Polska w Słowenii

Prezydent RSi Natašę Pirc Musar reprezentował podczas tej uroczystości jej małżonek dr Aleš Musar. Gospodarzem ceremonii był burmistrz miasta Kranj pan Matjaž Rakovec.

Kranj, czwarte miasto Słowenii, z dumą promuje się jako miasto, z którym pod koniec życia związany był narodowy poeta słoweński France Prešeren (1800-1849). W celu zaznaczenia aktywności międzynarodowej Urzędu Miasta Kranj, w położonym w pobliżu magistratu parku miejskim, nazwanym w 2008 r. na cześć partnerskiego (od 1958 r.) miasta La Ciotat w Prowansji (Francja), począwszy od 2021 r. ustawiane są popiersia europejskich poetów z I połowy XIX wieku. 

Staraniem Ambasady RP w Lublanie, dzięki zaangażowaniu Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku, przy wsparciu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego RP, kolejnym pomnikiem w Alei Poetów Współczesnych Prešerenowi jest popiersie Adama Mickiewicza, autorstwa związanego z Radomiem rzeźbiarza Dominika Wdowskiego. Obecność pomnika Adama Mickiewicza wśród największych europejskich pisarzy doby romantyzmu jest tym bardziej znacząca, że w twórczości Prešerena w sposób wyraźny widać inspiracje m.in. sonetami Mickiewicza, a obaj poeci utrzymywali przez pewien czas kontakt korespondencyjny.

W swoim wystąpieniu Ambasador RP Pan Krzysztof Olendzki wskazał, że pomnik Adama Mickiewicza w Kranju ma swoją wielką symbolikę. Upamiętnia on bowiem nie tylko polskiego Poetę, wielkiego promotora Wielkiej, Demokratycznej, mocnej Duchem Europy, ale przede wszystkim przyjaźń i zrozumienie nie tylko Mickiewicza i Prešerena, symbolizujących Polaków i Słoweńców w jednym duchu poezji słowiańskiej doby romantyzmu. Jest symbolem miłości do ojczyzny, szacunku dla innych kultur i języków oraz dążenia do wolności i sprawiedliwości społecznej. Pomnik ten przypomina o naszych korzeniach, naszej historii i wartościach, wspólnych dla Polaków i Słoweńców.

Wyraził wdzięczność wszystkim, którzy przyczynili się do powstania tego pięknego dzieła sztuki, przede wszystkim autorowi tego dzieła, panu Dominikowi Wdowskiemu oraz panom prof. Maciejowi Aleksandrowiczowi i dr. Jarosławowi Pajkowi z Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku, którzy pomogli przeprowadzić konkurs na rzeźbę Mickiewicza oraz ją wykonać.

Podziękował także przedstawicielowi firmy MAN, produkującej w polskich Starachowicach autobusy elektryczne zakupione przez miasto Kranj, panu Janowi Loewhagenowi, za sfinansowanie postumentu i montażu pomnika, a także Panu burmistrzowi Matjažowi Rakovcowi i jego współpracownikom z Urzędu Miasta Kranj.

Prezydent Andrzej Duda zwrócił uwagę na przypadający tego dnia Światowy Dzień Poezji oraz wskazał, że Adam Mickiewicz i France Prešeren byli nie tylko poetami tego samego czasu, ale byli przeniknięci tymi samymi narodowymi problemami i stali się symbolami walki swoich narodów o wolność i niepodległość. 

Adam Mickiewicz pisał w czasach, kiedy jego ojczyzny nie było na mapach, była jego ojcowizna, była ziemia, którą nazywał swoją ojczystą, ale państwa, z którym się utożsamiał nie było, było rozgrabione – wskazywał.

Adam Mickiewicz swoją poezją walczył o swoją ojczyznę i o przetrwanie swojego narodu, podobnie jak France Prešeren – podkreślił Andrzej Duda.

Andrzej Duda dziękował za przypomnienie i docenienie naszego wielkiego poety, wieszcza narodowego – Adama Mickiewicza, w tym parku w Kranju, razem z innymi europejskimi twórcami epoki romantyzmu. 

Cała wypowiedż Prezydenta RP podczas uroczystości:

https://www.prezydent.pl/aktualnosci/wypowiedzi-prezydenta-rp/wystapienia/kranj-wystapienie-na-uroczystosci-odsloniecia-popiersia-adama-mickiewicza,83029

Szczególnie wymowna podczas ceremonii odsłoniecia pomnika była recytacja fragmentów ballad Mickiewicza „Świteź” i „Romantyczność” w języku polskim i słoweńskim przez studentki polonistyki z Katedry Slawistyki na Wydziale Filologi Słowiańskiej Uniwersytetu w Lublanie, a także pieśni Fryderyka Chopina „Smutna rzeka” i „Życzenie” w wykonaniu muzyków Weroniki Partyka (saksofon) i Daniel Šimek (akordeon).