Polska na Węgrzech

W imieniu Sił Zbrojnych RP wieniec złożył płk Tomasz Trzciński, Attaché Obrony, Wojskowy i Lotniczy przy Ambasadzie RP w Budapeszcie. Władze węgierskie reprezentował burmistrz Óbudy III dzielnicy dr László Kiss. Kwiaty od społeczności polonijnej złożyła Przewodnicząca Samorządu Narodowości Polskiej III dzielnicy Korinna Wesolowski. Słowa modlitwy w i intencji pomordowanych odmówił proboszcz Polskiej Parafii Personalnej na Węgrzech ks. Krzysztof Grzelak SChr. Ambasador złożył również kwiaty na tablicach wspominających dwóch Węgrów – polskich oficerów zamordowanych w Katyniu: Aladára Emanuela Korompaya i Oszkára Rudolfa Kühnela.

Zapalono znicze i złożono kwiaty pod pobliską tablicą pamiątkową poświęconą ś.p. Andrzejowi Przewoźnikowi, Sekretarzowi Generalnemu Rady Ochrony pamięci Walk i Męczeństwa, który zginął w Smoleńsku.

Pomnik Męczenników Katynia w Budapeszcie (A katinyi mártírok emlékműve) poświęcony ofiarom zbrodni katyńskiej uroczyście odsłonili 8 kwietnia 2011 roku prezydenci Polski i Węgier: Bronisław Komorowski i Pál Schmitt. Obecni byli m.in. wiceprzewodniczący Zgromadzenia Narodowego Węgier János Latorcai i przewodniczący węgiersko - polskiej Grupy Międzyparlamentarnej w Zgromadzeniu Narodowym Węgier, wiceprzewodniczący FIDESZ Szilárd Németh oraz licznie przybyła Polonia. Pierwotnie pomnik odsłonić miał Prezydent RP ś.p. Lech Kaczyński, jednakże katastrofa pod Smoleńskiem przekreśliła ten plan…

Pomnik ma nowoczesną i tajemniczą formę dużego, wykonanego z czarnego granitu sześcianu. Wycięte żelazne elementy imitują drzewa, podświetlane z wewnątrz instalacji. Bryła jest od środka oświetlana. Autorami pomnika są węgierscy artyści: Géza Szeri-Varga oraz Zoltán Szeri-Varga, których wyłoniono w konkursie. Miejsce pamięci uzupełniają dwa Dęby Pamięci, które zamordowanych Aladára Emanuela Korompaya i Oszkara Rudolf Kühnel.

Stolica Węgier stała się pierwszym miastem na świecie poza Polską, które uczciło pamięć ofiar zbrodni katyńskiej. Rada Miasta Budapesztu 28 marca 2008 r. jednogłośnie przyjęła uchwałą wniosek radnego Istvána Tarlósa z FIDESZ, nadając skwerowi w III dzielnicy Óbuda nazwę Park Męczenników Katynia (Katinyi mártírok parkja). Wówczas podjęto też starania o budowę pomnika. Jednym z głównych orędowników budowy pomnika był burmistrz Budapesztu Gábor Demszky, który jako opozycjonista w latach 80. XX w. napisał pierwszą na Węgrzech książkę o zbrodni katyńskiej.

Miejsce pamięci znajduje się w Óbuda - III dzielnicy Budapesztu przy Skwerze Męczenników Katynia (Katinyi mártírok parkja) u zbiegu ulic: Nagyszombat, Szőlő i Bécsi.