Polska w Tunezji

Rys historyczny

Rząd PRL uznał niepodległość Tunezji 2 lipca 1956 roku i wyraził gotowość nawiązania z nią stosunków dyplomatycznych. Do ich nawiązania doszło 15 listopada 1959 roku, kiedy rząd Tunezji podjął decyzję o wymianie z Polską przedstawicieli na szczeblu ambasadorów. W ślad za tą decyzją zostało otwarte 16 maja 1959 roku Biuro Delegata Ministra Handlu Zagranicznego PRL w Tunisie. Pierwszym delegatem był Antoni Lewiński.

W Tunezji akredytowani byli ambasadorzy PRL: w Maroku, z siedzibą w Rabacie (od 26 października 1960 roku do 19 maja 1967 roku) oraz w Algierii, z siedzibą w Algierze (od 8 lutego 1971 roku do 19 maja 1975 roku). Pracą Ambasady PRL w Tunisie w tych okresach kierował chargé d’affaires (radca handlowy). Od 1975 roku polską placówką w Tunisie kieruje ambasador akredytowany w stolicy Tunezji.

Po stronie tunezyjskiej, w pierwszych latach od nawiązania stosunków dyplomatycznych był akredytowany w Warszawie ambasador Tunezji w ZSRR, z siedzibą w Moskwie. W 1964 roku w Warszawie została otwarta Ambasada Tunezji.

Stosunki z Tunezją w pierwszym okresie istnienia młodej republiki były dosyć ożywione, rosła wymiana gospodarcza (branża tekstylna, sektor wydobywczy -  fosforyty, przemysł maszynowy). Polska przyjmowała na uczelnie wielu tunezyjskich studentów - największą popularnością cieszyły się studia medyczne i kierunki inżynieryjne. Wewnętrzne wyzwania Polski w latach osiemdziesiątych przełożyły się na mniejszą intensywność relacji dwustronnych.

Współpraca polityczna w okresie III RP

Okres transformacji polityczno-gospodarczej w Polsce przełożył się na odnawianie bazy traktatowej z Tunezją. Zawiązano grupy parlamentarne, odpowiednio współpracy z Tunezją w Polsce i przyjaciół Polski w Tunezji. Lata dziewięćdziesiąte oraz początek lat dwutysięcznych był również okresem wzrostu wymiany handlowej. Polscy turyści zaczęli częściej wybierać Tunezję na destynację turystyczną, co przełożyło się na intensywność kontaktów między ministrami odpowiedzialnymi za turystykę oraz organizacjami patronackimi biur podróży. 

"Jaśminowa rewolucja” i decyzja Tunezyjczyków o podjęciu trudu transformacji spotkała się z poparciem Polski. Tunis wyraził zainteresowanie polskimi doświadczeniami z czasów transformacji polityczno-gospodarczej. Okres po 2011 roku był jednym z najintensywniejszych pod względem dwustronnej współpracy politycznej: wymieniono szereg wizyt (w tym na najwyższym szczeblu), odbywały się regularne misje eksperckie oraz szkolenia, zarówno w Tunezji jak i w Polsce.   

Dwustronna wymiana handlowa 2023 r. wyniosła 585,2 mln USD, z czego na polski eksport przypadła wartość 158,2 mln USD. Polska eksportowała do Tunezji głównie: maszyny i urządzenia elektryczne, tworzywa sztuczne, kosmetyki, pojazdy drogowe oraz części samochodowe, różnego rodzaju przyrządy i aparatura precyzyjna, wyroby metalowe i produkty medyczne i farmakologiczne oraz kosmetyki. Z Tunezji Polska importowała  głównie: tkaniny, artykuły tekstylne i skórzane, maszyny i urządzenia elektryczne i mechaniczne, części samochodowe, artykuły żeliwne i stalowe, przyrządy i aparatura precyzyjna,  urządzenia telekomunikacyjne.  Relacje inwestycyjne pomiędzy Polską a Tunezją są niewielkie. Wg danych NBP, stan zobowiązań Polski z tytułu zagranicznych inwestycji bezpośrednich na koniec 2021, 2022 i 2023 wynosił odpowiednio: -12,9 mln USD, 0,7 mln USD i -5 mln USD a naszych należności z tytułu polskich inwestycji bezpośrednich w Tunezji wyniósł na koniec 2021, 2022  i 2023 r. odpowiednio: 0,7mln USD, 0,7 mln USD i -0,6 mln USD. Tunezyjczycy zainteresowani są przede wszystkim prowadzeniem w naszym kraju działalności turystycznej i handlowej. Według danych szacunkowych działa ok. 40 przedsięwzięć tunezyjsko-polskich, głównie w branży turystyczno-gastronomicznej oraz w wolnych zawodach.

Zasady współpracy kulturalnej reguluje umowa dwustronna zawarta 27 kwietnia 1966 r. Umowa przewiduje szeroki wachlarz form współpracy: wymianę dóbr kultury, współpracę w zakresie ochrony dziedzictwa kulturalnego, ułatwienia dla organizacji wydarzeń kulturalnych (koncerty, wystawy, przedstawienia etc.). Podpisany 30 czerwca 2022 r. Program wykonawczy w dziedzinie kultury, nauki i edukacji na lata 2022-2026 przekłada założenia umowy na konkretne działania.

Placówka przygotowuje każdego roku program kulturalny. Wydarzenia obejmują projekcje filmów (udział w najważniejszych festiwalach filmowych Journées Cinématographiques de Carthage, Dni Filmu Europejskiego), wystawy prezentujące polską sztukę, tradycję oraz naukę, koncerty muzyki klasycznej (udział w festiwalu muzyki klasycznej Octobre Musical), folkowej i jazzowej (występy polskich grup ludowych i artystów jazzowych), spektakle teatralne (udział w Dniach Sztuki Lalkarskiej) etc. Placówka wspiera też polskich artystów zapraszanych i przyjeżdzających niezależnie do Tunezji w związku z wystawami, targami, koncertami oraz współorganizuje wizyty studyjne tunezyjskich ekspertów (min. z dziedziny archeologii, dziennikarzy) w Polsce.