Polska na Węgrzech

Od tego czasu co roku miasta Polski i Węgier są naprzemiennie gospodarzami święta przyjaźni pomiędzy naszymi krajami i narodami z udziałem prezydentów obu państw. Tegoroczne obchody Dnia Przyjaźni Polsko-Węgierskiej miały odbyć się w Bochni, ale po raz kolejny pandemia koronawirusa uniemożliwiła zorganizowanie tego święta.

Wspólnie z Ambasadą Węgier w Warszawie przygotowaliśmy i prezentujemy równocześnie na stronach obu Placówek okolicznościowe przemówienia Pani Ambasador Orsolyi Zsuzsanny Kovacs i Pana Ambasadora Jerzego Snopka, a także fotografie z uroczystości składania kwiatów pod identycznymi pomnikami Henryka Sławika i Józsefa Antalla – wspólnych bohaterów wojennych symbolizujących polsko-węgierską przyjaźń i solidarność – w Warszawie i Budapeszcie.
 

Drodzy Przyjaciele Węgierscy,

Drodzy Rodacy,

Świętujemy dzisiaj Dzień Przyjaźni Polsko-Węgierskiej.

Od połowy XIX wieku twórcy kultury i badacze dziejów po obu stronach Karpat zastanawiają się nad niezwykłym fenomenem, jakim jawi się wielowiekowa przyjaźń Polaków i Węgrów. Najbardziej poruszające świadectwa tej szczególnej więzi duchowej pochodzą z czasów nowszych. Wyraziła się ona nade wszystko w aktach zbiorowej empatii i daleko posuniętej, można powiedzieć - ofiarnej, solidarności. Powszechność postaw polonofilskich na Węgrzech w XIX wieku, co znalazło odbicie także w ówczesnej poezji węgierskiej, masowy udział Polaków w węgierskich walkach wolnościowych 1848/49 roku, przyjęcie przez Węgrów stu kilkudziesięciu tysięcy uchodźców polskich w okresie II wojny światowej, wszechstronne poparcie Polaków dla węgierskiego Października 1956 roku to kolejne stacje na długim szlaku przyjaźni obu narodów.

Czy jej przesłanki i antecedencje, a także wcześniejsze świadectwa, można znaleźć w wiekach dawnych? Odpowiedź na to pytanie brzmi twierdząco. Zasób faktów i argumentów, które by za tym przemawiały, jest bardzo bogaty. Fundamenty zostały położone u zarania wspólnych dziejów.

W aktualnej sytuacji politycznej Polska i Węgry są m.in. rzecznikami chrześcijaństwa na forum europejskim. Biorą je w obronę jak wówczas, gdy stanowiły dlań tarczę obronną.

O dawnych źródłach  i tradycjach przyjaźni polsko-węgierskiej warto pamiętać.  Dziś – po kolejnych doświadczeniach wzajemnej solidarności, które przyniosły ostatnie dwa stulecia –   obejmuje ona całe spektrum życia społecznego: kulturę, gospodarkę, politykę. Opiera się przy tym na wyjątkowo trwałych fundamentach: wzajemnej życzliwości i sympatii naszych narodów. Jest wartością autentyczną, zakorzenioną głęboko w duszach Polaków i Węgrów. Czyni to przyjaźń polsko-węgierską odporną na konsekwencje zmiennych koniunktur politycznych.

Jako ambasador RP i człowiek, któremu dobro naszych narodów bardzo leży na sercu, z wielką radością i satysfakcją obserwuję wszelkie przejawy lokalnej współpracy utwierdzającej i stymulującej naszą przyjaźń. Można by tu podać wiele przykladów.

Kończąc, chciałbym wszystkim Przyjaciołom Węgierskim złożyć mój skromny – ale od serca – podarek, a mianowicie moją węgierską (proszę wybaczyć!) wersję sławnego przysłowia. Chodziło mi przede wszystkim o zachowanie występującego w polskim oryginale przeświadczeniu o łączących nas więzach krwi:

                          Lengyel, Magyar két jó testvér,

                        Kering bennük közös seb -vér,

                        Együtt sirnak és mulatnak,

                        Szeretői szabadságnak!

 

Niech Bóg błogosławi Polskę i Węgry!

*

 

 

Z okazji tegorocznego Dnia Przyjaźni Polsko-Węgierskiej Pan Ambasador Jerzy Snopek i Pani Katarzyna Ratajczak-Sowa Kierownik Wydziału Polityczno-Ekonomicznego złożyli kwiaty na grobie niedawno zmarłego ks. biskupa Györgya Snella, sufragana archidiecezji ostrzyhomsko-budapeszteńskiej, proboszcza Bazyliki św. Stefana, wielkiego przyjaciela Polski i Polaków.

Poza tym na stronach internetowych naszej Placówki zamieszczamy:

- oryginalny filmowy reportaż Batory Express

Jest  to film o polsko – węgierskim projekcie kulturalnym i objazdowej galerii w Nysce. Reportaż powstał w 2011 roku z okazji przekazania prezydencji UE oraz dziesięciolecia Centrum Węgierskiego w Krakowie. Interdyscyplinarny program kulturalny został zorganizowany, aby rozpocząć dyskusję o “Wspomnieniach i przyszłości przyjaźni dwóch narodów”. Objazdowa galeria w polskiej Nysce zawitała do pięciu węgierskich (Budapeszt, Pécs, Szeged, Debreczyn, Miskolc) oraz dziewięciu polskich miast (Tarnów, Nowy Sącz, Katowice, Warszawa, Gdańsk, Łódź, Poznań, Wrocław, Kraków), by zbierać oraz prezentować fotografie i narracje związane z bratnim krajem. 

Nazwa projektu odnosi się z jednej strony do fundacji Cracovia Express, dzięki której powstało Centrum Węgierskie w Krakowie, z drugiej do istniejącego przez długie lata pociągu Batory, który zapisał się w pamięci jako, obok autostopu, kultowy środek transportu między Węgrami a Polską. Projekt Batory Express, który umożliwiał wymianę międzykulturową szczególnie w latach 60-tych i 70-tych, służył jako platforma, która pozwoliła ponownie odkryć się “bratankom”.

Projekt rozpoczął się 23 marca 2011 r. w dniu przyjaźni polsko-węgierskiej i zakończył się 30 czerwca w Warszawie, w dzień oficjalnego przekazania prezydencji w UE.

 

- fotografię tablicy pamiątkowej prezydenta Lecha Kaczyńskiego jako inicjatora (obok ówczesnego prezydenta Węgier) corocznych Dni Przyjaźni Polsko-Węgierskiej.

Tablica upamiętniająca Lecha Kaczyńskiego, który – wespół z prezydentem Węgier Laszló Sólyomem –  wprowadził w życie uchwałę obu Parlamentów o utworzeniu dorocznego Dnia Przyjaźni Polsko-Węgierskiej.

Tablica powstała z inicjatywy Ambasadora RP Jerzego Snopka, który zgłosił ten pomysł publicznie na początku 2017 roku podczas zebrania komitetu organizacyjnego Dnia Przyjaźni Polsko-Węgierskiej w Veszprém. Burmistrz tego miasta Gyula Porga zaaprobował ten pomysł. Po długich działaniach związanych z realizacją projektu tablica, autorstwa wybitnego rzeźbiarza Michała Wiśniosa, powstała rok temu i miała być uroczyście odsłonięta w kwietniu (10. rocznica śmierci L. Kaczyńskiego) albo w czerwcu 2020, ale na przeszkodzie stanęła pandemia.

Tablica powstała dzięki wsparciu finansowemu ze strony Kancelarii Prezydenta RP Andrzeja Dudy, ofiarnej współpracy władz samorządowych miasta Veszprém z burmistrzem Gyulą Porgą na czele oraz dzięki zaangażowaniu Hanny Kövesdi, przewodniczącej tamtejszej organizacji polonijnej.

 Uroczyste odsłonięcie tablicy planowane jest na maj albo czerwiec 2021 w Veszprém, w parku, który otrzyma nazwę Park Przyjaźni Polsko-Węgierskiej.
 

 

 

 

- tekst i zapis melodyczny Hymnu polsko-węgierskiego powstałego w 1939 roku, wydobytego z zapomnienia przez konsula Ambasady RP w Budapeszcie Andrzeja Kalinowskiego.

1.         Hymn polsko-węgierski

Autorem zarówno słów, jak i muzyki jest Janos Huszar, którego bliższe poznanie wymaga dodatkowych badań. Oryginalny tekst podajemy za odnalezionym źródłem także w dołączonym przekładzie polskim.

2.         Pieśń polsko-węgierska ze słowami Kazimierza Lubeckiego i muzyką Stanisława Bursy. Kazimierz Lubecki (1880-1939) to bardzo interesująca – niestety, zapomniana – postać, autor m.in. książki zatytułowanej Przyjaźń polsko-węgierska, która ponad sto lat temu ukazała się również na Węgrzech.

*

Na prośbę burmistrza Székesfehérvár dr. Andrása Cser-Palkovicsa Pan Ambasador Jerzy Snopek napisał również dłuższe przemówienie dla uczczenia Dnia Przyjaźni Polsko-Węgierskiej. Udzielił także – wspólnie z Małżonką Martą Gedeon – wywiadu telewizji Duna
 

Ponadto dzisiaj, 23 marca, o godzinie 21.00 zostanie wyemitowana przez Mária Rádió rozmowa o papieżu św. Janie Pawle II, którą uczniowie jednego z liceów w Győr przeprowadzili z Panem Ambasadorem Jerzym Snopkiem.

Zdjęcia wykonał: Eugeniusz Stolarek