Wspólny wieniec od Trójkąta Weimarskiego podczas obchodów 79. rocznicy wyzwolenia obozu koncentracyjnego Mauthausen-Ljubelj
09.06.2024
W dniu 8 czerwca br. na terenie dawnego obozu koncentracyjnego KZ-Loibl Süd powyżej miejscowości Podljubelj w Słowenii odbyły się obchody 79. rocznicy jego wyzwolenia. Obóz funkcjonował w okresie od marca 1943 do maja 1945 jako obóz pracy niewolniczej oraz miejsce kaźni dla więźniów systemu obozów Mauthausen. Na ponad 1800 więźniów, którzy przewinęli się przez podobozy Loibl Süd i Loibl Nord po północnej stonie Karawanków, Polacy byli drugą po Francuzach (stanowiących ok. połowy więźniów) grupą etniczną w liczbie ok. 400 osób.
Radca Ambasady RP w Słowenii Łukasz Paprotny, Ambasador Niemiec Natalie Kauther i Chargé d'Affaires Francji Samantha Bonbayl złożyli wspólny wieniec w kolorach narodowych Polski, Francji i Niemiec podczas uroczystości upamiętniających 79. rocznicę wyzwolenia niemieckiego nazistowskiego obozu zagłady w Ljubelj, filii obozu Mauthausen Gusen.
Główna mówczyni, minister Asta Vrečko podkreślała, że „w czasach, kiedy wydaje się, że świat zapomniał już o przeszłości, w Europie ma miejsce nowa wojna – w Ukrainie, a na świecie ludobójstwo w Palestynie.” Minister odniosła się także do poprzedzających uroczystość wydarzeń ze stolicy – antyimigranckiego wiecu ekstremistycznego ugrupowania SOS : „wczoraj w centrum Lublany dało się słyszeć rzeczy niewyobrażalne, nazistowskie okrzyki z ust młodych ludzi.” W tym kontekście przypomniała też, że właśnie takich powtórek historii obawiali się więźniowie obozu i podkreślała, że przy podobnych okazjach nie sposób nie wiązać przeszłości z teraźniejszością »szczególnie w obliczu społeczno-politycznych wydarzeń budzących poczucie, że zło dzieje się znowu«. Na końcu minister apelowała o człowieczeństwo: „Już czas, żeby się zatrzymać i usłyszeć głos historii, który nas ostrzega i błaga, by nie powtarzać błędów przeszłości. Niech wreszcie się skończy zabijanie i cierpienie, dyskryminacja i rasizm, stawianie jednego człowieka nad drugim. Żyjmy wreszcie jak ludzie, jak wspólnota, w której każdy zasługuje na prawo do istnienia i godnego życia.”
Burmistrz miasta Tržič, Peter Miklič, mówił o lekcji, którą powinniśmy wyciągnąć z drugiej wojny światowej i historii obozów koncentracyjnych. Ubolewał, że do wojny w Ukrainie została dodana kolejna, która sprawia, że świat zbacza z obranego kursu i zaprzepaszcza nasze cywilizacyjne zdobycze. Apelował o zdecydowany głos potępiający zbrodnie – „Należałoby stanowczo i bez ogródek powiedzieć nie, tak nie może być, to nie jest godne ludzi. Działania, których jesteśmy świadkami w obydwóch wojnach, w świetle prawa lokalnego i międzynarodowego nie mogą być w żaden sposób usprawiedliwione.”
Obóz koncentracyjny pracy niewolniczej Ljubelj, jedna z czterdziestu dziewięciu filii obozu Mauthausen, został założony przez Niemcy w celu budowy tunelu poniżej przełęczy Ljubelj na strategicznie ważnym połączeniu drogowym przez pasmo Karawanków. Obóz Ljubelj został otwarty w czerwcu 1943 r., kiedy wprowadzono do niego pierwszych 330 internowanych. Większość z nich była więźniami politycznymi, ale niektórzy zostali internowani za odmowę pracy przymusowej lub zostali schwytani podczas nalotów. Więźniowie pochodzili z różnych krajów, w większości z Francji, Polski, Rosji, Jugosławii, ale także z Czech, Norwegii, Grecji, Belgii, Włoch, Holandii, Luksemburga, Niemiec i Austrii. Słoweńscy więźniowie, w liczbie 110, pochodzili głównie z więzień dla uchodźców. Ze względu na niekompletne rejestry transportów więźniów, dokładna liczba internowanych nie jest znana, ale szacuje się, że w obu obozach KZ-Loibl Süd i KZ-Loibl Nord (po austriackiej stronie granicy) przebywało około 1800 internowanych.
Podczas ewakuacji na północ przez przekopany już tunel na początku maja 1945 r., Niemcy zburzyli zabudowania obozowe w celu zatarcia śladów. Pozostali w Ljubelj więźniowie samodzielnie przeszli na teren austriackiej Karyntii i tam zetknęli się z jugosłowiańskimi oddziałami partyzanckimi, co uznano za „wyzwolenie” obozu. Dziś przy terenie dawnego obozu znajdują się tablice informacyjne w sześciu językach (słoweńskim, angielskim, niemieckim, francuskim, polskim i rosyjskim), pomnik J'ACCUSE oraz wystawa muzealna.
Z okazji 79. rocznicy wyzwolenia obozu koncentracyjnego Ljubelj, 7 czerwca br. w dzienniku Delo ukazał się artykuł ambasadorów Francji , Niemiec i Polski. Autorzy apelują, abyśmy nie zapominali o historii, której świadkami są miejsca takie jak obóz Ljubelj i wzywają Europę do dalszego opowiadania się za pokojem i demokracją.
https://www.delo.si/mnenja/gostujoce-pero/komentar-nikoli-vec-evropska-unija-odgovor-na-genocid-v-drugi-svetovni-vojni?fbclid=IwZXh0bgNhZW0CMTAAAR25YfhkPC_mWE94YPU_Req6SRN5YrDXj-xba4djJC1n5jHxwFYgH_HE0CY_aem_ZmFrZWR1bW15MTZieXRlcw
