Najczęściej zadawane pytania
1. Jakich formalności należy dopełnić w celu uzyskania zezwolenia na stosowanie aparatu rtg i otwarcie pracowni stosujących takie aparaty?
Ustawa z dnia 29 listopada 2000 r. Prawo atomowe ( tekst jednolity Dz. U. z 2023 r. poz.1173 z późn. zm.) w art. 4 ust. 1 określa, że
stosowanie urządzeń wytwarzających promieniowanie jonizujące, oraz uruchamianie pracowni, w których mają być stosowane źródła promieniowania jonizującego,
w szczególności medycznych pracowni rentgenowskich wymaga uzyskania zezwolenia.
Zezwolenie na wykonywanie działalności związanej z narażeniem polegającej na:
- uruchamianiu lub stosowaniu aparatów rentgenowskich w medycznej pracowni rentgenowskiej oraz uruchamianiu takiej pracowni,
- uruchamianiu lub stosowaniu aparatów rentgenowskich do celów rentgenodiagnostyki, radiologii zabiegowej, radioterapii powierzchniowej lub radioterapii schorzeń nienowotworowych poza medyczną pracownią rentgenowską
wydaje Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny.
Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 29 listopada 2000 r. Prawo atomowe ( tekst jednolity Dz. U. z 2023 r. poz. 1173 z późn. zm.) oraz rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 30 sierpnia 2021 r. ( Dz.U. 2021.1667 ) w sprawie dokumentów wymaganych przy składaniu wniosku o wydanie zezwolenia na wykonywanie działalności związanej z narażeniem na działanie promieniowania jonizującego albo przy zgłoszeniu wykonywania tej działalności, w celu uzyskania zezwolenia na stosowanie aparatu rtg i otwarcie pracowni rtg należy złożyć do Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Bydgoszczy wniosek wraz z określonymi dokumentami.
WNIOSEK O WYDANIE ZEZWOLENIA
na stosowanie aparatów rtg do celów diagnostyki medycznej oraz uruchomienie pracowni stosujących takie aparaty.
WZÓR WNIOSKU o wydanie zezwolenia znajduje się w zakładce PLIKI DO POBRANIA.
We wniosku należy podać:
- oznaczenie jednostki organizacyjnej ubiegającej się o wydanie zezwolenia, jej siedzibę i adres,
- w przypadku przedsiębiorców – numer identyfikacji podatkowej (NIP), o ile taki numer posiada,
- rodzaj, zakres i miejsce wykonywania działalności związanej z narażeniem,
- przewidywany termin rozpoczęcia działalności wskazanej we wniosku, a jeżeli działalność ma być prowadzona przez czas oznaczony – także okres prowadzenia tej działalności,
- ocenę narażenia pracowników oraz osób z ogółu ludności związanego z działalnością wskazaną we wniosku i wynikające z tej oceny proponowane ograniczniki dawek (limity użytkowe dawek) dla pracowników i osób z ogółu ludności,
- określenie komórki jednostki organizacyjnej, która będzie bezpośrednio prowadzić działalność objętą zezwoleniem,
- jeżeli działalność jest związana z wprowadzeniem nowych rodzajów zastosowań promieniowania jonizującego – uzasadnienie podjęcia działalności wykazujące, że spodziewane w wyniku wykonywania tej działalności korzyści naukowe, ekonomiczne, społeczne i inne będą większe niż możliwe, powodowane przez tę działalność, szkody dla zdrowia człowieka i stanu środowiska,
- określenie rodzaju i zakresu prowadzonej kontroli narażenia pracowników na promieniowanie jonizujące oraz kontroli środowiska pracy i otoczenia jednostki organizacyjnej,
- informację charakteryzującą urządzenia wytwarzające promieniowanie jonizujące,
- informację o uprawnieniach inspektora ochrony radiologicznej
(nie dotyczy działalności polegającej na stosowaniu aparatów stomatologicznych do zdjęć wewnątrzustnych oraz aparatów rtg do badania gęstości kości).
Do wniosku powinny być dołączone następujące dokumenty:
- Dokumentacja projektowa pracowni rentgenowskiej
- Projekt budowlany oraz projekt wentylacji
Projekt budowlany powinien zawierać:
- rzut budowlany pomieszczeń,
- opis konstrukcji przegród budowlanych określający ich grubość i materiał z jakiego są wykonane,
- opis wentylacji uwzględniający konieczność 1,5 krotnej wymiany powietrza w gabinecie rtg.
W przypadku adaptacji istniejących pomieszczeń na gabinet rtg należy przedstawić inwentaryzację budowlaną zawierającą opisane powyżej dane. - Projekt osłon stałych
Projekt osłon stałych powinien określać na podstawie obowiązujących przepisów i norm, czy istniejące przegrody budowlane (ściany, stropy) oraz drzwi i okna stanowią wystarczającą osłonę przed promieniowaniem rtg, czy też należy zastosować dodatkowe osłony z podaniem ich rodzaju i grubości.
Projekt osłon stałych powinien być wykonany na podstawie projektu budowlanego lub inwentaryzacji budowlanej pracowni rtg.
Projekt osłon stałych należy złożyć w dwóch egzemplarzach.
Projekt budowlany wraz z jednym egzemplarzem projektu osłon stałych zostaje odesłany inwestorowi po zatwierdzeniu dokumentacji projektowej. - W przypadku wymiany aparatu rtg w istniejącej pracowni projekt budowlany i projekt wentylacji nie jest wymagany. Należy przedstawić tylko projekt osłon stałych dotyczący nowego aparatu rtg.
- Dla aparatów rtg do badania gęstości kości projekt osłon stałych nie jest wymagany. Do wniosku należy dołączyć projekt ochrony radiologicznej pacjentów i personelu w pracowni densytometrycznej.
- Projekt budowlany oraz projekt wentylacji
- Program zapewnienia jakości działalności której dotyczy wniosek
Dokumentacja programu zapewnienia jakości w rentgenodiagnostyce powinna być opracowana zgodnie z wytycznymi określonymi w art. 7 ust. 2 ustawy z dnia 29 listopada 2000 r. Prawo atomowe (tekst jednolity Dz. U. z 2023 r. poz. 1173 z późn. zm.). - Opinia inspektora ochrony radiologicznej na temat badania i sprawdzania urządzeń ochronnych i przyrządów dozymetrycznych o której mowa w art. 7a ust. 1 ustawy, (nie dotyczy działalności polegającej na stosowaniu aparatów stomatologicznych do zdjęć wewnątrzustnych oraz aparatów rtg do badania gęstości kości).
- Program szkolenia pracowników w zakresie ochrony radiologicznej.
- Opis systemu rejestracji i analizy wystąpienia narażenia przypadkowego.
Opis powinien być zgodny z zgodny z rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 13 grudnia 2022 r. w sprawie kategorii oraz kryteriów kwalifikowania ekspozycji niezamierzonych i narażeń przypadkowych, działań, które należy podjąć w jednostce ochrony zdrowia po ich wystąpieniu, a także zakresu informacji objętych Centralnym Rejestrem Ekspozycji Niezamierzonych i Narażeń Przypadkowych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2700). - Instrukcja obsługi aparatu rtg w polskiej wersji językowej.
- Instrukcja pracy z aparatem rentgenowskim ustalającą szczegółowe zasady postępowania w zakresie ochrony radiologicznej pracowników i pacjentów.
Instrukcja powinna być zgodna z zał. nr 3 Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 21 sierpnia 2006 r. w sprawie szczegółowych warunków bezpiecznej pracy z urządzeniami radiologicznymi (Dz. U. z 2006 r. nr 180 poz. 1325) oraz rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 11 stycznia 2023 r. w sprawie warunków bezpiecznego stosowania promieniowania jonizującego dla wszystkich rodzajów ekspozycji medycznej (Dz. U. z 2023 r. poz. 195). - Dokument potwierdzający wykonanie testów odbiorczych aparatu rentgenowskiego.
- Dokument potwierdzający wykonanie testów odbiorczych monitorów opisowych i przeglądowych.
- Protokół wyników testów podstawowych i specjalistycznych aparatu rentgenowskiego oraz monitorów opisowych i przeglądowych.
UWAGA
Prosimy, jeśli to możliwe, o wysyłanie powyższych dokumentów w formie elektronicznej na adres: sekretariat.wsse.bydgoszcz@sanepid.gov.pl
Formularz wniosku o wydanie zezwolenia podpisany przez wnioskodawcę należy dodatkowo wysłać w formie papierowej na adres PWIS w Bydgoszczy.
Dodatkowe informacje na temat składania wniosku można uzyskać w Oddziale Higieny Radiacyjnej WSSE w Bydgoszczy pod nr tel. 52 37 61 804/848.
Przypominamy jednocześnie, że
zgodnie z art. 123 ust. 1 ustawy z dnia 29 listopada 2000 r. Prawo atomowe (tekst jednolity Dz. U. z 2023 r. poz. 1173) kierownikowi jednostki organizacyjnej, który bez wymaganego zezwolenia lub wbrew jego warunkom, podejmuje działalność polegającą na stosowaniu urządzeń wytwarzających promieniowanie jonizujące i uruchamianiu pracowni, w których mają być stosowane źródła promieniowania jonizującego, w tym pracowni rentgenowskich wymierza się karę pieniężną w wysokości nieprzekraczającej pięciokrotności kwoty przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w roku kalendarzowym poprzedzającym popełnienie czynu, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie art. 20 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
Za czyny, o których mowa w ust. 1, jednostce organizacyjnej wykonującej działalność związaną z narażeniem wymierza się karę pieniężną w wysokości nieprzekraczającej pięćdziesięciokrotności kwoty przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w roku kalendarzowym poprzedzającym popełnienie czynu, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie art. 20 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
Osobie prowadzącej jednoosobową działalność oraz każdemu ze wspólników spółki cywilnej, wykonującym działalność związaną z narażeniem, za czyny, o których mowa w
ust. 1, wymierza się karę pieniężną w wysokości nieprzekraczającej pięćdziesięciokrotności kwoty przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w roku kalendarzowym poprzedzającym popełnienie czynu, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie art. 20 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
2. Jakich formalności należy dopełnić w celu uzyskania zgody na udzielanie świadczeń zdrowotnych z zakresu rentgenodiagnostyki, radiologii zabiegowej lub diagnostyki związanej z podawaniem pacjentom produktów radiofarmaceutycznych?
Zgodnie z art. 33q ustawy z dnia 29 listopada 2000 r. Prawo atomowe (tekst jednolity Dz.U. 2019.1792) prowadzenie działalności związanej z narażeniem w celach medycznych, polegającej na udzielaniu świadczeń zdrowotnych z zakresu rentgenodiagnostyki, radiologii zabiegowej lub diagnostyki związanej z podawaniem pacjentom produktów radiofarmaceutycznych, wymaga zgody państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego.
Zgoda nie jest wymagana jedynie na udzielanie świadczeń zdrowotnych z zakresu badań rentgenodiagnostycznych realizowanych rentgenowskimi aparatami stomatologicznymi do zdjęć wewnątrzustnych oraz aparatami rtg służącymi wyłącznie do densytometrii kości.
Wniosek o wydanie zgody zawiera:
- oznaczenie jednostki ochrony zdrowia, jej siedzibę, adres, numer telefonu, numer faksu oraz adres poczty elektronicznej;
- resortowy kod identyfikacyjny oraz numer REGON, o ile taki numer został nadany;
- imię i nazwisko, numer telefonu oraz adres poczty elektronicznej kierownika jednostki ochrony zdrowia;
- przewidywany termin rozpoczęcia działalności, a jeżeli działalność ma być prowadzona przez czas oznaczony – także okres prowadzenia działalności, nie dłuższy niż czas, na który zostało wydane zezwolenie
- informacje dotyczące nazwy i siedziby organu wydającego zezwolenie oraz daty wydania tego zezwolenia;
- zakres działalności związanej z narażeniem lub będącej częścią medycznych procedur radiologicznych;
- informację o wykonaniu wszystkich testów specjalistycznych urządzeń radiologicznych i urządzeń pomocniczych;
- wykaz medycznych pracowni rentgenowskich jednostki ochrony zdrowia, które będą prowadzić działalność objętą zgodą, wraz z ich adresami.
Do wniosku o wydanie zgody dołącza się:
- kopię zezwolenia na uruchamianie i stosowanie aparatów rentgenowskich do celów diagnostyki medycznej i radiologii zabiegowej oraz zezwoleń na uruchamianie pracowni stosujących takie aparaty,
- imienny wykaz osób wykonujących czynności z zakresu związanego z ekspozycją medyczną wraz z określeniem ich kwalifikacji, w szczególności odbytych specjalizacji, staży i kształcenia ustawicznego;
- procedury szczegółowe, które będą stosowane, wraz z uzasadnieniem, a w przypadku stosowania procedur szczegółowych zgodnych z wzorcowymi medycznymi procedurami radiologicznymi dla standardowych ekspozycji medycznych, wykaz procedur szczegółowych wraz z podaniem wzorcowych medycznych procedur radiologicznych dla standardowych ekspozycji medycznych, według których je opracowano;
- wykaz urządzeń radiologicznych i urządzeń pomocniczych, w tym urządzeń pomocniczych wykorzystywanych w ramach teleradiologii, wraz z podaniem ich podstawowych parametrów i daty uruchomienia;
- kopię protokołu wyników wszystkich testów specjalistycznych urządzeń radiologicznych i urządzeń pomocniczych, w tym urządzeń pomocniczych wykorzystywanych w ramach teleradiologii;
- oświadczenie kierownika jednostki ochrony zdrowia o wdrożeniu programu zapewnienia jakości
Zgoda jest wydawana jednostce ochrony zdrowia, która:
- posiada zezwolenie na stosowanie aparatów rtg do celów diagnostyki medycznej;
- dysponuje odpowiednią liczbą personelu o kwalifikacjach odpowiednich do działalności, jaką zamierza prowadzić ta jednostka;
- dysponuje urządzeniami radiologicznymi i urządzeniami pomocniczymi niezbędnymi do wykonywania badań diagnostycznych lub zabiegów;
- stosuje właściwe dla prowadzonej działalności medyczne procedury radiologiczne;
- wdrożyła program zapewnienia jakości.
Zgoda jest wydawana po uzyskaniu pozytywnej opinii odpowiednio właściwego miejscowo konsultanta wojewódzkiego w dziedzinie radiologii i diagnostyki obrazowej albo konsultanta wojewódzkiego w dziedzinie medycyny nuklearnej.
Wniosek o wydanie zgody do pobrania: doc
Wniosek wraz załącznikami należy wysłać w formie pisemnej na adres:
Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny w Bydgoszczy
ul. Kujawska 4
85-031 Bydgoszcz
3. Ważne informacje dla osób ubiegających się o nadanie uprawnień inspektora ochrony radiologicznej
Jaki jest termin ważności moich uprawnień inspektora ochrony radiologicznej (IOR)?
Jeśli 5-letni termin ważności Twoich uprawnień upłynął po dniu 13 marca 2020 r. to ich ważność została przedłużona o 18 miesięcy.
Np. Jeśli masz uprawnienia IOR nadane decyzją nr X/2016 r. z dnia 21 marca 2016 r., ich 5-letni termin ważności upłynął w dniu 21 marca 2021 r. jednakże w myśl przepisów* termin ich ważności został przedłużony o kolejne 18 miesięcy czyli Twoje uprawnienia pozostają ważne do 21 września 2022 r.
*art. 15zzzzn ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. z 2021 r. poz. 2095 z późn. zm.) - uprawnienia inspektora ochrony radiologicznej, o których mowa w art. 7 ust. 3 lub 5 ustawy z dnia 29 listopada 2000 r. Prawo atomowe - których ważność upływa w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemiologicznego albo stanu epidemii, albo w okresie 30 dni następujących po ich odwołaniu, zachowują ważność przez okres kolejnych 18 miesięcy od upływu ich ważności.
Ile mam czasu na złożenie wniosku o nadanie uprawnień IOR od dnia zdania egzaminu?
Obecnie przepisy* przewidują 2 lata na złożenie wniosku o nadanie uprawnień IOR od dnia zdania egzaminu.
* art. 7 ust. 6 pkt 3 ustawy z dnia 20 listopada 2000 r. Prawo atomowe (Dz. U. z 2021 r. poz. 1941) uprawnienie, o którym mowa w ust. 3 lub 5, nadaje się osobie, która zdała, nie wcześniej niż 2 lata przed dniem wystąpienia z wnioskiem o nadanie uprawnień, egzamin z zakresu odbytego szkolenia, o którym mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 71 ust. 11 lub 12;
CZY WIESZ, ŻE … Główny Inspektor Sanitarny w celu zapewnienia ciągłości Twoich uprawnień IOR, kolejne uprawnienia nada dopiero od pierwszego dnia po zakończeniu ważności obecnie posiadanych uprawnień. Jeśli Twoje uprawnienia są ważne jeszcze przez kilka/kilkanaście miesięcy złóż wniosek bliżej końca terminu ważności uprawnień, które posiadasz.
Np. Jeśli masz uprawnienia IOR, które pozostają ważne do 21 września 2023 r. a egzamin zdałeś w marcu 2022 r., wniosek o nadanie uprawnień IOR prześlij w lipcu 2023 r.
Jakie dokumenty złożyć z wnioskiem o nadanie uprawnień IOR?
Zgodnie z obowiązującymi przepisami* wraz z wnioskiem o nadanie uprawnień IOR należy złożyć:
- oświadczenie o zdolności do czynności prawnych – opatrzone datą oraz czytelnym podpisem;
- odpisy lub kopie dyplomów lub świadectw potwierdzających posiadanie wymaganego wykształcenia lub zawodu – w przypadku gdy dokumenty poświadczające posiadane wykształcenie lub zawód są wystawione na inne nazwisko niż to, które widnieje na wniosku o nadanie uprawnień IOR (np. na skutek zmiany stanu cywilnego), do wniosku należy dołączyć dokument potwierdzający zmianę nazwiska w okresie między uzyskaniem dyplomu a datą złożenia wniosku;
- dokument potwierdzający zdanie egzaminu – ponieważ uprawnienia IOR nadaje się osobie, która zdała egzamin z zakresu odbytego szkolenia, o którym mowa w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 14 października 2021 r. w sprawie nadawania uprawnień inspektora ochrony radiologicznej sprawującego wewnętrzny nadzór nad przestrzeganiem wymagań ochrony radiologicznej w jednostkach ochrony zdrowia, do wniosku IOR należy dołączyć dokument potwierdzający odbycie szkolenia, chyba, że wnioskodawca został zwolniony z jego odbycia, poprzez spełnienie jednego z poniższych warunków:
- w dniu złożenia wniosku o dopuszczenie do egzaminu posiadałeś uprawnienia inspektora ochrony radiologicznej i ubiegasz się o uprawnienia tego samego typu; - ukończyłeś w okresie ostatnich 5 lat studia wyższe na kierunkach zawierających w programach studiów zagadnienia z zakresu dozymetrii i ochrony radiologicznej wraz z zajęciami praktycznymi w warunkach narażenia, w minimalnym wymiarze 30 godzin wykładów i 30 godzin zajęć praktycznych, poprzedzonych wykładem i zajęciami praktycznymi z fizyki, łącznie z fizyką współczesną;
- posiadasz wykształcenie wyższe i co najmniej trzyletni staż pracy w warunkach narażenia nabyte w jednostce organizacyjnej wykonującej działalność na podstawie zezwolenia, o którym mowa w art. 4 ust. 1, w okresie 5 lat przed dniem złożenia wniosku o dopuszczenie do egzaminu;
(art. 7 ust. 7 ustawy z dnia 20 listopada 2000 r. Prawo atomowe (Dz. U. z 2021 r. poz. 1941)
- orzeczenie lekarskie o braku przeciwskazań do pracy w warunkach narażenia:
- orzeczenie powinno być wydane w trybie określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 229 § 8 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy – orzeczenia lekarskie do celów sanitarno-epidemiologicznych nie stanowią dokumentów wydanych w ww. trybie;
- lekarz wystawiający orzeczenie powinien posiadać odpowiednie kwalifikacje, których potwierdzeniem jest, w przypadku badań profilaktycznych pracowników narażonych na działania promieniowania jonizującego - litera „J” na pieczęci;
- orzeczenie lekarskie w części określającej stanowisko pracy powinno zawierać informację, że praca odbywa się w warunkach narażenia bądź wyraźnie wskazane stanowisko, z którego bezpośrednio wynika okoliczność pracy w warunkach narażenia (np. technik elektroradiolog, lekarz radiolog, fizyk medyczny w specjalności dozymetria i elektronika w medycynie i inne);
- orzeczenie lekarskie może być wydane na okres wynoszący maksymalnie 3 lata;
- dokument poświadczający posiadanie wymaganego stażu pracy w warunkach narażenia:
- zaświadczenie wydane przez pracodawcę winno zawierać datę wystawienia, okres, który jest wskazany jako czas odbycia stażu pracy w warunkach narażenia, informację o warunkach narażenia oraz opatrzone winno być podpisem osoby upoważnionej do wystawienia zaświadczenia;
- samodzielnie podpisane przez wnioskodawcę oświadczenie o posiadaniu wymaganego stażu pracy w warunkach narażenia nie stanowi dokumentu poświadczającego ww. okoliczność;
- dokument potwierdzający posiadanie wymaganego stażu pracy winien mieć charakter poświadczający tzn. taki z którego wynika, że określony stan rzeczy (tj. posiadanie wymaganego stażu pracy w warunkach narażenia) rzeczywiście wystąpił;
* § 9 ust. 2. rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 14 października 2021 r. w sprawie nadawania uprawnień inspektora ochrony radiologicznej sprawującego wewnętrzny nadzór nad przestrzeganiem wymagań ochrony radiologicznej w jednostkach ochrony zdrowia.
Do wniosku dołącza się dokumenty dotyczące osoby ubiegającej się o nadanie uprawnień inspektora ochrony radiologicznej, o których mowa w art. 7 ust. 5 ustawy:
- oświadczenie o posiadaniu pełnej zdolności do czynności prawnych;
- odpisy lub kopie dyplomów lub świadectw potwierdzających posiadanie wymaganego wykształcenia lub zawodu;
- dokument potwierdzający zdanie egzaminu, o którym mowa w § 6 ust. 6;
- orzeczenie lekarskie o braku przeciwwskazań do pracy w warunkach narażenia, wydane w trybie określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 229 § 8 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U. z 2020 r. poz. 1320 oraz z 2021 r. poz. 1162);
- dokument poświadczający posiadanie wymaganego stażu pracy w warunkach narażenia, o którym mowa w załączniku nr 1 do rozporządzenia.