Podlaski Urząd Wojewódzki w Białymstoku

Tegoroczne święto pułkowe rozpoczęło się od nabożeństwa w kościele pw. św. Stanisława B. M. w Białymstoku w intencji poległych i zmarłych oficerów, podoficerów, ułanów i ich rodzin. Po nim uroczystości przeniosły się na teren koszar przy ul. Kawaleryjskiej, gdzie przez kilkanaście lat stacjonowali kawalerzyści.

- Jak myślimy o polskim wojsku, o żołnierzach, o ułanach, o 10. Pułku, to zawsze to kojarzy się nam i z walkami o niepodległość i z chlubnymi tradycjami - mówił wojewoda podlaski Bohdan Paszkowski.

Pod tablicą upamiętniającą te czasy uczestnicy uroczystości, wśród nich m.in. wojewoda podlaski, wicewojewoda Bogusława Szczerbińska, dyrektor białostockiego Oddziału IPN Marek Jedynak oraz prezes Koła Żołnierzy 10. Pułku Ułanów Litewskich i Ich Rodzin w Białymstoku Maria Jędryczek, złożyli kwiaty, oddając hołd poległym i zmarłym ułanom.

Pułkowe święto było także okazją do wręczenia odznaczeń państwowych. Medale Opiekun Miejsc Pamięci Narodowej, przyznane przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, wręczyli wojewoda wraz z wicewojewodą. Otrzymali je: Marta Jaworska, Wojciech Czyżewski, Piotr Siwicki oraz Antoni Kopacz.

Formacja z tradycjami

Pierwsze pojawienie się 10. Pułku Ułanów w dziejach jazdy polskiej nastąpiło w czasie powstania listopadowego, podczas wojny polsko-rosyjskiej 1831 r. Odtworzono go później w listopadzie 1918 r. w majątku Pietkowo koło Łap. Pułk ułanów otrzymał nr 10, a później nazwę „Litewskich”, ponieważ formowali go w większości ochotnicy z terenów dawnego historycznego Wielkiego Księstwa Litewskiego.

Przed II wojną światową 10. Pułk Ułanów Litewskich stacjonował w koszarach przy ulicy Kawaleryjskiej w Białymstoku. Żołnierze pułku walczyli m.in. w Bitwie Warszawskiej i obu wojnach światowych.

8 maja, na pamiątkę obsadzenia przyczółka brzegowego na rzece Dniepr pod Rzeczycą w 1920 roku przez 2 szwadron, pułk obchodzi swoje Święto Pułkowe. Z chwilą przybycia do Białegostoku w roku 1922, w dzień poprzedzający święto o godz. 20 zwyczajowo w koszarach pułku przy świetle pochodni odbywał się uroczysty capstrzyk. W dniu święta pułk w szyku konnym brał udział w mszy polowej na placu koszarowym, po której defilował przed dowódcą. Po południu odbywały się zawody hippiczne, oddzielnie dla korpusu oficerskiego i podoficerskiego. Dla ułanów organizowano gry i zabawy hippiczne. Cała uroczystość kończyła się balem w kasynach oficerskim i podoficerskim.

O to, by pamięć o tej formacji nie zaginęła, troszczą się współcześni ułani - pasjonaci historii i miłośnicy konnej jazdy. Są oni zrzeszeni w stowarzyszeniach ułańskich w całym województwie. Tradycje Pułku kultywuje też 1. Podlaska Brygada Obrony Terytorialnej.