Türkiyede Polonya

Polonya ve Litvanya'nın Ankara Büyükelçilikleri, "Ortak Güvenlik İçin Dönüşüm Deneyimi: 1999 ve 2004 Yıllarındaki NATO Genişlemesi Hakkında Polonya-Litvanya Konferansı" başlıklı bir etkinlik düzenledi. Konferansa, Polonya'nın eski Milli Savunma Bakanı Janusz Onyszkiewicz, Litvanya'nın eski Dışişleri Bakanı Antanas Valionis, Torun'daki Mikołaj Kopernik Üniversitesi'nden Dr. Agnieszka Bryc ve Vilnius Üniversitesi Uluslararası İlişkiler ve Siyaset Bilimi Enstitüsü Direktörü Prof. Margarita Šešelgytė katılım sağladı. Onyszkiewicz ve Valionis, ülkelerinin NATO'ya katıldığı dönemde bu görevlerde bulunmaktaydı. İki ayrı panelden oluşan konferans, Türk uzmanlar, analistler ve diplomatik temsilcilerin katılımıyla Polonya'nın Ankara Büyükelçiliği'nde gerçekleştirildi.

Bakan Janusz Onyszkiewicz, 1980'lerin sonu ve 1990'ların başında Polonya'da komünizmin terk edilmesinin ve siyasi değişimlerin pek çok olağanüstü zorluğu beraberinde getirdiğini vurguladı. Özellikle de yeniden birleşmiş bir Almanya'nın ortaya çıkması ve bununla bağlantılı olarak Polonya'nın batı sınırının teyit edilmesi meselesi ve Batılı ortakları Polonya'nın İttifak'a katılımının NATO'yu aşırı yatırıma gerek kalmadan daha önemli hale getireceğine ikna etme ihtiyacı bu zorlukların başında yer alıyordu. J. Onyszkiewicz, Sovyetler Birliği'nin dağılmasının ardından ortaya çıkan karmaşık Avrupa gerçekliğinde, Polonyalı yetkililerin, Çar I. Petro'nun iktidara gelişinden bu yana Polonya üzerinde egemenlik kurma arzusunda olan Rusya'yı kışkırtmaktan kaçınmak için dikkatli bir politika yürütmeleri gerektiğine dikkat çekti. Eski Milli Savunma Bakanı, Polonya'nın yeniden Rusya'nın etkisi altına girmesi durumunda, İttifak için sorunların Berlin'in 600 kilometre değil, 60 kilometre doğusunda başlayacağı argümanıyla Varşova'daki yetkililerin Batı'yı NATO üyeliğimizi kabul etmeye ikna etmeyi tercih ettiklerini vurguladı.

Bakan Antanas Valionis, Litvanya'nın NATO'ya katılımının ülkenin ve ulusun tarihinde çok önemli ve olumlu bir dönüm noktası olduğunu vurguladı. Üyeliğin önemini, NATO ve Avrupa Birliği'ne katılamayan bölgedeki ülkelerin karşılaştığı zorluklar da teyit etmektedir. 1990'larda Litvanya, hâlâ "yeni bir Yalta" anlaşmasının ve Moskova'nın nüfuz alanına geri dönme tehdidinin gölgesinde bulunuyordu. A. Valionis'e göre, Litvanya'nın dönüşüm sürecinde uluslararası koşulların elverişli olması, dayanışma ve kararlılık hayati öneme sahipti. Aynı zamanda eski Polonya Büyükelçisi olan Valionis, Polonya-Litvanya ilişkilerinin, I. Dünya Savaşı sonrası toprak anlaşmazlıklarından bugünkü stratejik ortaklığa evrilmesinin, komşular arası ilişkilerin ve politikaların değişiminde başarılı bir örnek teşkil ettiğini ifade etti.

Ankara'daki German Marshall Fund Ofisi Direktörü Özgür Ünlühisarcıklı, NATO'nun karşı karşıya olduğu başlıca zorluklara dikkat çekti. Bu zorluklar arasında, Rusya ve Çin gibi bazı uluslararası aktörlerin yanı sıra terörizm, uluslararası güvenlik konularına ilişkin farklı bakış açıları ve anlatılar, Küresel Güney'den yükselen tepkiler, NATO üyesi ülkelerde güvenlik yatırımlarının azalması, popülizmin yaygınlaşması ve ekonomik eşitsizlik yer alıyor.