Polska w Wielkiej Brytanii

Wielka Brytania już w 1917 r. akredytowała w Londynie przedstawiciela paryskiego Komitetu Narodowego Polskiego, a w lutym 1919 r., jako jedna z pierwszych, uznała de iure rząd Ignacego Jana Paderewskiego i niepodległość Polski. Jednakże premier David Lloyd George zachowywał wobec niej niechętne stanowisko. Na konferencji pokojowej w Paryżu Brytyjczycy sprzeciwiali się postulatom rządu w Warszawie dotyczącym zachodnich i północnych granic oraz włączeniu do Polski Gdańska. Podczas międzynarodowej konferencji w Spa, w lipcu 1920 r., Wielka Brytania zaproponowała, aby za tymczasową granicę polsko-sowiecką uznać tzw. „Linię Curzona”, zdecydowanie krzywdzącą dla Polski.

Od lutego do kwietnia 1919 r. działała w Polsce polityczna Misja Międzysojusznicza. Brytyjczyków reprezentował w niej dyplomata Esme Howard i późniejszy gen. Adrian Carton de Wiart, który następnie został przewodniczącym Brytyjskiej Misji Wojskowej. Latem 1920 r. roku została podpisana umowa wojskowa na zakup 100 samolotów myśliwskich. Armia polska otrzymała również niewielką liczbę armat i karabinów. W szkołach lotniczych w Wielkiej Brytanii przeszkolono kilkunastu polskich pilotów. W lipcu 1920 r. do Warszawy przybyła kolejna Misja Międzysojusznicza, powołana z inicjatywy premiera Wielkiej Brytanii Davida Lloyda George'a, który w końcu przekonał się o agresywności bolszewików. Brytyjczyków reprezentowali Edgar Vincent D'Abernon, ambasador w Berlinie, Horace Rumbold, poseł w Warszawie, gen. Carton de Wiart i gen. Percy Radcliffe.

Podczas decydujących bojów o Warszawę w sierpniu 1920 r., w stolicy Polski, oprócz nuncjusza apostolskiego Achillesa Rattiego i posła Włoch Francesca Tommasiniego, pozostał lord D'Abernon, który w 1931 r. opublikował książkę, opisującą Bitwę Warszawską: „The eighteenth decisive battle of the world: Warsaw 1920”, przetłumaczoną na język polski. Jest to dzieło, nadal aktualnie, najlepiej promujące w świecie bohaterską walkę Polski przeciwko najazdowi bolszewickiemu.

Generał Adrian Carton de Wiart został odznaczony Orderem Wojennym Virtuti Militari i Krzyżem Walecznych. Po wojnie pozostał w Polsce jako rezydent brytyjskiego wywiadu. Latem 1939 r. został szefem brytyjskiej misji wojskowej w Warszawie.

Zdjęcie:

Gen. Adrian Carton de Wiart, fot. obrazu Wojciecha Kossaka (przed 1939). Źródło: Polona.pl