Wojewódzka Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Bydgoszczy

Światowy Dzień Bez Tytoniu 2022 - „Tytoń: zagrożenie dla naszego środowiska”

Co roku, 31 maja obchodzimy Światowy Dzień Bez Tytoniu. Dzień ten został ustanowiony przez WHO w 1987 roku ze względu na rosnącą liczbę osób uzależnionych i pacjentów ze schorzeniami wywoływanymi przez palenie papierosów - głównie nowotworami płuc, przełyku, krtani, gardła czy trzustki.

WHO co roku proponuje hasło, którym zamierza zwrócić uwagę całego świata na powszechność nałogu palenia tytoniu oraz jego negatywne skutki zdrowotne, społeczne i ekonomiczne. Hasłem przewodnim tegorocznych obchodów jest „Tytoń: zagrożenie dla naszego środowiska”. Globalna kampania prowadzona przez WHO ma na celu podniesienie świadomości społeczeństwa na temat wpływu tytoniu na środowisko – od uprawy, produkcji, dystrybucji po odpady.

Przemysł tytoniowy przyczynia się do zmiany klimatu. Jego wpływ na środowisko jest ogromny i rośnie, wywierając niepotrzebną presję na i tak już ograniczone zasoby oraz delikatne ekosystemy planety, od których zależy nasza egzystencja. Zaczynając od uprawy tytoniu, produkcji i dystrybucji kończąc na  toksycznych odpadach, używanie tytoniu jest szkodliwe na każdym etapie. Od początku do końca przemysł tytoniowy jest procesem zanieczyszczającym i szkodliwym dla środowiska. Na całym świecie każdego roku wykorzystywanych jest około 3,5 miliona hektarów ziemi pod uprawę tytoniu, co skutkuje jej niszczeniem. Uprawa tytoniu przyczynia się do wylesienia 200 000 hektarów lasów rocznie oraz do degradacji gleby. Ponadto wyczerpuje ona planetę z zasobów wody, paliw kopalnych i metali. Ponad 4,5 biliona niedopałków papierosów jest nieodpowiednio usuwanych każdego roku na całym świecie, generując toksyczne odpady i uwalniając tysiące chemikaliów do powietrza, wody i gleby.

Tytoń zabija ponad 8 milionów ludzi każdego roku i niszczy nasze środowisko, dodatkowo szkodząc zdrowiu ludzkiemu poprzez uprawę, produkcję, dystrybucję, konsumpcję i odpady pokonsumpcyjne. Ograniczenie używania tytoniu należy uznać za kluczową dźwignię osiągnięcia wszystkich celów zrównoważonego rozwoju, nie tylko tych bezpośrednio związanych ze zdrowiem.

Państwowa Inspekcja Sanitarna uwzględniając powyższą ideę podejmuje szereg inicjatyw (takich jak: programy edukacji antytytoniowej, akcje prozdrowotne, zajęcia edukacyjne) zmierzających do zmniejszenia konsumpcji wyrobów tytoniowych wśród ogółu społeczeństwa.

Na okoliczność tegorocznego Światowego Dnia Bez Tytoniu WSSE w Bydgoszczy przeprowadziła akcję profilaktyczną w Zespole Szkół nr 1 w Bydgoszczy (cykl spotkań edukacyjnych poświęconych problematyce tytoniowej, wspartych ekspozycją materiałów informacyjnych) skierowaną do młodzieży.  W akcji uczestniczyło ok. 100 osób.

Mając na uwadze rangę problemu na terenie województwa kujawsko-pomorskiego z inicjatywy Państwowej Inspekcji Sanitarnej realizowane są 2 programy antytytoniowe: „Czyste powietrze wokół nas” i „Bieg po zdrowie”. Prowadzony jest też nadzór nad przestrzeganiem zakazu palenia w miejscach użyteczności publicznej. Powyższe programy adresowane są do dzieci i młodzieży szkolnej oraz ich rodziców i opiekunów. Cele nadrzędne tych inicjatyw to: wzrost kompetencji rodziców w zakresie ochrony dzieci przed ekspozycją na dym tytoniowy; zwiększenie umiejętności dzieci w zakresie radzenia sobie w sytuacjach, gdy przebywają w zadymionych pomieszczeniach.

Liczba szkół biorących udział w programach antytytoniowych na terenie województwa kujawsko-pomorskiego na przestrzeni ostatnich lat:

• Program „Bieg po zdrowie” - w roku szkolnym 2020/2021 - 81 szkół podstawowych, a w roku szkolnym 2021/2022 udział w programie zadeklarowało 147 szkół. 
• Program „Czyste powietrze wokół nas” - w roku szkolnym 2020/2021 - 147 przedszkoli, a w roku szkolnym 2021/2022 udział w programie zdeklarowało 265 przedszkoli (dane własne WSSE w Bydgoszczy).                     

Opracowano na podstawie:

https://www.who.int/news/item/13-12-2021-protect-the-environment-world-no-tobacco-day-2022-will-give-you-one-more-reason-to-quit