Zasada 5. Zaangażowanie władz regionalnych i lokalnych w promowanie skoordynowanych działań
Czego dotyczy zasada?
Zaangażowanie i koordynacja działań władz regionalnych oraz lokalnych, tzw. spójność pionowa, lub ogólnie wielopoziomowy system zarządzania, ma na celu połączenie szczebla lokalnego i krajowego oraz krajowego i globalnego w zakresie realizacji Celów Zrównoważonego Rozwoju. W poszczególnych krajach konieczne jest znalezienie realnej równowagi w realizacji SDGs pomiędzy autonomią lokalną (zasada pomocniczości) a kierownictwem centralnym.
Obszary priorytetowe, proponowane działania i przykłady dobrych praktyk
Rekomendacja ws. spójności polityki na rzecz zrównoważonego rozwoju obejmuje dwa postanowienia dotyczące niniejszej zasady:
Spójność polityk na rzecz zrównoważonego rozwoju jest skuteczna tylko wtedy, gdy jest planowana i realizowana na wszystkich szczeblach rządu. W przeciwnym wypadku niespójne decyzje na jednym szczeblu mogą niweczyć pozytywne oddziaływania spójnych działań na innym.
PCSD na różnych szczeblach rządu
Włochy
Rząd Włoch zachęca władze lokalne i regionalne do aktywnego udziału w procesie realizacji polityki w ramach Konferencji Państwa i Regionów, która przyjęła Krajową strategię na rzecz zrównoważonego rozwoju. Ustrój prawny Włoch pozwala władzom lokalnym brać czynny udział we współpracy rozwojowej na szczeblu krajowym i odgrywać istotną rolę w jej tworzeniu oraz wdrażaniu.
Łotwa
Wszystkie samorządy lokalne na Łotwie przyjęły strategie zrównoważonego rozwoju określające lokalne priorytety i długoterminową wizję rozwoju w ramach strategii krajowej Łotwa 2030. W strategiach lokalnych określa się lokalne problemy oraz narzędzia i rozwiązania w kwestiach gospodarczych, społecznych oraz środowiskowych w kontekście SDGs.
Dynamiczne zarządzanie na szczeblu Unii Europejskiej i krajowym
Państwa członkowskie UE włączają SDGs do swoich strategii krajowych. Chociaż podjęły one kroki w celu poprawy koordynacji polityki poziomej, nadal potrzebne jest lepsze włączanie zrównoważonego rozwoju do głównego nurtu polityk publicznych. Państwa członkowskie wprowadzają innowacje w zakresie budżetowania SDGs, współpracy nauki z polityką oraz mechanizmów partycypacji interesariuszy. Mają one na celu poszerzanie praktycznego funkcjonowania strategii. Parlamenty poszczególnych krajów wykazują coraz większą aktywność, jeśli chodzi o SDGs, a Parlament Europejski mógłby odnieść korzyści ze ściślejszej współpracy: UE mogłaby nie tylko czerpać wiedzę z tych inicjatyw, ale też je wspierać. Bardziej dynamiczne zarządzanie na wielu poziomach tworzy ogromny potencjał trwałego postępu dla wszystkich podmiotów i jest warunkiem niezbędnym do przyspieszenia realizacji SDGs na wszystkich szczeblach. Dzięki uchwyceniu dwupoziomowego charakteru realizacji SDGs na poziomie UE i państw członkowskich badanie stanowi istotny wkład do ogólnego wspólnego dobrowolnego przeglądu na poziomie UE przedłożonego Forum Politycznemu Wysokiego Szczebla w 2019 roku.
Zanim strategia krajowa stanie się praktyką lokalną, mogą minąć lata. W Unii Europejskiej nowy akt prawny może zostać wdrożony przez władze lokalne dopiero sześć lub siedem lat po podjęciu danej inicjatywy przez Komisję Europejską. Równie wolne tempo obserwuje się w przypadku innowacyjnych pomysłów lokalnych, dla których bardziej korzystna mogłaby być realizacja na wyższym szczeblu. W niektórych krajach pojawiło się trzecie podejście określane jako „wielopoziomowe zarządzanie obejmujące współpracę w czasie rzeczywistym” .
Wielopoziomowe zarządzanie obejmujące współpracę w czasie rzeczywistym
Holandia
W Holandii działa ogólny mechanizm wielopoziomowego zarządzania, który jest również wykorzystywany do współpracy na rzecz realizacji SDGs. W przypadku strategicznych zagadnień politycznych powołuje się tzw. „międzyresortowe zespoły tematyczne”, których zadaniem jest omówienie potencjalnego zaangażowania każdego z trzech szczebli holenderskiego systemu administracji państwowej (krajowego, regionalnego i lokalnego). Oznacza to, że różne szczeble zarządzania spotykają się w czasie rzeczywistym, aby przedyskutować sposoby rozwiązania pilnego problemu. Mechanizm ten nie zastępuje, a uzupełnia oddolny styl zarządzania oparty na zasadzie pomocniczości lub klasyczny hierarchiczny odgórny styl rządzenia.
Belgia
W Belgii Konferencja Międzyministerialna na rzecz Zrównoważonego Rozwoju jest wielopoziomowym panelem, który tworzą ministrowie federalni oraz władze regionalne i lokalne odpowiedzialne za zrównoważony rozwój. Panel ten działa jako centralny mechanizm koordynacji PCSD na wszystkich szczeblach. Ponadto wszystkie działania na rzecz zrównoważonego rozwoju podejmowane na szczeblu lokalnym są prezentowane przez Komitet Doradczy ds. Spójności Polityki na rzecz Zrównoważonego Rozwoju na stronie internetowej Sustainable Development Goals Belgium.
Powiązanie z globalną metodologią wskaźnika celu zrównoważonego rozwoju 17.14.1
Spójność pionowa jest uwzględniona w szóstym wymiarze globalnego wskaźnika 17.14.1: „Kraj posiada mechanizmy, które umożliwiają uspójnianie priorytetów, polityk i planów pomiędzy różnymi szczeblami władzy”.