Polska na Węgrzech

Witold Pilecki urodził się 13 maja 1901 w Ołońcu, w latach 1918–1921 służył w Wojsku Polskim, brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej. Po wybuchu II wojny światowej walczył w kampanii wrześniowej jako dowódca plutonu. W listopadzie 1939 roku był jednym z założycieli konspiracyjnej organizacji Tajnej Armii Polskiej (TAP). We wrześniu 1940 roku dał się ująć podczas łapanki, po czym został przewieziony do KL Auschwitz. Tam organizował konspiracyjny Związek Organizacji Wojskowej (ZOW) i opracowywał raporty o ludobójstwie w obozie koncentracyjnym, które wysyłał do władz państwa podziemnego i które potem trafiały na Zachód.  W kwietniu 1943 Pilecki uciekł z obozu. W 1944 uczestniczył w Powstaniu Warszawskim. Po upadku powstania został schwytany przez Niemców i wywieziony do oflagu w Murnau. Po wyzwoleniu obozu przedostał się do Włoch, gdzie dołączył do 2 Korpusu Polskiego generała Władysława Andersa. W październiku 1945 Pilecki powrócił do Polski, aby zbudować siatkę wywiadowczą. W 1946 poinformowano go, że prawdopodobnie został zdekonspirowany i otrzymał rozkaz opuszczenia kraju, co stanowczo odmówił. Pozostał w Polsce i kontynuował gromadzenie informacji wywiadowczych o sytuacji w Polsce, w tym o żołnierzach AK i 2 Korpusu, więzionych w obozach NKWD i deportowanych do Rosji. 8 maja 1947 roku został aresztowany przez funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa, torturowany i oskarżony m.in. o działalność wywiadowczą na rzecz rządu RP na emigracji, przygotowywanie zbrojnego zamachu, przyjęcie korzyści majątkowej od osób działających w interesie obcego rządu, posługiwanie się fałszywymi dokumentami, zorganizowanie trzech składów broni oraz nielegalne posiadanie broni palnej, amunicji i materiałów wybuchowych. 15 marca 1948 rotmistrz Pilecki został skazany na karę śmierci, wyrok wykonano 25 maja. W 2019r. dzień ten został ustanowiony przez Parlament Europejski Międzynarodowym Dniem Bohaterów Walki z Totalitaryzmem. W 1990 roku unieważniono wyrok w sprawie Witolda Pileckiego. W 2006 roku prezydent Lech Kaczyński przyznał rotmistrzowi pośmiertnie Order Orła Białego. W 2018 w Centrum Pamięci o Holokauście w Budapeszcie posadzono drzewo upamiętniające rotmistrza Witolda Pileckiego. W sierpniu 2021 roku planowane jest odsłonięcie w miejscowości Balatonboglár pomnika Witolda Pileckiego, powstałego z inicjatywy Ambasady RP w Budapeszcie.