Poljska u Srbiji

Repatrijacija znači povratak u domovinu lica poljskog porekla i jedan je od načina za sticanje poljskog državljanstva. Ovo pravo se odnosi samo na ona lica koja nemaju poljsko državljanstvo i koja žele trajno da se presele u Republiku Poljsku.

Vlada Republike Poljske tretira repatrijaciju kao ispunjenje moralne obaveze i ispravljanje istorijske nepravde prema sunarodnicima uglavnom iz azijskog dela bivšeg SSSR-a. Zakon o repatrijaciji omogućava povratak u zemlju onim licima ili njihovim potomcima koji, usled deportacija, izgona i drugih nacionalnih i političkih progona, nikada ne bi mogla da se nastane u Poljskoj.

Osnovni pravni akt kojim se reguliše pitanje repatrijacije jeste Zakon o repatrijaciji od 9. novembra 2000. (Sl. list 2019, tačka 1472) [link na Zakon]. Prema definiciji, repatrijant je osoba koja je u Republiku Poljsku došla na osnovu nacionalne vize u cilju repatrijacije s namerom da se trajno nastani.

Teritorijalni obim repatrijacije

Repatrijacija se odnosi na lica koje su 1. januara 2001. godine stalno boravila na teritoriji:
• Jermenije,
• Azerbejdžan,
• Gruzije,
• Kazahstana,
• Kirgistana,
• Tadžikistana,
• Turkmenistana,
• Uzbekistana
kao i azijski deo Rusije

1.    Državna viza u cilju repatrijacije može se izdati licu koje ispunjava oba sledeća uslova:
a.    ima poljsko poreklo;
b.    pre datuma kada je zakon stupio na snagu (tj. pre 1. januara 2001. g.) lice je imalo stalan boravak na teritoriji sadašnjih Republike Jermenije, Republike Azerbejdžana, Gruzije, Republike Kazahstana, Kirgiske Republike, Republike Tadžikistana, Turkmenistana, Republike Uzbekistana ili azijskog dela Ruske Federacije.

Za lice poljskog porekla smatra se ono lice koje se deklariše kao lice poljske nacionalnsti i ispunjava oba sledeća uslova: 
1)    da mu je najmanje jedan od roditelja, ili baba ili deda, ili dvoje od prababa i pradeda bilo poljske nacionalnosti; 
2)    da ispoljava svoju vezu s poljskim identitetom.

Uslov za dobijanje poljskog državljanstva smatra se ispunjenim ukoliko je barem jedan od roditelja ili dedova/baba podnosioca zahteva ili dvoje pradedova/prababa potvrdio svoju pripadnost poljskom narodu, pre svega tako što je negovao poljsku tradiciju i poljske običaje.

Dokazi koji potvrđuju poljsko poreklo mogu biti dokumenti koje su izdale poljske državne ili crkvene vlasti, kao i vlasti bivšeg SSSR-a vezani za podnosioce zahteva ili njegove roditelje, babe i dede, prababe i pradede, a naročito:
a. poljski lični dokumenti;
b. venčani list ili izvod iz matične knjige venčanih ili dokument o krštenju koji potvrđuje vezu s poljskim identitetom;
c. dokumenti koji potvrđuju odslužen vojni rok u Poljskoj vojsci koji sadrže podatak o poljskoj nacionalnosti;
d. dokumenti koji potvrđuju činjenicu deportacije ili hapšenja koji sadrže podatak o poljskoj nacionalnosti;
e. lični dokumenti ili drugi zvanični dokumenati koji sadrže podatke o poljskoj nacionalnosti.

Dokazi koji potvrđuju poljsko poreklo mogu biti i drugi dokumenti, naročito:
a. dokument o rehabilitaciji deportovanog lica koji sadrže podatak o njegovoj poljskoj nacionalnosti;
b. dokument kojim se povrđuje progon lica zbog njegovog poljskog porekla.

Odluku o priznavanju podnosioca zahteva za lice poljskog porekla donosi konzul.

2. Viza za supružnika i potomke (deca, unuci, praunuci ...)

Državna viza u cilju repatrijacije može se izdati i supružniku repatrijanta i potomcima do četvrtog kolena. uključujući i njihove supružnike, ukoliko nameravaju da s njima dođu u Poljsku s namerom da se trajno nastane.

Maloletno lice koje je pod roditeljskim staranjem repatrijanta takođe stiče poljsko državljanstvo u procesu repatrijacije. Ako je repatrijant samo jedan od roditelja, maloletno lice stiče poljsko državljanstvo samo uz saglasnost drugog roditelja, izraženo u izjavi koju je dao konzulu.

Maloletno lice koje ima najmanje 16 godina može steći poljsko državljanstvo repatrijacijom samo ukoliko da svoju saglasnost.