Polska w Słowenii

W dniu 1 lipca 2020 r. Polska przejęła roczne przewodnictwo w Grupie Wyszehradzkiej, które zbiegło się z obchodami 30-lecia powstania tego ugrupowania w lutym 2021 r.

Ambasada RP w Lublanie zainaugurowała Prezydencję uroczystym koncertem Wrocław Baroque Ensemble, który odbył się 14 lipca 2020 r. Koncert miał miejsce w ramach najbardziej prestiżowego festiwalu muzycznego w tej części Europy - Ljubljana Festiwal. Wśród słuchaczy znalazła się grupa przedstawicieli najwyższych władz państwowych Słowenii, w tym przewodniczący Rady Narodowej, izby wyższej parlamentu Słowenii, pan Alojz Kovšca, Bojan Pograjc, Sekretarz Stanu ds. polityki bezpieczeństwa i polityki zagranicznej w Kancelarii Premiera Rządu Słowenii, korpus dyplomatyczny, mieszkańcy Lublany i goście festiwalu. W dniu koncertu w dzienniku „Delo” ukazał się artykuł opisujący fascynującą historię odnalezienia zagrabionych w czasie II wojny światowej skarbów polskiej muzyki barokowej, w którym nawiązano do kontekstów wyszehradzkich oraz polskiego przewodnictwa w V4.

Polska prezydencja V4 w Słowenii zbiegła się z bezprecedensowym ogólnoświatowym kryzysem, wywołanym pandemią COVID-19. Wystawiła ona funkcjonowanie państw i społeczeństw na ciężką próbę. Mimo trudności związanych z pandemią koronawirusa nie zrezygnowano z zaplanowanych wydarzeń kulturalnych związanych z prezydencją, lecz organizowano je w trybie online lub hybrydowym.

Z okazji Nowego Roku placówka wydrukowała 126 noworocznych prezentów – kalendarzy na 2021 r., zawierających prace nagrodzone w konkursie zorganizowanym przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych RP oraz polskie Stowarzyszenie Twórców Grafiki Użytkowej. Zadaniem konkursowym było stworzenie plakatu poświęconego 30. rocznicy powołania Grupy Wyszehradzkiej (V4). Kalendarze zostały rozesłane do przedstawicieli najwyższych władz państwowych Słowenii, posłów, korpusu dyplomatycznego i mediów, wywołując pozytywne komentarze nawet wśród deputowanych lewicowych oraz w lewicowych mediach (Mladina), tradycyjnie nieprzychylnych V4.

W lutym placówka zorganizowała serię wydarzeń z okazji 30-lecia Grupy Wyszehradzkiej. W dniu 15.2.2021 r. miało miejsce uroczyste otwarcie wystawy plakatów opowiadających o współpracy krajów V4, przez ambasadorów krajów Grupy Wyszehradzkiej akredytowanych w Słowenii. Wystawa została wyeksponowana w oknach wystawowych Instytutu Kultury Węgierskiej w Lublanie znajdującego się w centrum słoweńskiej stolicy, przy jednej z głównych arterii spacerowych miasta. Dzięki temu wystawa była łatwo dostępna dla przechodniów, którzy mogli ja oglądać pomimo obowiązujących obostrzeń pandemicznych. Wraz z wystawą plakatów placówka prezentowała na ekranie LED okolicznościową wystawę multimedialną podsumowującą działania i współpracę Grupy Wyszehradzkiej oraz filmy promocyjne poświęcone V4. Wydarzenie znalazło szeroki oddźwięk w mediach, o słoweńskich obchodach 30-lecia V4 informowały m.in. słoweńska agencja prasowa (STA), Demokracija oraz Nova24.tv.

Z okazji otwarcia wystawy i obchodów 30-lecia V4 Ambasadorowie Republiki Czeskiej - Juraj Chmiel, Węgier - Andor Ferenc David, Polski - Krzysztof Olendzki i Słowacji - Peter Zelenak nagrali okolicznościowe wystąpienia, które następnie zostały zmontowane w film ze słoweńskimi napisami. Celem filmu było ukazanie Grupy Wyszehradzkiej z czterech różnych perspektyw oraz przybliżenie słoweńskim odbiorcom historii, działania i znaczenia V4 w UE. Ważnym elementem przekazu było podkreślenie  unijnych podstaw oraz ram działania V4, na co dzień kwestionowanych przez liberalno – lewicową słoweńską narrację. Film jest dostępny na portalach społecznościowych ambasad państw Grupy Wyszehradzkiej w Słowenii.

Polską prezydencję V4 w Słowenii zakończył koncert muzyki środkowoeuropejskiej  (kompozytorów z krajów V4) w wykonaniu kwartetu smyczkowego Floris, składającego się z Polki, Słoweńców i Węgra. Wydarzenie miało miejsce 30 czerwca 2021 r.  w prestiżowej sali koncertowej Križanke. Zrealizowano je w partnerstwie z Międzynarodowym Festiwalem Muzycznym Ljubljana Festival,  w ramach jego 69 edycji. W koncercie uczestniczyli najwyżsi przedstawiciele władz Słowenii, liczni ambasadorowie, jak również przedstawiciele biznesu i instytucji kultury. Podczas koncertu nastąpiło symboliczne przekazanie przez Ambasadora RP Krzysztofa Olendzkiego przewodnictwa V4 Ambasadorowi Węgier Andorowi Davidowi.

Istotnym wydarzeniem okresu prezydencji polskiej w V4 był udział premiera Mateusza Morawieckiego oraz premierów CZ, HU i SK w Bled Strategic Forum 2020. Wystąpienie polskiego premiera, uznanego za niekwestionowanego lidera V4, zdobyło olbrzymią publiczność – poprzez YouTube obejrzało je ponad 150 tys. osób. Za symbol polskiej prezydencji w V4 uznano w Słowenii hasło „Solidarność”, mapowane na skale dominującej nad miejscowością Bled w trakcie trwania forum w dniach 1-2 września 2020.

Prezydencji polskiej towarzyszyła promocja medialna V4. W dniu 22.07.2020, w przeddzień wizyty w Polsce MSZ SI Anže Logara ukazał się wywiad Ambasadora Krzysztofa Olendzkiego dla Nova24TV na temat priorytetów polskiej prezydencji w Grupie Wyszehradzkiej, znaczenia V4 dla całej UE oraz inicjatywy C5. Natomiast z okazji wizyty ambasadorów V4 w porcie Koper 2 października 2020 r. w lokalnych gazetach ukazały się 2 artykuły wyjaśniające czym jest Grupa Wyszehradzka oraz jakie znaczenie posiada dla rozwoju gospodarki słoweńskiej.

Natomiast w dniu 13 listopada 2020 r. ukazała się specjalna wkładka w dzienniku „Dnevnik” (drugi co do wielkości w Słowenii) pod tytułem „Polska w sercu Europy”, której motywem przewodnim była polskie przewodnictwo w V4 w kontekście 100. rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości. Główny artykuł pt.: „Europa wobec wspólnych wyzwań” został następnie rozpowszechniony poprzez TT i FB. Jednocześnie w listopadzie 2020 miała miejsce premiera filmu promocyjnego o V4 i polskiej prezydencji. Film przedstawia zadania i priorytety V4. Ukazuje genezę powstania Grupy Wyszehradzkiej i siłę wzajemnych powiązań. Film był emitowany w mediach społecznościowych placówki oraz w tv słoweńskiego parlamentu. Obejrzało go ponad 5 tys. widzów.  Propagowaniu idei współpracy w ramach V4 służyła też publikacja bogato ilustrowanego wywiadu z ambasadorami CZ, HU, PL i SK przez tygodnik oraz portal Demokracija.si. Tekst zatytułowany: „Hasło wspólnoty wyszehradzkiej: Wolni z wolnymi, równi z równymi”, który ukazał się w marcu 2021 r., był także szeroko popularyzowany w mediach społecznościowych przez Demokraciję, jak i ambasady V4 w Si. Ponadto placówka bardzo aktywnie promowała w mediach społecznościowych tematykę V4 oraz polskiego przewodnictwa w Grupie.

Oprócz działań w obszarze dyplomacji publicznej i kulturalnej, mimo trwającej pandemii Ambasada starała się regularnie organizować spotkania polityczne szefów misji V4, w miarę możliwości z udziałem miejscowego polityka lub lidera opinii. W trakcie trwania prezydencji odbyło się pięć potkań szefów misji w formie roboczego lunchu, a w okresie styczeń – kwiecień 3 wideokonferencje, w trakcie których wymieniano się informacjami i analizami nt. wewnętrznej i zagranicznej polityki RSi, przygotowań Si do prezydencji w Radzie UE oraz relacji dwustronnych.

Polska prezydencja zorganizowała także spotkania z Ministrem Infrastruktury Jernejem Vrtovcem (w formie roboczego lunchu poświęconego połączeniom infrastrukturalnym V4 ze Słowenią, wrzesień 2020), Prezydentem Republiki Borutem Pachorem w formule nieformalnej dyskusji w dużej mierze nt. polityki sąsiedztwa oraz relacji z Rosją (kwiecień 2021), premierem  Janezem Janšą – lunch roboczy na zaproszenie premiera (maj 2021) oraz Przewodniczącym Rady Państwowej (wyższa izba parlamentu, 4. osoba w państwie) Alojzem Kovšcą (w formie lunchu roboczego na zaproszenie prezydencji PL – czerwiec 2021). Ponadto prezydencja polska zorganizowała seminarium w porcie Koper oraz dyskusję ambasadorów V4 z zarządem portu nt. roli portu Koper dla gospodarek krajów V4 (wrzesień 2020).

Oprócz spotkań szefów misji dwukrotnie, na początku oraz pod koniec polskiej prezydencji, odbyły się także spotkania ich zastępców. Ich celem było omówienie bieżącej współpracy politycznej, konsularnej oraz protokolarnej z administracją słoweńską. Placówka zorganizowała również spotkanie konsulów V4 plus BG i RO, poświęcone zasadom i praktyce traktowania kierowców, szczególnie kierowców ciężarówek, przez służby słoweńskie (policja oraz DARS), a także nieuczciwym działaniom stosowanym przez słoweńskie firmy pomocy drogowej. Polska kontaktowała się następnie ze słoweńskim protokołem z imieniu grupy wspomnianych państw, przedstawiając problemy podnoszone przez uczestników spotkania.