Podstawowe informacje
Sąd Polubowny przy Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej jest właściwy w sprawach sporów, w których jedną ze stron jest:
- Skarb Państwa;
- jednostka samorządu terytorialnego;
- państwowa osoba prawna;
- osoba prawna z udziałem Skarbu Państwa lub państwowej osoby prawnej;
- spółka kapitałowa z udziałem wymienionych podmiotów.
Sąd jest także właściwy do prowadzenia mediacji w postępowaniu administracyjnym z udziałem organu administracji publicznej lub wskazanych wyżej podmiotów oraz w przypadku sporów wynikających z zamówienia publicznego z udziałem zamawiającego i wykonawcy, czyli każdej ze stron umowy o zmówienie publiczne, niezależnie od posiadanego statusu prawnego.
Mediacja
Mediacja jest efektywnym i odformalizowanym postepowaniem polubownym polegającym na próbie doprowadzenia do ugodowego, satysfakcjonującego obie strony rozwiązania konfliktu na drodze dobrowolnych negocjacji prowadzonych przy udziale osoby trzeciej, neutralnej wobec stron i ich konfliktu, czyli mediatora. Mediator wspiera przebieg negocjacji, pomaga w przełamaniu impasu, łagodzi powstające napięcia oraz pomaga stronom w wypracowaniu obustronnie satysfakcjonującego porozumienia i ostatecznej ugody.
Postępowanie koncyliacyjne
Biorąc pod uwagę specyfikę podmiotów, które mogą być stroną w postępowaniach oferowanych przez Sąd Polubowny przy Prokuratorii Generalnej, na uwagę zasługuje postępowanie koncyliacyjne, które nie było dotychczas wykorzystywane szerzej na arenie sporów gospodarczych. W jego ramach niezależny i bezstronny koncyliator po zbadaniu sprawy, sam przedstawia stronom propozycję rozwiązania konfliktu, co zbliżone jest nieco do rozstrzygnięcia podejmowanego przez arbitra. Różnica polega jednak na tym, że akceptacja zaproponowanego rozwiązania pozostaje wyłącznym uprawnieniem stron. Zadaniem kocyliatora jest opracowanie odpowiednich rozwiązań w formie propozycji koncyliacyjnej, którą zgodziłyby się zaakceptować strony. W ramach koncyliacji może również zostać zawarta ugoda.
Postępowanie arbitrażowe
Postępowanie arbitrażowe stanowi alternatywną formę rozstrzygania sporów wobec tradycyjnego postępowania sądowego. W przypadku Sądu Polubownego przy Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej strony dokonują wyboru arbitrów z listy Arbitrów Stałych Sądu Polubownego przy Prokuratorii Generalnej lub spoza tej listy, jeżeli wybrane osoby, spełniają określone w Regulaminie kryteria konieczne do pełnienia funkcji Arbitra Stałego. Wyrok Sądu Polubownego rozstrzygający o żądaniach stron jest ostateczny i może być uchylony jedynie na żądanie strony w przypadku zaistnienia przesłanek określonych w art. 1206 kpc. Arbitraż w Sądzie Polubownym przy Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej może być prowadzony wyłącznie w przypadku sporów miedzy innymi niż Skarb Państwa państwowymi osobami prawnymi, osobami prawnych z udziałem Skarbu Państwa lub państwowych osób prawnych bądź spółek kapitałowych z udziałem tych podmiotów.
Grono wybitnych prawników oraz ekspertów
Sąd Polubowny przy Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej zgromadził grono wybitnych prawników oraz ekspertów posiadających olbrzymie doświadczenie zawodowe, w tym również w obsłudze prawnej podmiotów sfery publicznej, czyli osób rozumiejących specyfikę ich działania. Warto zauważyć, że arbitrami mogą być wyłącznie osoby, które spełniają przewidziane we właściwych przepisach wymagania niezbędne do powołania na stanowisko sędziego sądu okręgowego, a w przypadku koncyliatorów sędziego sądu rejonowego. Mediatorem może być z kolei wyłącznie osoba posiadająca predyspozycje, wiedzę i umiejętności do prowadzenia mediacji gospodarczych, w szczególności ukończone specjalistyczne szkolenie z zakresu mediacji obejmujące problematykę mediacji cywilnych i gospodarczych oraz niezbędne doświadczenie.
Utworzenie Sądu, którego obsługę zapewnia Urząd Prokuratorii, stanowi realizację postulatu, zapewnienia możliwie szerokiego rozpoznawania sporów na drodze poza sądowej, co skróci czas prowadzonych postępowań i wpłynie na odformalizowanie drogi dochodzenia roszczeń przez podmioty objęte kognicją Sądu. Udział w postępowaniu ma charakter dobrowolny i zależy od woli obu stron.