Wojewódzka Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Bydgoszczy

Czy wiesz, że podczas letniego spaceru powinieneś uważać na rośliny, które mijasz na swojej drodze? Zagrożenie dla zdrowia może stanowić przede wszystkim barszcz Sosnowskiego (Heracleum sosnowskyi). Ryzykowne jest nie tylko dotykanie, ale nawet przebywanie w jego otoczeniu.

Gdzie możesz spotkać barszcz Sosnowskiego

To roślina inwazyjna, która występuje na terenie całego kraju – najczęściej na łąkach, pastwiskach, wzdłuż strumieni wodnych, na obrzeżach lasów i pól czy skarpach rowów.

Jak rozpoznać roślinę

• Przypomina wyglądem koper
• Ma charakterystyczne białe kwiaty, zebrane w duży baldach
• Łodygi pokryte purpurowymi plamkami
• Wysokość: nawet do 3-5 m
• Szerokość rozety liściowej: do 2 m
• Grubość łodygi: do 12 cm

Jakie są objawy po kontakcie z rośliną

Sok i olejki eteryczne barszczu Sosnowskiego zawierają toksyczne substancje (furanokumaryny). Pod wpływem promieniowania słonecznego wywołują one zmiany skórne, które przypominają oparzenie – zaczerwienienie, wysypkę, owrzodzenie czy opuchlizna. Objawy występują od kilku do kilkunastu godzin po kontakcie.

Mogą wystąpić również:

• nudności,
• wymioty.
• bóle głowy,
• obrażenia układu oddechowego,
• obrażenia oczu,
• wstrząs anafilaktyczny.

Wytwarzane przez roślinę toksyczne związki mogą także wpływać na powstawanie nowotworów skóry.

Na barszcz Sosnowskiego trzeba szczególnie uważać latem, ponieważ wilgoć i wysoka temperatura powietrza zwiększa jego toksyczność.

Jak ograniczyć ryzyko poparzenia

• Nie dotykaj i nie zrywaj roślin – zwłaszcza gołymi rękoma.
• Lotne olejki eteryczne, które wydziela ta roślina, mogą osadzać się na skórze – dlatego unikaj przebywania w pobliżu barszczu Sosnowskiego.   
• Jeśli przebywasz w pobliżu rośliny, chroń skórę i drogi oddechowe przed promieniowaniem UV: używaj kremu z filtrem, noś okulary i odzież z nienasiąkliwych tworzyw sztucznych, która zakrywa skórę, zakładaj maski ochronne.

Pamiętaj, że skóra dzieci jest bardziej wrażliwa na toksyczne działanie barszczu.

Co zrobić w przypadku wystąpienia poparzenia barszczem Sosnowskiego

• Przy bezpośrednim narażeniu/kontakcie jak najszybciej przemyj skórę letnią wodą z mydłem, aby usunąć z jej powierzchni sok rośliny. Umyj wszystkie przedmioty i upierz ubrania, które miały kontakt z barszczem.
• Jeśli na skórze pojawiły się pęcherze surowicze, ale nie doszło do ich rozerwania, możesz zastosować miejscowo maść (krem) kortykosteriodową.
• Dobór środków farmakologicznych skonsultuj z lekarzem.
• Jeżeli roślina miała kontakt z oczami, przemyj je dokładnie wodą, chroń przed światłem i skonsultuj się z okulistą.
• Możesz stosować chłodne okłady z lodu.
• Jeśli poparzenie jest silne lub odczuwasz problemy oddechowe – wezwij pogotowie ratunkowe.
• Niezależnie od stopnia nasilenia objawów unikaj ekspozycji na światło słoneczne. Nawet jeśli nie wystąpiły żadne objawy, unikaj słońca przez co najmniej 48 godzin.

Pamiętaj!

Możesz sprawdzić miejsca, gdzie występuje barszcz Sosnowskiego w bazie online, która liczy prawie 3000 lokalizacji.