Otwarcie wystawy "𝑃𝑜𝑤𝑠𝑡𝑎𝑛𝑖𝑒 𝑊𝑎𝑟𝑠𝑧𝑎𝑤𝑠𝑘𝑖𝑒 1944 - 𝐶ℎ𝑐𝑖𝑒𝑙𝑖𝑠́𝑚𝑦 𝑏𝑦𝑐́ 𝑤𝑜𝑙𝑛𝑖 𝑖 𝑤𝑜𝑙𝑛𝑜𝑠́𝑐́ 𝑠𝑜𝑏𝑖𝑒 𝑧𝑎𝑤𝑑𝑧𝑖𝑒̨𝑐𝑧𝑎𝑐́"
15.06.2024
Z inicjatywy Ambasady i we współpracy z Muzeum Powstania Warszawskiego w dniu 15 czerwca 2024 r., podczas słoweńskiej Nocy Muzeów, Ambasador RP w Lublanie Krzysztof Olendzki uroczyście otworzył wystawę pt. 𝑃𝑜𝑤𝑠𝑡𝑎𝑛𝑖𝑒 𝑊𝑎𝑟𝑠𝑧𝑎𝑤𝑠𝑘𝑖𝑒 1944 - 𝐶ℎ𝑐𝑖𝑒𝑙𝑖𝑠́𝑚𝑦 𝑏𝑦𝑐́ 𝑤𝑜𝑙𝑛𝑖 𝑖 𝑤𝑜𝑙𝑛𝑜𝑠́𝑐́ 𝑠𝑜𝑏𝑖𝑒 𝑧𝑎𝑤𝑑𝑧𝑖𝑒̨𝑐𝑧𝑎𝑐́, którą do 2 października można będzie oglądać w Muzeum Historii Wojskowości w Pivce.
Inauguracja wystawy była głównym wydarzeniem tegorocznej słoweńskiej Nocy Muzeów. W imieniu Muzeum Powstania Warszawskiego w otwarciu uczestniczył dr Karol Mazur, kierownik Działu Edukacji. Dokonał on oprowadzenia kuratorskiego przybyłych na inaugurację gości oraz pierwszej grupy zwiedzających przybyłych do Pivka na Noc Muzeów. Żywa i barwna opowieść dr K. Mazura wywołała głębokie zainteresowanie zwiedzających i przerodziła się w dyskusję z uczestnikami.
W swoim inaugurującym wystawę wystąpieniu Ambasador Krzysztof Olendzki wskazał, iż Powstanie Warszawskie i jego tragiczny finał były skutkami sojuszu dwóch totalitaryzmów – niemieckiego nazizmu i sowieckiego komunizmu, które najpierw na mocy Paktu Ribbentrop – Mołotow dokonały inwazji i zniszczenia Polski, wprowadzając na obszarach przez siebie zajętych najbardziej krwawe, ludobójcze systemy okupacyjne w Europie, a następnie w 1944 roku Rosjanie milcząco zgodzili się na zamordowanie miasta. Wskazał przy tym także na motywy, które kierowały Warszawiakami, którzy wywołali Powstanie. Przyrównał także walkę Warszawy do tragedii Mariupola, Charkowa i wielu miast ukraińskich z premedytacją niszczonych dzisiaj przez siły rosyjskie.
Podkreślił również, że przesłanie Powstania Warszawskiego jest aktualne także dzisiaj, i wyraził dumę, że wystawa, goszcząc w Muzeum Historii Wojska w Pivce, będzie podtrzymywać pamięć o tym tragicznym okresie historii Polski oraz przedstawiać ją słoweńskiej publiczności. Wystawa w zamyśle Placówki oraz Muzeum w Pivka upamiętnia dwie ważne rocznie – 80. Rocznicę Powstania i 85. Rocznicę wybuchu II wojny światowej.
Na konieczność uświadamiania znaczenia Powstania Warszawskiego zwrócił również uwagę w swoim przemówieniu dyrektor Muzeum Wojskowosci w Pivce p. Janko Boštjančič: „Dlaczego mielibyśmy po 80 latach pamiętać jedno z najbardziej tragicznych i wstrząsających rozdziałów historii Polski? Rozdział pełen nieskończonego cierpienia, potoków krwi żołnierzy Armii Krajowej oraz krwi i łez kobiet, dzieci, starców... Rozdział pełen ruin zniszczonego miasta i dymu spalonych ciał. Ale Powstanie Warszawskie to było coś więcej. To był prawdziwy wybuch bohaterstwa, miłości do ojczyzny, miłości do wolności, oddania demokracji. Dlatego z radością i dumą, którą trudno mi ukryć, wyrażam zadowolenie zespołu Parku Historii Wojskowej, że możemy gościć tę wystawę, której otwarcie znacząco wpłynęło na tegoroczną Noc Muzeów, a jej obecność wzbogaci cały tegoroczny sezon naszego muzeum."
Ekspozycja plenerowa umieszczona została w centralnej części muzeum. Obejmuje szesnaście plansz w językach słoweńskim i angielskim, prezentujących m.in. archiwalne fotografie z powstańczych kronik, faksymile dokumentów i szczegółowe opisy nakreślające szeroki kontekst wydarzeń opwiadające o napaści Niemiec i Związku Sowieckiego na Polskę, okupacji oraz niemiecką politykę terroru. Zawiera także zwięzłą opowieść o Polskim Państwie Podziemnym i jego strukturach.
Wystawie towarzyszą pokazy filmów: krótkometrażowego filmu „Miasto ruin" (6 min), który będzie wyświetlany codziennie, oraz unikalnego zrekonstruowanego dokumentu „Powstanie Warszawskie" w reżyserii J. Komasy (83 min), który będzie można obejrzeć w każdą sobotę i niedzielę.
W kolejnych tygodniach wystawie towarzyszyć jej będą nowe wydarzenia przygotowywane przez Placówkę – oprowadzanie dla dziennikarzy, konferencja poświęcona poległemu podczas Powstania Warszawskiemu słoweńskiemu Sprawiedliwemu Wśród Narodów France Punčuhovi, który osiadł w Warszawie przed 1939 po ślubie z Polką żydowskiego pochodzenia. Jako konsul honorowy Królestwa Jugosławii odegrał on istotną rolę w przekazaniu na Zachód tzw. I Raportu Karskiego, a następnie był bardzo aktywnym członkiem „Żegoty". Zginął od niemieckiej bomby w bramie domu przy Placu Unii Lubelskiej 2 września 1944 r.
Uczestniczący w wydarzeniu podkreślali niezwykłą wagę prezentacji tych nieznanych w Słowenii wydarzeń oraz konieczność przybliżania ich słoweńskiemu społeczeństwu. Szczególnie wstrząsające było zestawienie zdjęć przedwojennej Warszawy, pięknego i nowoczesnego miasta, które zapłaciło straszliwą cenę za pragnienie wolności, w czasie wojny była ona czterokrotnie burzona jednak udało się ją odbudować dzięki wysiłkowi wszystkich Polaków. Z historią Powstania Warszawskiego nierozerwalnie wiąże się uniwersalna przestroga przed tym, jakie skutki niesie ze sobą wojna. Zdjęcia zniszczonej Warszawy przypominają wojenne krajobrazy współczesnej Ukrainy. Obecny na wydarzeniu zastępca ambasadora Ukrainy oficjalnie podziękował Polsce za jej wielkie wsparcie i nieustanne starania na rzecz pomocy Ukrainie.
Wystawa plenerowa umieszczona w centralnej części muzeum obejmuje szesnaście plansz w j.słoweńskim i angielskim prezentujących m.in. archiwalne fotografie z powstańczych kronik, faksymile dokumentów i szczegółowe opisy nakreślające szeroki kontekst wydarzeń opwiadające o napaści Niemiec i Związku Radzieckiego na Polskę, okupacji i polityce terroru oraz Polskim Państwie Podziemnym. Towarzyszyć jej będą kolejne wydarzenia – oprowadzanie dla dziennikarzy, konferencja poświęcona poległemu podczas Powstania słoweńskiemu sprawiedliwemu wśród narodów France Puncuhovi.
Pelan dokumentacja fotograficzna z inauguracji wystawy na FB Ambasady RP w Lublanie:
