Polska na Węgrzech

Jakie cele sformułowała Warszawa w dziedzinie ochrony środowiska i klimatu na roczny okres prezydencji V4?

Polska objęła prezydencję w V4 (1.07.2020) w szczególnym momencie, gdy UE walczy z bezprecedensowym kryzysem pandemicznym i wynikającym z niego spowolnieniem gospodarczym. Działania podejmowane w ramach priorytetów polskiej prezydencji w V4 i wspólne wysiłki na rzecz gospodarki neutralnej dla klimatu muszą więc odzwierciedlać obecne okoliczności. Dlatego również podkreślamy konieczność dostosowania tempa transformacji do uwarunkowań społeczno-gospodarczych poszczególnych państw członkowskich i konieczność solidarnego wspierania się w tych dążeniach, z poszanowaniem prawa wyboru optymalnej ścieżki.

W obszarach energii i klimatu wysiłki polskiej Prezydencji V4 PL w dużej mierze koncentrują się na zapewnieniu bezpiecznych dostaw energii dla przyszłości regionu, w szczególności poprzez sprawiedliwe przejście sektora energetycznego na gospodarkę neutralną dla klimatu, w tym odbudowę po pandemii COVID-19. Polityka klimatyczna pozostaje głównym wyzwaniem dla UE i jej państw członkowskich, a zatem i priorytetem V4.

Reprezentowanie jakiego wspólnego stanowiska byłoby celowe ze strony V4? Co leży w naszym wspólnym interesie?

W ramach V4 kontynuujemy współpracę w zakresie długoterminowej niskoemisyjnej strategii UE oraz dążymy do przyjęcia przez UE przepisów uwzględniających naszą perspektywę regionalną, w szczególności w zakresie Funduszu Sprawiedliwej Transformacji, w kontekście obecnej pandemii COVID-19. Znalezienie wyważonego kompromisu między unijnymi środkami naprawczymi i zapewnieniem sprawiedliwej transformacji we wdrażaniu Europejskiego Zielonego Ładu ma dla V4 ogromne znaczenie.

Kluczowe dla nas są również prace nad unijnym systemem handlu uprawnieniami do emisji (EU ETS). Obecnie finalizowane są ustalenia dotyczące funkcjonowania funduszu modernizacyjnego lub funduszu innowacyjnego oraz bezpłatnych przydziałów. Dlatego celem Polski jest uwzględnienie stanowiska V4 przy określaniu tych zasad.

W ramach priorytetu „Bezpieczna energia dla przyszłości” polska Prezydencja V4 dąży aby polityka energetyczna wniosła konkretny wkład w przyszłościową gospodarkę neutralną dla klimatu. W tym kontekście pragniemy zwrócić szczególną uwagę na przyszły rynek gazu ziemnego w UE i bezemisyjną energię jądrową. Energetyka jądrowa stanowi dla V4 niezbędne narzędzie w strategii na rzecz neutralnej klimatycznie gospodarki.

Bardzo ważna jest dla nas kwestia innowacji. Ważne jest wzmocnienie istniejącej współpracy V4 w celu rozwoju platformy czystych technologii energetycznych.

Jaka jest Pana opinia odnośnie celów klimatycznych przedstawionych przez UE?

Aby UE osiągnęła neutralność klimatyczną, musimy wyznaczyć cele pośrednie, które wskażą nam drogę. Jest to na przykład cel roku 2030. Oczekujemy, że Rada Europejska przedstawi nam wytyczne dotyczące celu klimatycznego na 2030 r.
Dla Polski kluczowe jest, aby decyzja o celu na 2030 r. była podejmowana w drodze konsensusu. To ważna kwestia, z którą każdy powinien się zgodzić. Nie powinniśmy marginalizować ani unieważniać opinii niektórych państw członkowskich.

Ograniczenie emisji i transformacja całych gospodarek stanowią wspólny wysiłek UE, a zatem wymagają zaangażowania w proces decyzyjny kluczowych unijnych instytucji. Wnioski przygotowane przez naszych przywódców dadzą nam również pewność, że istnieje krajowa akceptacja dla dalszych działań

Z tego powodu powinniśmy dążyć do stworzenia ram realizacji celu, a nie jedynie podążać za celem. Rada Europejska powinna udzielić nam wskazówek i odpowiednich narzędzi w tej kwestii. 

Oczekujemy, że na grudniowym posiedzeniu Rady Europejskiej zostanie utworzony proces umożliwiający podjęcie takiej decyzji. Cel postawiony w konkluzjach, bez odpowiedniej struktury umożliwiającej jego osiągnięcie wraz ze wsparciem dla jego realizacji, pozostanie tylko kawałkiem papieru.

Polska wysunęła kandydaturę Pana na stanowisko sekretarza generalnego OECD. W razie pozostania wybranym jakie cele wyznaczyłby Pan dla tej organizacji międzynarodowej?

W sytuacji, w jakiej znajdujemy się obecnie, priorytetem jest opracowanie dostosowanego do kontekstu pandemii COVID-19 zestawu polityk, których realizacja będzie dostępna dla poszczególnych rządów. Głównymi celami działań powinny być kontrola pandemii, dynamiczne ożywienie gospodarek i stworzenie długofalowych planów ich odbudowy.

Stoimy przed ogromnymi wyzwaniami, ponieważ pandemia ujawniła nasze liczne braki w wielu kluczowych obszarach. Sprostanie im będzie kluczem do wzmocnienia naszych gospodarek i przywrócenia ich na ścieżkę wzrostu i konsekwentnej poprawy jakości życia. W tym zakresie sukces państw członkowskich Organizacji będzie miarą moich osiągnięć jako Sekretarza Generalnego.

Co powinna OECD robić inaczej niż dotychczas?

Według mnie OECD powinna być organizacją kierowaną przez swoich członków. Aby być skuteczną i jeszcze lepiej rozpoznawalną na międzynarodowej scenie, Organizacja musi wyraźnie podkreślać zaangażowanie w priorytety swojej działalności, takie jak kwestie podatkowe, reformy strukturalne, czy edukacja. OECD musi też dynamicznie reagować na pojawiające się wyzwania, działać zdecydowanie i być elastyczna.

Dobrym przykładem mogą być tu wyzwania, jakie wiążą się z postępującymi zmianami klimatu, które uważam za główny determinant wzrostu gospodarczego nadchodzących lat. Wiążą się one z bardzo szerokim spektrum zagadnień, jak choćby – na przykład energetyka, transport, czy produkcja żywności i innych dóbr. Te wszystkie, jakże zróżnicowane sfery, wymagają spójnych działań i konkretnych odpowiedzi. I nie ma na świecie organizacji, która sprostałaby tym potrzebom lepiej niż OECD.