Polska na Słowacji

Położenie geograficzne, ludność, obszar, stolica, język urzędowy

Położenie geograficzne: Republika Słowacka (Slovenská republika) państwo położone w Europie Środkowej, od 1 maja 2004 r. jest członkiem Unii Europejskiej, a od 29 marca 2004 r. NATO. Słowacja jest państwem śródlądowym, nie ma dostępu do morza. Graniczy z: Republiką Czeską (252 km), Rzeczpospolitą Polską (541 km), Republiką Węgierską (669 km), Ukrainą (98 km) i Austrią (107 km). Łącznie długość granicy państwowej wynosi 1720 km. Słowacja jest krajem w większości górskim: 61% jej powierzchni zajmują pasma Karpat Zachodnich (Tatry, Białe Karpaty, Małe Karpaty, Niskie Tatry) i Karpat Wschodnich (Bieszczady). Najwyższym punktem Słowacji jest położony w Tatrach szczyt Gerlach (2655 m.n.p.m.). W Karpatach występują rozległe kotliny śródgórskie, z których największymi są: Kotlina Koszycka i Kotlina Liptowska. Tereny nizinne zajmują stosunkowo niewielką część powierzchni kraju. Stanowią je trzy duże niziny: Nizina Zahorska, Nizina Naddunajska i Nizina Wschodniosłowacka. Na Nizinie Wschodniosłowackiej znajduje się najniższy punkt powierzchni państwa przy rzece Bodrog (94,7 m.n.p.m.).

Administracyjnie Słowacja dzieli się na osiem województw (krajów) i 79 powiatów (okresów), które dzielą się na 2.891 gmin (obce). Jednostki administracyjne szczebla wojewódzkiego i gminnego są również jednostkami samorządu terytorialnego.

Ludność: Według stanu na dzień 31.12.2019 r. Słowacja liczyła 5 457 873 mieszkańców, w tym  51,2% kobiet (dane Urzędu Statystycznego RS). Gęstość zaludnienia - 110 osób/km2. Narodowości zamieszkujące Słowację to: Słowacy (85,8%), Węgrzy (9,7%), Romowie (1,7%) (dane te nie odzwierciedlają realnej sytuacji ponieważ w większości Romowie deklarują przynależność do innych narodowości – węgierskiej albo słowackiej. Wg szacunków w RS Romowie stanowią 7%), Czesi (0,8%) oraz Rusini (Łemkowie), Ukraińcy, Rosjanie, Niemcy, Polacy i inni (2%). Na dzień 31.12.2019 r. było na Słowacji 6 007 Polaków z zarejestrowanym pobytem.

Obszar: 49 035 km2.

Stolica państwa: Bratysława (432 tys. mieszkańców).

Język urzędowy: Słowacki. Na całym terytorium kraju można posługiwać się językiem czeskim, natomiast z uwagi na liczną mniejszość węgierską zamieszkującą przede wszystkim południe Słowacji używany jest tam także język węgierski. W kontaktach handlowych najczęściej używane są języki: angielski, niemiecki i w mniejszym stopniu rosyjski.

Warunki klimatyczne

Słowacja położona jest w strefie klimatu umiarkowanego, w którym zaznaczają się wyraźnie cztery pory roku. Przeciętna temperatura dzienna wynosi zimą -2˚C a latem +21˚C. Najchłodniejszym miesiącem roku jest styczeń, najcieplejszymi są lipiec i sierpień. Ilość opadów wynosi od 400 mm do 1200 mm rocznie. Na najwyżej położonych terenach śnieg utrzymuje się 130 dni w roku.

Główne bogactwa naturalne

Na Słowacji wydobywany jest węgiel brunatny, rudy manganu, niewielkie ilości rud żelaza, miedzi, rtęci, antymonu, magnezytu, kamień budowlany, ropa naftowa (ok. 2% zapotrzebowania kraju). Na wschodzie Słowacji znajdują się znaczne pokłady rudy uranu. Słowacja posiada również zasoby alginitu (wyjątkowe w skali światowej). Minerał ten posiada duży potencjał wykorzystania w rolnictwie, przy regeneracji środowiska oraz w kosmetyce i farmacji między innymi dzięki jego zdolności zatrzymywania wody.

System walutowy, kurs i wymiana

Od 1.01.2009 r. oficjalną walutą na Słowacji jest euro. Zastąpiło ono słowacką koronę (Sk/SKK). W lipcu 2008r. Rada Ministrów UE określiła kurs konwergencji SKK w  stosunku do EUR na poziomie 30,1260 SKK/EUR. Jedno EUR dzieli się na 100 centów (1 EUR=100c).W obiegu są banknoty o nominałach; 500, 200, 100, 50, 20, 10 i 5 EUR oraz monety o nominałach: 2 i 1 EUR, 50, 20, 10, 5 centów oraz 2 i 1 cent.

Religia

Struktura wyznaniowa Słowacji: wierzący (85,0 %) w tym wyznanie: rzymskokatolickie (68,9%), ewangelicko-augsburskie (6,9%), greckokatolickie (4,1%), kościół zreformowany (2,0%),  prawosławni (0,9%) i następnie nieokreślone (2,2%). Bez wyznania jest 13,0 % obywateli. Pozostałe 2% obywateli odmówiło odpowiedzi.  

Infrastruktura transportowa

W Republice Słowackiej realizowany jest program budowy autostrad i dróg ekspresowych, których sieć docelowo będzie wynosiła 699,6 km autostrad i 1181,2 km dróg ekspresowych. Obecnie użytkowanych jest ok. 492 km autostrad i 276 km dróg ekspresowych. Absolutnym priorytetem i jednocześnie najdłuższą autostradą będzie D1 (Bratysława – Żylina - Preszów - Koszyce - granica RS/Ukraina) o długości 513 km. Przewidywane ukończenie autostrady jest regularnie przesuwane Aktualnie pełną autostradą połączone są Bratysława – Żylina. Dalej ukończono jedynie kilka odcinków. Autostradą i drogą szybkiego ruchu połączone są również Bratysława – Bańska Bystrzyca (około 225 km). Interesujący stronę polską odcinek autostrady D-3 Żylina-Czadca (do granicy z Polską) ma być ukończony najwcześniej po 2023 r.

Połączenia kolejowe na Słowacji zapewniają koleje państwowe i regionalne. Całkowita długość sieci wynosi 3622 km, z czego 3512 km to koleje o standardowej szerokości torów, 50 km koleje wąskotorowe oraz 100 km szerokotorowe. Z całkowitej długości sieci kolejowej 1536 km jest zelektryfikowanych a 2125 km jest nie zelektryfikowanych. Aktualnie przeprowadzana jest modernizacja kolei w ramach budowy korytarza kolejowego na trasie z Bratysławy do Koszyc przez Żylinę z połączeniem do Republiki Czeskiej  przez Jabłunków. Jedyna kolej szerokotorowa prowadzi z Użhorodu na Ukrainie i od granicy ukraińsko-słowackiej do Koszyc. Na Słowacji znajduje się 6 lotnisk międzynarodowych: Bratysława, Koszyce, Poprad-Tatry, Pieszczany, Żylina i Sliacz. Regularne loty międzynarodowe prowadzone są z lotnisk w Bratysławie i Koszycach.

Na Słowacji w użytkowaniu są cztery tory żeglugi śródlądowej: Dunaj (172 km), Morawa (6 km), Wag (79 km) i Bodrog (8 km).

Granice Republiki Słowackiej z Czechami, Polską, Austrią i Węgrami od 21 grudnia 2007r. są wewnętrznymi granicami Strefy Schengen. Na granicach tych nie ma kontroli paszportowej ani celnej. Granicą zewnętrzną Unii jest granica słowacko-ukraińska, na której jest dokonywana kontrola celna i paszportowa.

Obowiązek wizowy

Obowiązkowi wizowemu na Słowację podlegają wszystkie osoby oprócz:

• obywateli UE,
• obywateli państw: Albania, Andora, Antiqua i Barbuda, Antyly Holenderskie, Argentyna, Aruba, Australia, Bahama, Barbados, Bośnia i Hercegowina (paszporty biometryczne), Brazylia, Brunei, Czarnogóra (paszporty biometryczne), Gwatemala, Honduras, Hongkong, Chile, Izrael, Japonia, Kanada, Kostaryka, Macao, Macedonia, Malezja, Mauricius, Meksyk, Monako, Nowa Zelandia, Nikaragua, Panama, Paragwaj, Republika Koreańska, Salwador, San Marino, Serbia, Seszele, Singapur, Święty Krzysztof i Nevis, Tajwan, USA, Urugwaj, Watykan, Wenezuela.

Szczegółowe informacje na temat długości pobytu bez wiz są dostępne na www.mzv.sk

Wykaz świąt państwowych

• 1 stycznia - Święto Ustanowienia Republiki Słowackiej,
• 6 stycznia - Objawienie Pańskie (Święto Trzech Króli) ,
• Wielki Piątek oraz Poniedziałek Wielkanocny,
• 1 maja – Święto Pracy,
• 8 maja – Dzień Zwycięstwa nad Faszyzmem,
• 5 lipca – Dzień Świętych Cyryla i Metodego - Patronów Europy,
• 29 sierpnia – Święto Słowackiego Powstania Narodowego,
• 1 września – Dzień Konstytucji Republiki Słowackiej,
• 15 września – Święto Matki Boskiej Bolesnej,
• 1 listopada – Święto Wszystkich Świętych,
• 17 listopada – Dzień Walki o Wolność i Demokrację,
• 24 grudnia – Wigilia Bożego Narodzenia ,
• 25 grudnia – Boże Narodzenie,
• 26 grudnia – Św. Szczepana Pierwszego Męczennika.​​​​​​

Ustrój polityczny

Słowacja jest republiką demokratyczną o systemie rządów parlamentarno – gabinetowych (powstała 1 stycznia 1993 r.). Obecnie obowiązuje konstytucja uchwalona w dniu 1 września 1992 r. Na czele państwa stoi prezydent, który od 1999 r. jest wybierany w wyborach powszechnych na pięcioletnią kadencję. Władzę wykonawczą obok prezydenta sprawuje premier. Stoi on na czele rządu posiadającego poparcie większości jednoizbowego parlamentu – 150-osobowej Rady Narodowej Republiki Słowackiej. Zarówno rząd, jak i prezydent w drodze referendum mogą zostać odwołani przez społeczeństwo.

Władza ustawodawcza

Władzę ustawodawczą stanowi Rada Narodowa RS (słow. Národná rada Slovenskej republiky, w skrócie: Národná rada). Jest to jednoizbowy parlament, w skład którego wchodzi 150 posłów, wyłanianych w wyborach powszechnych, równych, bezpośrednich i tajnych na czteroletnią kadencję. Czynne prawo wyborcze posiadają osoby powyżej 18 roku życia, a bierne powyżej 21 roku życia. Do najważniejszych kompetencji Rady Narodowej,  należy: stanowienie najwyższych aktów prawnych i nadzór nad ich wykonywaniem, wyrażanie zgody na ratyfikację umów międzynarodowych, uchwalenie budżetu, wyrażenie rządowi wotum zaufania, przedstawianie prezydentowi kandydatur na sędziów Sądu Konstytucyjnego i powoływanie prezesa Najwyższego Urzędu Kontroli SR (odpowiednik polskiego NIK). Pracami Rady Narodowej kieruje Przewodniczący i jego zastępcy.

Władza wykonawcza

Prezydent Słowacji wybierany jest w wyborach powszechnych na pięcioletnią kadencję, z możliwością jednej reelekcji. Kandydatów zgłasza przewodniczącemu Rady Narodowej (Parlament) grupa min. 15 posłów albo 15 000 obywateli. Kandydat musi mieć najpóźniej w dniu wyborów ukończone 40 lat. Prezydent w słowackim systemie konstytucyjnym posiada stosunkowo ograniczone kompetencje. Do najważniejszych z nich należą: reprezentowanie państwa w stosunkach międzynarodowych, mianowanie i odwoływanie ambasadorów, mianowanie premiera i na jego wniosek poszczególnych ministrów, prawo weta wobec ustaw uchwalanych przez Radę Narodową. Ponadto ma prawo rozwiązać Radę Narodową, a także rozpisać referendum. W przypadku aktów urzędowych wydawanych przez prezydenta nie jest potrzebna kontrasygnata premiera. 

Rząd stanowi najwyższy organ władzy wykonawczej na Słowacji. Składa się z premiera, który kieruje jego pracami, wicepremierów i ministrów. Premier mianowany jest przez prezydenta. Na wniosek premiera prezydent powołuje ministrów. Premier zobowiązany jest przedstawić w ciągu 30 dni od dnia powołania deklarację programową Radzie Narodowej, która udziela rządowi wotum zaufania. Rząd m.in. uchwala projekty ustaw, wyznacza kierunki swojej polityki i realizuje je, zawiera umowy międzynarodowe. Do rządu należą sprawy polityki państwa niezastrzeżone dla innych organów państwowych oraz samorządu terytorialnego (domniemanie kompetencji). Za swoją działalność rząd ponosi odpowiedzialność przed Radą Narodową. Może ona wyrazić wotum nieufności wobec całego składu rządu albo poszczególnych ministrów.

Struktura administracji gospodarczej

W dniu 1 listopada 2010 r. weszła w życie nowelizacja  ustawy o działach administracji rządowej, na mocy której ponownie powstało Ministerstwo Środowiska oraz zmieniły się kompetencje Ministerstwa Gospodarki i Budownictwa, Ministerstwa Transportu, Poczt i Telekomunikacji, Ministerstwa Kultury i Turystyki oraz Ministerstwa Rolnictwa, Środowiska i Rozwoju Regionalnego.

Ministerstwo Środowiska przejęło kompetencje dotyczące ochrony środowiska od Ministerstwa Rolnictwa, Środowiska i Rozwoju Regionalnego, które otrzymało nową nazwę Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Zadania z zakresu rozwoju regionalnego zostały  przekazane wraz z kompetencjami dotyczącymi budownictwa, należącymi wcześniej do Ministerstwa Gospodarki i Budownictwa (obecnie Ministerstwo Gospodarki) do nowopowstałego Ministerstwa Transportu, Budownictwa i Rozwoju Regionalnego. Obecnie jest to Ministerstwo Transportu i Budownictwa. Do kompetencji tego resortu należy również turystyka, będąca wcześniej w gestii Ministerstwa Kultury i Turystyki (obecnie Ministerstwo Kultury).

Ministerstwo Gospodarki oprócz problematyki budownictwa, straciło również na rzecz Ministerstwa Spraw Zagranicznych kompetencje w zakresie nadzorowania działających za granicą ( lecz tylko do 2011 r.) wydziałów ekonomiczno – handlowych ambasad.

Administrację gospodarczą Republiki Słowacji tworzą obecnie m.in. następujące instytucje: Ministerstwo Spraw Zagranicznych i Europejskich, Ministerstwo Gospodarki, Ministerstwo Finansów, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Ministerstwo Transportu i Budownictwa, Słowacka Agencja Rozwoju Inwestycji i Handlu (SARIO), Bank Eksportowo-Importowy Republiki Słowackiej (Eximbanka), Słowacki Bank Gwarancji i Rozwoju (SZRB),  Państwowa Agencja Rozwoju Małej i Średniej Przedsiębiorczości  (NARMSP) oraz Słowacka Agencja Ruchu Turystycznego (SACR).

Ministerstwo Spraw Zagranicznych i Europejskich RS uczestniczy w koordynowaniu i kierowaniu działalnością centralnych organów administracji państwowej w zakresie współpracy Słowacji z zagranicą i organizacjami międzynarodowymi. 

W celu osiągnięcia lepszej jakości usług dla przedsiębiorców od 1 stycznia 2011r. uruchomione zostało Biznesowe Centrum Informacyjne (BCI), którego jednym z głównych zadań jest informowanie zainteresowanych, za pomocą specjalnie uruchomionej linii telefonicznej i adresu mailowego, o usługach świadczonych przez słowacki MSZ za pośrednictwem przedstawicielstw dyplomatycznych w zakresie wspierania eksportu słowackich towarów i usług, napływu inwestycji zagranicznych, tworzenia powiązań kooperacyjnych i spółek joint-venture. BCI reaguje na różne zapytania dotyczące szerokiego spektrum informacji handlowo-ekonomicznych m.in.: specyfiki poszczególnych krajów, imprez wystawienniczo-targowych, przetargów, uregulowań prawnych z zakresu prawa handlowego. Na stronie www BCI znajdują się m.in. aktualne informacje ekonomiczne opracowane przez ambasady, przegląd planowanych przedsięwzięć o charakterze ekonomicznym, dane dotyczące eksportu i importu itp.

Ministerstwo Gospodarki RS (MG) jest centralnym organem administracji państwowej. Podejmuje decyzje, opracowuje programy i realizuje zadania związane ze wspieraniem i promocją eksportu i inwestycji, opracowuje rządowe programy związane z restrukturyzacją, modernizacją i rozwojem gospodarki oraz nadzoruje działania podległych mu instytucji.

Ministerstwo Finansów RS jest centralnym organem administracji państwowej w zakresie finansów, podatków, składek i opłat oraz ceł. Odpowiada również za informatyzację społeczeństwa  koordynację pomocy państwowej. Składa propozycje w zakresie polityki finansowej i fiskalnej państwa, opracowuje analizy i prognozy finansowe, prowadzi politykę w zakresie zarządzania majątkiem skarbu państwa oraz w zakresie funkcjonowania rynku finansowego. Sprawuje nadzór nad rynkiem finansowym i ubezpieczeniami społecznym oraz Eximbankiem. Współodpowiada również za dysponowanie funduszami UE.  

Agencja Rozwoju Inwestycji i Handlu (SARIO) podlega MG RS i ma za zadanie inicjować oraz realizować projekty związane z bezpośrednimi inwestycjami zagranicznymi na Słowacji, wspierać eksportową działalność słowackich firm, pomagać słowackim firmom w inwestowaniu za granicą oraz promować Słowację jako miejsce dla dokonywania inwestycji zagranicznych.

Słowacka Agencja Turystyki (Slovenská agentura cestovného ruchu - SACR) została powołana w 1995 roku i podlega Ministerstwu Transportu i Budownictwa. Jej celem jest realizacja marketingowych działań z zakresu promocji turystycznej Republiki Słowackiej.

Bank Eksportowo-Importowy Republiki Słowackiej (Eximbanka) wspiera eksport słowackich wyrobów do krajów UE i OECD oraz do krajów rozwijających się na warunkach zabezpieczających zwrot udzielonych środków finansowych i zapewniających minimalizację ryzyk wynikających z operacji zarówno ubezpieczeniowych, kredytowych, gwarancyjnych jak i finansowych.

Słowacki Bank Gwarancji i Rozwoju (SZRB) opracowuje i realizuje programy udzielania gwarancji kredytowych oraz oferuje kredyty dla przedsiębiorstw. Ministerstwo Finansów RS jest 100% udziałowcem SZRB.

W ramach samorządu gospodarczego działają izby przemysłowo-handlowe oraz stowarzyszenia branżowe. Członkostwo w izbach nie jest obowiązkowe. Największą organizacją skupiającą słowackich przedsiębiorców jest Słowacka Izba Handlowo-Przemysłowa (SOPK), która posiada 9 oddziałów na terenie całej Słowacji (Bratysława, Trenczyn, Żylina, Koszyce, Preszów, Luczeniec, Bańska Bystrzyca, Nitra, Trnawa).

W Żylinie działa Słowacko-Polska Izba Handlowa.

Sądownictwo gospodarcze

Na Słowacji sądownictwo jest dwuinstancyjne i niezawisłe. System wymiaru sprawiedliwości obejmuje Sąd Najwyższy, który sprawuje zwierzchni nadzór nad sądami powszechnymi (okręgowymi, wojewódzkimi) i szczególnymi (sąd specjalny, sądy wojskowe). Wyjątkowy charakter, jako organ władzy sądowniczej ma Trybunał Konstytucyjny z siedzibą w Koszycach.

Sądownictwo gospodarcze składa się z wydziałów gospodarczych (sądy gospodarcze) przy sądach okręgowych i wojewódzkich. Działają one na podstawie uregulowań prawnych zawartych w części szczególnej kodeksu postępowania cywilnego.

Okręgowe sądy gospodarcze rozpoznają sprawy jako sądy pierwszej instancji. Wojewódzkie sądy gospodarcze rozpoznają sprawy jako sądy pierwszej instancji w przypadkach wskazanych w przepisach szczególnych, ponadto jako sądy drugiej instancji rozpoznają odwołania od orzeczeń sądów okręgowych. Odwołania od orzeczeń sądów wojewódzkich jako sądów pierwszej instancji rozpoznaje Sąd Najwyższy.

​​​​

1. Gospodarcze umowy dwustronne

W stosunkach Polski ze Słowacją obowiązują dwie umowy dwustronne o tematyce gospodarczej:

- Umowa między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Słowacką w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku z 18.08.1994 r.,

- Umowa między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Słowacką w sprawie wzajemnego popierania i ochrony inwestycji z 18.08.1994 r.

W przypadku Polski i Słowacji można śmiało powiedzieć, że wspólna granica, pomimo faktu, że chodzi o teren górski, jest czynnikiem stymulującym wzajemne kontakty, także gospodarcze. Sprzyja im również bliskość językowa i kulturowa, dotychczasowe tradycje współpracy (także z czasów Czechosłowacji) oraz fakt, że oba państwa należą do Unii Europejskiej.

2. Gospodarcza wymiana handlowa

Wg danych Urzędu Statystycznego Republiki Słowackiej, polsko – słowacka wymiana handlowa w 2023 r. międzyrocznie wzrosła o 2,16%. Polska, z obrotami w wysokości 14,11 mld EUR, pozostawała trzecim największym partnerem handlowym Słowacji (udział 6,7%). Na pierwszym miejscu, z udziałem 17,72%, była RFN (37,62 mld EUR, wzrost o 3,15%), zaś na drugim Czechy z udziałem 11,1% (23,57 EUR, wzrost o 6,67%).

W analizowanym okresie Polska zajmowała pozycję trzeciego najważniejszego partnera w słowackim eksporcie (z udziałem  8,31%), przy czym eksport ze Słowacji do Polski wzrósł o 23,6% i wyniósł 7,9 mld EUR. Na pozycjach przed Polską znalazły się: RFN z udziałem 21,9% (22,7 mld EUR, wzrost o 12,5%) i Czechy z udziałem 11,7% (13,1 mld EUR, wzrost o 29,7%). Ogólnie słowacki eksport wzrósł o 5,33% (do 108,3 mld EUR).

W analizowanym okresie Polska była na piątej pozycji wśród słowackich dostawców z udziałem 5,5% (6,2 mld EUR, wzrost o 23,6%). Na pozycjach przed Polską znalazły się: RFN z udziałem 18,7% (14,9 mld EUR, wzrost o 20,9%), Czechy z udziałem 9,6% (10,51 mld EUR, wzrost o 13,7%), Chiny z udziałem 7,11% (7,7 mld EUR, wzrost o 9,8%) oraz  Rosja z udziałem 6,43% (4,6 mld EUR, wzrost o 63,3%). Ogólnie słowacki import zmalał o 3% (do 104,1 mld EUR).

Polski eksport na Słowację

Największe udziały miały następujące grupy towarowe:

Źródło: Urząd Statystyczny RS

Polski import ze Słowacji

Największe udziały miały następujące grupy towarowe:

Źródło: Urząd Statystyczny RS

3. Wzajemne inwestycje

Również w przypadku wzajemnych inwestycji wspólna granica jest czynnikiem zachęcającym do współpracy. Przełomowym impulsem było wejście obu państw do Unii Europejskiej. Początkowo inwestycje skupiały się na tradycyjnych branżach przemysłu i handlu. Wraz z rozwojem dwustronnej współpracy gospodarczej, stopniowo na rynku słowackim uaktywniły się sieci handlowe zakładane przez polskie podmioty (m.in. Merkury Market, Reserved, Wojas, CCC). W ostatnich kilku latach swoją aktywność biznesową na Słowacji rozpoczęły duże polskie spółki: bank PKO BP (usługi bankowości korporacyjnej), koncern ORLEN (obecnie sieć ponad 90 stacji benzynowych) oraz spółka budowlana Budimex (realizuje budowę skrzyżowania autostrad D1 i D4 k. Bratysławy). Istotnym aspektem współpracy jest także branża spożywcza, gdzie od szeregu lat na słowackim rynku jest obecna grupa Maspex (jedna z największych firm w Europie Środkowo-Wschodniej w segmencie produktów spożywczych). Wkrótce można spodziewać się uruchomienia pierwszych słowackich sklepów popularnej w Polsce sieci handlowej Biedronka.  

Jeśli chodzi o zainteresowanie rynkiem polskim ze strony inwestorów słowackich, to należy w szczególności wymienić firmy produkcyjne, deweloperskie oraz świadczące usługi doradcze. Wśród znaczących inwestorów słowackich w Polsce można wymienić: Slovnaft (członek grupy MOL), producent oprogramowania antywirusowego ESET, producent słodyczy I.D.C. Holding, firma budowlana Vahostav, firma spedycyjna Trade Trans Invest, firma EKOSERVIS (rozwiązania z zakresu gospodarki wodno-ściekowej), firma doradcza Accace oraz PENTA INVESTMENTS - jedna z największych grup inwestycyjnych na Słowacji.

Na szczególne wyróżnienie zasługuje spółka Asseco, która powstała w wyniku fuzji polskiej spółki softwarowej COMP i słowackiej ASSET. Spółka ta obecnie należy do największych firm oferujących rozwiązania informatyczne dla biznesu w tej części Europy.

Istotne znaczenie dla rozwoju wzajemnych relacji gospodarczych mają małe i średnie firmy, a w szczególności te, które działają na obszarze pogranicza polsko-słowackiego.

Przykłady polskich inwestycji na Słowacji:

mBank – pierwszy bank internetowy na Słowacji.

Merkury Market – sieć wielkopowierzchniowych sklepów z materiałami budowlanymi i  mieszkaniowymi, która w ciągu kilkunastu lat rozrosła się do 21 marketów w całej Słowacji. Dużym sukcesem było zajęcie w rankingu Trend Top za 2017 r. 108. pozycji wśród firm (poza sektorem finansowym) na Słowacji oraz 28. miejsca wśród największych słowackich firm handlowych. Jednocześnie Merkury Market należy do grona 60 największych pracodawców na Słowacji.

TZMO Slovakia – spółka zależna TZMO, posiadająca k. Bratysławy nowoczesne centrum obsługi klientów dla rynków Słowacji i Austrii.

Versaco – firma produkująca części samochodowe (kołpaki).

Przykłady słowackich inwestycji w Polsce:

HB Reavis – słowacka firma należąca do trójki największych deweloperów w UE, która zrealizowała już kilka dużych projektów deweloperskich w Warszawie.

ESET – twórca bardzo popularnego na świecie oprogramowania antywirusowego, który oprócz sprzedaży produktów, otworzył w Krakowie swoje biuro rozwojowo-badawcze (jeden z kilku tego typu ośrodków na świecie).

I.D.C. Holding – największy słowacki producent słodyczy i pieczywa cukierniczego, kilkakrotnie wyróżniony prestiżową nagrodą „Gazela Biznesu”.

Tatra Mountain Resort - należąca do grupy J&T słowacka spółka wzmocniła swoją pozycję w branży turystycznej poprzez zakup ośrodka narciarskiego w Szczyrku oraz Śląskiego Wesołego Miasteczka, a także parku zabaw Energylandia.

Statystyka inwestycji zagranicznych, w tym inwestycje polskie na Słowacji oraz inwestycje słowackie w Polsce, są przedstawione w punkcie nr 5 Informatora dot. gospodarki Słowacji.

4. Współpraca regionalna

Współpraca władz samorządowych, miast i gmin Polski i Słowacji jest dobrze rozwinięta. Słowackie i polskie regiony mają podpisane umowy o partnerstwie. Współpracę realizują także miasta partnerskie. Prawie 300 polskich miast i gmin współpracuje, na podstawie odpowiednich umów, z więcej niż 200 słowackimi miastami i gminami. Współpraca jednostek samorządowych jest najbardziej rozwinięta w obszarach przygranicznych.    ​​​​​

Rozwojowi kontaktów regionalnych sprzyja bliskość językowa, kulturowa, ale także zbieżność interesów w dążeniu do zrównoważonego rozwoju społeczności lokalnych. Znaczącym impulsem dla tej współpracy jest realizacja projektów regionalnych finansowanych ze środków unijnych w ramach kolejnych edycji programu Interreg Polska-Słowacja (budżet programu na lata 2021-2027 wynosi niemal 130 mln EUR).

Polsko-słowackie kontakty rozwijają się również w ramach współpracy euroregionów. Na polsko – słowackim pograniczu działają trzy takie jednostki: Euroregion Tatry (wchodzący w skład Europejskiego Ugrupowania Współpracy Terytorialnej Tatry), Euroregion Beskidy oraz Euroregion Karpaty.

Stymulowaniu współpracy przygranicznych regionów służą również posiedzenia Polsko-Słowackiej Komisji Międzyrządowej ds. Współpracy Transgranicznej, organizowane zwykle naprzemiennie na terenie obydwu państw.

Najważniejszym miejscem praktycznej dyskusji nt. gospodarczych problemów i wyzwań, z którymi spotykają się miejscowości i regiony przygraniczne, są kolejne edycje Słowacko – Polskiego Forum Gospodarczego Euroregionu Tatry. W listopadzie 2023 r. wydarzenie to odbyło się po raz dwudziesty pierwszy. Ponad 70 uczestników z Polski i Słowacji rozmawiało m.in. o promowaniu ruchu turystycznego, źródłach finansowania projektów współpracy transgranicznej oraz rozwoju dwustronnej infrastruktury drogowej i kolejowej. Forum regularnie wpisuje się w kalendarz przedsięwzięć, które w swym zamyśle mają inspirować społeczności lokalne, w tym także przedsiębiorców, do intensyfikacji współpracy.

5. Współpraca samorządów gospodarczych

Istotne znaczenie w animowaniu współpracy dwustronnej odgrywa aktywna kooperacja polskich i słowackich samorządów gospodarczych. Ich działalność koncentruje się przede wszystkim na wspieraniu małych i średnich przedsiębiorstw zainteresowanych wejściem na rynek polski i słowacki.

Najbardziej aktywnie współpracują samorządy gospodarcze regionów przygranicznych Polski (województwa: śląskie, małopolskie i podkarpackie) i Słowacji (regiony: żyliński, preszowski i koszycki). Ponadto funkcjonują izby oraz stowarzyszenia gospodarcze, które udzielają wsparcia przedsiębiorstwom i prowadzą promocję gospodarczą, a w szczególności: Słowacko - Polska Izba Handlowa (Żylina), Polsko - Słowacka Izba Przemysłowo - Handlowa (Kraków), Słowacko - Polskie Stowarzyszenie Handlu i Inwestycji Pro – Polonia (Żylina) oraz powołany do życia w sierpniu 2023 r. Klub Polskiego Biznesu w Republice Słowackiej (Bratysława).

Ambasada RP w Bratysławie działa aktywnie na polu dwustronnej współpracy gospodarczej. Działania te obejmują m.in. zabieganie o poprawę jakości infrastruktury drogowej i kolejowej miedzy obydwoma państwami (w tym promocja projektu międzynarodowej trasy Via Carpatia, rozwój infrastrukturalny pogranicza), eliminowanie pojawiających się problemów (szczególnym wyzwaniem był tu okres pandemii Covid-19), wysiłki na rzecz poprawy bezpieczeństwa energetycznego obydwu państw (szczególnie istotne w kontekście napaści Rosji na Ukrainę) czy promocję Polski jako atrakcyjnej destynacji turystycznej. Mowa także o organizowaniu, samodzielnie lub we współpracy z podmiotami trzecimi (głównie stowarzyszeniami branżowymi), różnych wydarzeń z zakresu promocji gospodarczej. Wśród nich na szczególną uwagę zasługują działania na rzecz promocji oferty polskich portów morskich i terminali logistycznych (realizowana intensywnie od 2017 r. w formie seminariów tematycznych, wizyt studyjnych i publikacji prasowych), tworzenia dobrego klimatu dla współpracy w zakresie nowych technologii (m.in. seminaria i konferencje promujące branżę dronowa, fin-tech i e-commerce) oraz kolejne edycje Forum Biznesu Polska – Słowacja w Bratysławie (zorganizowane po raz pierwszy w 2022 r.). Tegoroczna odsłona tego najważniejszego wydarzenia dwustronnej współpracy gospodarczej, zorganizowana we współpracy z opiniotwórczym dziennikiem Hospodárske noviny, Klubem Polskiego Biznesu w RS, Słowacką Agencją Rozwoju Inwestycji i Handlu oraz Polską Agencją Inwestycji i Handlu, zgromadziła ponad 140 osób - przedstawicieli ponad 75 firm oraz 15 różnych organizacji reprezentujących przedsiębiorców z obydwu państw.

Wybrane projekty w latach 2023-2024:

https://www.gov.pl/web/slowacja/hn-forum-biznesu-polska--slowacja2

https://www.gov.pl/web/slowacja/uruchomienie-platformy-allegro-w-slowacji

https://www.gov.pl/web/slowacja/dyskusja-o-gospodarczych-aspektach-wspolpracy-trojmorskiej

https://www.gov.pl/web/slowacja/postep-prac-na-budowie-obwodnicy-wegierskiej-gorki

https://www.gov.pl/web/slowacja/spotkanie-klubu-polskiego-biznesu-z-przedstawicielami-slowackich-mediow

https://www.gov.pl/web/slowacja/slowaccy-dziennikarze-zwiedzili-polskie-projekty-infrastrukturalne

https://www.gov.pl/web/slowacja/xxi-slowacko-polskie-forum-gospodarcze

https://www.gov.pl/web/slowacja/seminarium-poswiecone-przyszlosci-branzy-automotive-w-panstwach-grupy-wyszehradzkiej-v4

https://www.gov.pl/web/slowacja/polsko-slowacka-wspolpraca-w-branzy-fintech

https://www.gov.pl/web/slowacja/spotkanie-prezydenta-rp-z-przedstawicielami-polskiego-biznesu

https://www.gov.pl/web/slowacja/udzial-w-posiedzeniu-pl-sk-grupy-roboczej-ds-wspolpracy-przygranicznej

Dostęp do rynku dla polskich towarów i usług

 ​​Polskie towary i usługi mają zapewniony swobodny dostęp do rynku słowackiego na zasadach obowiązujących w Unii Europejskiej.  Sprzedaż towarów pochodzenia polskiego na rynku słowackim oraz nabycie na tym rynku towarów pochodzenia słowackiego przez osoby polskie, traktowane są jako operacje wewnątrzunijne.  Nowe, bardziej liberalne zasady świadczenia usług na rynku wewnętrznym UE przyczyniają się do rozwoju tych usług w wymiarze międzynarodowym, w tym wpływają również na wzrost zainteresowania rynkiem słowackim ze strony polskich przedsiębiorstw. Podejmowanie działalności usługowej na Słowacji przez obywateli polskich możliwe jest np. na zasadzie samozatrudnienia. Rejestrując działalność usługową na Słowacji, polski przedsiębiorca nie powinien napotkać na przeszkody czy bariery administracyjne. Po utworzeniu instytucji Pojedynczych Punktów Kontaktowych doszło do znacznego uproszczenia i przyspieszenia procesu rejestracji działalności gospodarczej. Należy jednak pamiętać o konieczności posługiwania się językiem słowackim (lub ew. czeskim) w kontaktach z miejscową administracją oraz o rejestracji do systemu ubezpieczenia społecznego, której jak na razie PPK nie wykonują. Prowadzenie stałej działalności usługowej, pod względem formalno-prawnym (urzędy, zaświadczenia, zezwolenia, rejestracja) jest dla polskich usługodawców identyczne, jak dla przedsiębiorców miejscowych. Główną barierą w rozwoju stosunków gospodarczych jest niedostateczna infrastruktura połączeń transportowych. Odnosi się to zarówno do połączeń drogowych, jak i kolejowych. W pierwszym przypadku odczuwalny jest dotkliwy brak dróg szybkiego ruchu, łączących systemy autostradowe obu państw, a w drugim połączeń kolejowych o odpowiednim wyposażeniu technicznym. Między Polską i Słowacją brak jest regularnego połączenia lotniczego.

Dostęp do rynku pracy

Zgodnie z Traktatem o przystąpieniu Republiki Słowackiej do Unii Europejskiej, obywatele RP uzyskali pełen  dostęp do słowackiego rynku pracy. Zatrudnianie obywateli polskich realizowane jest wg takich samych zasad jak obywateli Słowacji, za wyjątkiem obowiązku monitorowania napływu i odpływu pracowników oraz członków ich rodzin, wynikającego z Rozporządzenia Rady UE nr 1612/68. Takie same przepisy dotyczą zarówno pracowników stałych i sezonowych, jak też zatrudnionych na obszarach przygranicznych. Monitoring pracowników zagranicznych wykonywany jest za pośrednictwem kart informacyjnych, które wypełnia pracodawca i przekazuje do miejscowego Urzędu Pracy, Spraw Socjalnych i Rodziny (Úrad prace sociálnych veci a rodiny). W przypadku, gdy pracodawcą jest osoba zagraniczna, wykonująca na terenie Słowacji np. usługi budowlano – montażowe, obowiązek wypełnienia i przekazania karty informacyjnej ma kontrahent słowacki, a w razie jego braku pracodawca zagraniczny. W odniesieniu do obywateli polskich zatrudnionych na terenie Słowacji przez pracodawcę zagranicznego, kartę informacyjną o rozpoczęciu lub zakończeniu pracy, może złożyć słowacka osoba prawna lub fizyczna upoważniona przez pracodawcę zagranicznego. Podstawowym przepisem prawnym określającym zasady zatrudniania obcokrajowców na terytorium Republiki Słowackiej jest ustawa nr 5/2004 Z.z. o usługach w zakresie zatrudnienia wraz z późniejszymi zmianami. Akty prawne, wzory kart informacyjnych oraz inne szczegółowe informacje dot. prawa pracy, ubezpieczania itp. dostępne są na stronie internetowej Ministerstwa Spraw Socjalnych i Rodziny RS oraz Urzędu Pracy, Rodziny i Spraw Socjalnych RS.

Nabywanie i wynajem nieruchomości

Cudzoziemcy tj. osoby prawne z siedzibą lub osoby fizyczne z miejscem stałego zamieszkania poza terytorium Republiki Słowackiej, zgodnie z § 19a słowackiego Prawa dewizowego (nr 202/1995 Z.z.), mogą nabywać nieruchomości krajowe tj. położone na terytorium Słowacji na takich samych zasadach jak osoby krajowe, za wyjątkiem gruntów rolnych oraz leśnych znajdujących się poza terenem zabudowanym. Powyższe ograniczenie nie dotyczy obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej z czasowym pobytem na Słowacji, którzy gospodarowali na gruntach rolnych przed ich nabyciem co najmniej przez 3 lata od dnia wejścia w życie umowy o akcesji Słowacji do UE. Niektóre ograniczenia w nabywaniu nieruchomości przez osoby krajowe jak i obcokrajowców wynikają również z odrębnych norm prawnych np. z ustawy nr 44/1998 Z.z. o ochronie i eksploatacji bogactw mineralnych, ustawy nr 184/2002 Z.z. o tokach wodnych, ustawy nr 277/1994 Z.z. o ochronie zdrowia, ustawy nr 2287/1994 Z.z. o ochronie bogactw naturalnych, ustawy nr 135/1961 Z.z. o komunikacjach naziemnych oraz ustawy nr 27/1987 Z.z. o państwowej ochronie zabytków w brzmieniu ustawy nr 193/2000 Z.z.

W sprawach zakupu i najmu nieruchomości zalecany jest kontakt z odpowiednim biurem nieruchomości. Adresy kontaktowe słowackich biur nieruchomości zrzeszonych w Krajowej Agencji Biur Nieruchomości Słowacji podane są na stronie www.narks.sk. Oferty sprzedaży, znajdują się na portalu www.reality.sk  .

System zamówień publicznych

Na Słowacji od 2015 r. obowiązuje nowa ustawa o zamówieniach publicznych, tzn. Ustawa nr 343/2015 o zamówieniach publicznych na dostawy, usługi i prace budowlane oraz koncesji na usługi i roboty budowlane. (pełen tekst)

Organem odpowiedzialnym za kwestie związane z udzielaniem zamówień publicznych jest Urząd Zamówień Publicznych (UVO) z siedzibą w Bratysławie.

Do głównych zadań słowackiego Urzędu Zamówień Publicznych należy m.in.:

• opracowywanie projektów aktów prawnych w obszarze zamówień publicznych;
• wydawanie certyfikatów kwalifikacji zawodowych;
• kontrola funkcjonowania systemu zamówień publicznych.

Podmiotami zobowiązanymi do stosowania ustawy o zamówieniach publicznych są jednostki organizacyjne państwa, gminy, województwa (VUC), jednostki organizacyjne finansowane lub współfinansowane z budżetów gmin, osoby prawne, podmioty publiczne w tym stowarzyszenia. Regulacje dotyczące udzielania zamówień publicznych są uzależnione od tego, czy szacunkowa wartość zamówienia przekracza określoną wartość progową ustalaną w ustawie, czy też nie. Procedury udzielania zamówień publicznych są następujące: (i) procedura otwarta; (ii) procedura ograniczona; (iii) dialog konkurencyjny; (iv) procedura negocjacyjna z wcześniejszą publikacją ogłoszenia: (v) procedura negocjacyjna bez wcześniejszej publikacji ogłoszenia. 

Wymagania w stosunku do oferentów: oferent musi wykazać, że nie toczy się wobec niego postępowanie upadłościowe, nie znajduje się w stanie likwidacji, nie zalega na terenie Słowacji, ani w kraju, gdzie firma ma siedzibę, z płaceniem podatków, składek ubezpieczeniowych zdrowotnych czy funduszu emerytalnego. Oferent musi również wykazać, że nie był prawomocnie skazany za przestępstwo związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. Kryteria udzielania zamówień publicznych powinny być wskazane w ogłoszeniu o zamówieniach publicznych z podaniem ich wagi. Katalog kryteriów jest określony przez ustawę w formie przykładowej. Mogą to być oprócz ceny takie kryteria jak jakość, charakterystyka techniczna i funkcjonalna, serwis po sprzedaży, termin wykonania, projekt, czy rozwiązanie techniczne.

O zamówienia publiczne może się ubiegać nabywca publiczny to jest: gmina, województwo, osoba prawna lub stowarzyszenie. Dobrami podlegającymi procedurze zamówień publicznych może być: towary, usługi, towary żywnościowe, prace budowlane.

Wartości progowe kształtują się w sposób następujący:

• zamówienia małe do wartości 4999,99 euro;
• zamówienia o niskiej wartości progowej: od 5 tys. euro do 259.999,99 euro w zależności od rodzaju towaru (przykładowo dla prac budowlanych do 179,999 euro);
• zamówienia o wartości podprogowej: od 70 tys. euro do 5.349.999 euro (dla prac budowlanych);
• zamówienia o wysokiej wartości progowej: od 214 tys. euro (w przypadku dóbr) do 5.350.000 euro (dla prac budowlanych).

Proces zamówienia publicznego obejmuje: (i) ogłoszenie zamówienia publicznego; (ii) przedstawienie warunków aukcji; (iii) napływ propozycji; (iv) przedstawienie propozycji oferentów; (v) ocenę: (vi) informację o wyniku; (vii) podpis umowy ze zwycięzcą.

Dodatkowo na Słowacji Ministerstwo Spraw Wewnętrznych opracowało tzw. Elektroniczny System Kontraktowy (EKS), który jest dobrym instrumentem funkcjonowania systemu zamówień publicznych w SK. Po zarejestrowaniu się w systemie EKS można korzystać w sposób elektroniczny z kolejnych etapów koniecznych do spełnienia w procedurze zamówień.

Ochrona własności przemysłowej i intelektualnej

Nadzór nad realizacją obowiązujących w Republice Słowackiej regulacji prawnych w zakresie patentów, wzorów przemysłowych, znaków towarowych, oznaczeń geograficznych i regionalnych oraz umów międzynarodowych, sprawuje Państwowy Urząd Własności Przemysłowych Republiki Słowackiej. Na stronie internetowej tego urzędu znajdują się wszelkie obowiązujące akty prawne w tym zakresie oraz umowy międzynarodowe podpisane przez Republikę Słowacką.

Prawa autorskie w Republice Słowackiej chronione są na podstawie ustawy nr 618/2003 Z.z. o prawie autorskim oraz prawach związanych z prawem autorskim. Ochrona prawna wg ww. ustawy obejmuje dzieła autorskie obywateli słowackich oraz dzieła opublikowane na terenie Słowacji bez względu na obywatelstwo i miejsce zamieszkania autora. Ochronie podlegają również prezentacje artystyczne, zapisy dźwiękowe, audio-wizualne oraz bazy danych wytworzone lub opublikowane na terytorium Słowacji.

Zgodnie z ustawą nr 435/2001 Z.z. o patentach oraz dodatkowych świadectwach ochronnych w brzmieniu ustawy nr 402/2002 Z.z., patenty udzielane są na nowe wynalazki, które mają zastosowanie w przemyśle, po wykonaniu ich formalno-prawnej oraz merytorycznej analizy. Analiza wykonywana jest na wniosek zgłaszającego, który powinien być złożony najpóźniej do 36 miesięcy od złożenia wniosku patentowego. Patenty mogą być przyznawane również na substancje chemiczne i farmaceutyki. Okres ochrony patentowej wynosi 20 lat od złożenia wniosku patentowego.

Jako wzory przemysłowe, mogą być chronione nowe rozwiązania techniczne, które przekraczają ramy zwykłych czynności zawodowych i mają zastosowanie w przemyśle. Ochrona wzorów przemysłowych polega na rejestracji w Państwowym Urzędzie Własności Przemysłowych RS. Przed rejestracją wykonywana jest analiza wniosku pod względem formalno-prawnym. Ochrona wzoru przemysłowego trwa 4 lata od dnia rejestracji. Na podstawie wniosku właściciela wzoru, okres ochrony może być przedłużany dwukrotnie - każdorazowo o 3 lata. Regulacje prawne dotyczące ochrony wzorów przemysłowych zawierają ustawy nr 478/1992 Z.z. oraz nr 90/1993 Z.z.

Wg ustawa nr 55/1997 Z.z. o ochronie znaków towarowych, znakiem towarowym jest oznaczenie słowne lub graficzne odróżniające towar lub usługę jednej osoby od towaru lub usługi osoby drugiej. Ustawa określa również wyjątki, które nie mogą być uznane za znak towarowym np.

Znaki zawierające nazwy państw, regionów, oznaczenia kłamliwe itp. Wniosek w sprawie ochrony znaku towarowego może złożyć jakakolwiek osoba prawna lub fizyczna. Okres ochrony wynosi 10 lat od dnia złożenia wniosku. Na wniosek właściciela znaku, ochronę można przedłużyć na następne 10 lat.

Ze względu na bliskość geograficzną, językową i kulturową, pomiędzy Polską a Slowacją nie istnieją zauważalne różnice kulturowe w kontaktach biznesowych.

Administracja gospodarcza

• Ministerstwo Gospodarki RS (Ministerstvo hospodárstva SR)
• Ministerstwo Transportu  i Budownictwa RS  (Ministerstvo dopravy a výstavby SR)  
• Ministerstwo Finansów RS (Ministerstvo financií SR)
• Ministerstwo Środowiska RS (Ministerstvo životného prostredia SR)
• Ministerstwo Spraw Zagranicznych i Europejskich RS (Ministerstvo zahraničných vecí a európskych záležitostí SR)
• Ministerstwo Rolnictwa i Roywoju Wsi RS (Ministerstvo pôdohospodárstva a rozvoja vidieka SR)
• Ministerstwo Pracy, Spraw Socjalnych i Rodziny RS (Ministerstvo práce, sociálnych vecí a rodiny SR)
• Urząd Pracy, Spraw Socjalnych i Rodziny RS (Úrad práce, sociálnych vecí a rodiny SR)
• Słowacki Bank Narodowy (Národná banka Slovenska)
• Dyrekcja Finansowa RS (Urząd Skarbowy oraz Celny) (Finančné riaditeľstvo SR)
• Urząd Statystyczny RS (Štatistický úrad SR)
• Urząd Geodezji, Kartografii i Katastru RS (Úrad geodézie, kartografie a katastra SR)
• Urząd Zamówień Publicznych RS (Úrad pre verejné obstarávanie)
• Urząd Własności Przemysłowej RS (Úrad priemyselného vlastníctva SR)
• Słowacka Agencja Rozwoju Inwestycji i Handlu SARIO (Slovenská agentúra pre rozvoj investícií a obchodu)
• Urząd Antymonopolowy RS (Protimonopolný úrad SR)
• Urząd Telekomunikacyjny RS (Telekomunikačný úrad SR)

 Samorząd gospodarczy (wybrane związki branżowe)

• Słowacka Izba Przemysłowo-Handlowa (Slovenská obchodná a priemyselná komora)
• Słowacko-Polska Izba Handlowa (Slovensko-poľská obchodná komora)
• Transgraniczne Centrum Informacji Gospodarczej Euroregionu Tatry
• Słowacka Izba Przedsiębiorczości (Slovenská živnostenská komora)
• Słowacka Izba Rolno-Spożywcza (Slovenská poľnohospodárska a potravinárska komora)
• Izba Przemysłu Spożywczego Słowacji (Potravinárska komora Slovenska)

 Oficjalna prasa ekonomiczna

 Dziennik Hospodárske noviny (Gazeta Gospodarcza)

• Tygodnik TREND

 Oficjalne strony o charakterze ekonomicznym

 a) portale informacyjne o charakterze ekonomiczny

www.openiazoch.zoznam.sk

www.rmsfinport.sk

www.investujeme.sk

 b) portal informacji prawnych Ministerstwa Sprawiedliwości RS-przepisy prawne, www.zakonypreludi.sk

 c) formularze niezbędne do rejestracji działalności gospodarczej na terenie Słowacji

 d) Pojedyncze Punkty Kontaktowe

 e) Rejestr Handlowy

 f) Rejestr Ewidencji Działalności Gospodarczej