Wojewódzka Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Bydgoszczy

W piątek, 4 lutego 2022 obchodzimy XXII Światowy Dzień Walki z Rakiem (World Cancer Day). Święto zostało ustanowione w 2000 roku, podczas Światowego Szczytu Walki z Rakiem w Paryżu, zorganizowanym przez dyrektora generalnego UNESCO i prezydenta Francji. Na szczycie opracowano tzw. Kartę Paryską, zobowiązującą wszystkie kraje, które podpisały się pod nią do tworzenia programów zapobiegających chorobom nowotworowym. Celem Światowego Dnia Walki z Rakiem jest promowanie wiedzy na temat nowotworów oraz zachęcanie do przeprowadzania badań profilaktycznych.

W Polsce, pomysłodawcą obchdów tego dnia była Polska Unia Onkologii, dzięki której od 4 lutego 2008 roku corocznie w tym dniu organizowane są akcje, happeningi oraz wydarzenia uświadamiające o zagrożeniu nowotworem, a także zachęcające do przeprowadzania badań profilaktycznych. Mimo pandemii Covid-19 nie zabraknie ciekawych wydarzeń i spotkań on-line nawiązujących do obchodów Światowego Dnia Walki z Rakiem.

Nadal istotnym problemem zdrowtnym są  nowotwory złośliwe. Rak nadal przedwcześnie przerywa życie co czwartego Europejczyka. Dlatego też zapobieganie zachorowaniom, wczesne wykrywanie i leczenie nowotworów oraz walka o jakość życia chorych na raka (szczególnie walka z bólem) stają się podstawowymi zadaniami współczesnej onkologii. 

W 1987 roku  po raz pierwszy  opublikowano Europejski Kodeks Walki z Rakiem, który stanowi kompendium wiedzy dotyczącej profilaktyki raka. Szacuje się, że połowy zachorowań na nowotwory można uniknąć dzięki stosowaniu się do wskazówek w nim zawartych:

1. Nie pal, nie używaj tytoniu w żadnej postaci
2. Utrzymuj prawidłową masę ciała
3. Bądź aktywny fizycznie w codziennym życiu. Ogranicz czas spędzony na siedząco
4. Przestrzegaj zaleceń prawidłowego sposobu żywienia
5.  Jeśli pijesz alkohol dowolnego rodzaju, ogranicz jego spożycie. Abstynencja pomaga zapobiegać nowotworom.
6. Unikaj nadmiernej ekspozycji na promienie słoneczne. Chroń się przed słońcem, używaj produktów przeznaczonych do ochrony przeciwsłonecznej.  Nie korzystaj z solarium.
7. Chroń się przed działaniem substancji rakotwórczych w miejscu pracy. Postępuj zgodnie z zaleceniami bezpieczeństwa i higieny pracy.
8. Dowiedz się, czy w domu jesteś narażony na naturalne promieniowanie spowodowane wysokim stężeniem radonu. Podejmij działania na rzecz zmniejszenia jego poziomu.
9. Kobiety w ciąży powinny pamiętać o tym, że:

• karmienie piersią zmniejsza u matki ryzyko zachorowania na raka,
• hormonalna terapia zastępcza zwiększa ryzyko rozwoju nowotworów. Ogranicz jej stosowanie.

10.    Zadbaj o to, aby twoje dzieci poddano szczepieniom ochronnym przeciwko: 

• wirusowemu zapaleniu wątroby typu B (dotyczy noworodków),
• wirusowi brodawczaka ludzkiego – HP (dotyczy dziewcząt).

11.     Bierz udział w zorganizowanych programach badań przesiewowych w celu wczesnego wykrywania:

• raka jelita grubego (zarówno u mężczyzn, jak i u kobiet),
• raka piersi (u kobiet),
• raka szyjki macicy (u kobiet).

Z okazji Światowego Dnia Walki z Rakiem możemy wyrazić symbolicznie swoją solidarność z pacjentami onkologicznymi, ale również zadbać o swoje zdrowie i zwiększyć świadomość dotyczącą objawów, diagnostyki i leczenia onkologicznego. Tegoroczny Dzień Walki z Rakiem to także pretekst do dyskusji na temat polskiej onkologii, której pandemia koronawirusa postawiła nowe wyzwania na ścieżce reform i rozwoju.