniając ich długotrwałe oddziaływanie.
Włączanie długoterminowych czynników do tworzonej polityki wymaga myślenia o możliwych scenariuszach przyszłości i wyciągania na ich podstawie wniosków. Mechanizmy umożliwiające takie myślenie są zwykle określane mianem przewidywanie (ang. foresight). Foresight można zdefiniować jako systematyczne, partycypacyjne gromadzenie informacji na temat przyszłości oraz tworzenie średnio- i długoterminowych wizji, których celem jest podejmowanie bieżących decyzji i mobilizowanie do wspólnego działania.
Badania foresightowe
W wielu krajach ministerstwa spraw zagranicznych i agencje współpracy rozwojowej realizują badania foresightowe w odniesieniu do różnych aspektów współpracy z krajami rozwijającymi się.
Na przykład:
Francuska Agencja Rozwoju (AFD) przyjęła perspektywę 10–15 lat, aby określić zmiany, jakie mogą być wymagane w przyszłości od agencji współpracy rozwojowej. Agencja ta przewodzi również pracom mającym na celu promowanie współpracy publicznych banków rozwoju w obszarze foresightu strategicznego.
Niemieckie Ministerstwo Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (BMZ) bada przyszłość stosunków europejsko-afrykańskich w celu kształtowania swojej polityki.
Fińskie Ministerstwo Spraw Zagranicznych i Współpracy na rzecz Rozwoju regularnie współpracuje przy badaniach foresightowych dotyczących krytycznych wyzwań określonych przez rząd Finlandii.
Korzystanie z narzędzi foresightowych
Badanie możliwych przyszłości i tego, co mogą one oznaczać dla obecnych decyzji, stało się wysokim priorytetem Komisji Europejskiej, która od 2020 roku publikuje coroczny Strategic Foresight Report. W wydaniu z 2021 roku podkreśla się potrzebę większej spójności w różnych horyzontach czasowych.
Integracja z oceną skutków
W 2019 roku w Czechach rozpoczęto proces dostosowywania oceny oddziaływania do SDGs. Długotrwałe efekty poszczególnych regulacji wyraźnie uwzględnia się w ocenie zrównoważonego oddziaływania w Niemczech. W 2021 roku Komisja Europejska jako organ wykonawczy Unii Europejskiej ogłosiła, że foresight ma stanowić część wszystkich przeprowadzanych przez nią ocen skutków.
Powiązanie z globalną metodologią wskaźnika celu zrównoważonego rozwoju 17.14.1
Zasada 2 jest zgodna z drugim wymiarem globalnego wskaźnika SDG 17.14.1: “Kraj posiada mechanizmy zapewniające uwzględnianie długofalowych zagadnień w politykach, planach, programach i projektach oraz podejmowaniu decyzji, tworzeniu i planowaniu polityki”.