Wojewódzka Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Poznaniu

Definicja choroby zawodowej zawarta jest w treści art. 235¹ ustawy z dnia z dnia
26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz.U. z 2022 r. poz. 1510 z późn. zm.), zgodnie
z którą za chorobę zawodową uważa się chorobę wymienioną w wykazie chorób zawodowych, jeżeli w wyniku oceny warunków pracy można stwierdzić bezspornie lub z wysokim prawdopodobieństwem, że choroba została spowodowana działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy albo w związku ze sposobem wykonywania pracy, zwanych „narażeniem zawodowym”.

 

Rozpoznanie choroby zawodowej u pracownika lub byłego pracownika może nastąpić
w okresie jego zatrudnienia w narażeniu zawodowym albo po zakończeniu pracy w takim narażeniu, pod warunkiem wystąpienia udokumentowanych objawów chorobowych w okresie ustalonym w wykazie chorób zawodowych.

 

Sposób i tryb postępowania dotyczący zgłaszania podejrzenia, rozpoznania
i stwierdzenia choroby zawodowej wraz z wzorami obowiązującej dokumentacji określone są w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2009 r. w sprawie chorób zawodowych (Dz.U. z 2022 r. poz. 1836) oraz rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia
1 sierpnia 2002 r. w sprawie sposobu dokumentowania chorób zawodowych i skutków tych chorób (Dz.U. z 2013 r. poz. 1379 z późn. zm.).

 

Wykaz chorób zawodowych wraz z okresem, w którym wystąpienie udokumentowanych objawów chorobowych upoważnia do rozpoznania choroby zawodowej pomimo wcześniejszego zakończenia pracy w narażeniu zawodowym, określa załącznik do rozporządzenia w sprawie chorób zawodowych.

 

Zgłoszenie podejrzenia choroby zawodowej dokonuje pracodawca, lekarz, lekarz dentysta, który podczas wykonywania zawodu powziął takie podejrzenie u pacjenta. Zgłoszenia podejrzenia choroby zawodowej może również dokonać pracownik lub były pracownik, który podejrzewa, że występujące u niego objawy mogą wskazywać na taką chorobę, przy czym pracownik aktualnie zatrudniony zgłasza podejrzenie za pośrednictwem lekarza sprawującego nad nim profilaktyczną opiekę zdrowotną.

 

Podejrzenie choroby zawodowej zgłasza się właściwemu państwowemu inspektorowi sanitarnemu i właściwemu okręgowemu inspektorowi pracy - których właściwość ustala się według miejsca, w którym praca jest lub była wykonywana przez pracownika, gdy dokumentacja dotycząca narażenia zawodowego jest gromadzona w tym miejscu, a w przypadku braku takiej możliwości - według miejsca, na terenie którego było ostatnie narażenie zawodowe.

 

Rozpoznania choroby zawodowej dokonuje lekarz spełniający wymagania kwalifikacyjne, zatrudniony w jednej z jednostek orzeczniczych. Jednostkami orzeczniczymi I stopnia są:

1) poradnie chorób zawodowych wojewódzkich ośrodków medycyny pracy,

2) kliniki i poradnie chorób zawodowych uniwersytetów medycznych (akademii medycznych) - w zakresie wszystkich chorób zawodowych;

3) poradnie chorób zakaźnych wojewódzkich ośrodków medycyny pracy albo przychodnie i oddziały chorób zakaźnych poziomu wojewódzkiego - w zakresie chorób zawodowych zakaźnych i pasożytniczych;

4) podmioty lecznicze, w których nastąpiła hospitalizacja - w zakresie rozpoznawania chorób zawodowych u pracowników hospitalizowanych z powodu wystąpienia ostrych objawów choroby.

Jeśli pracownik lub były pracownik badany w jednostce orzeczniczej I stopnia nie zgadza się z treścią orzeczenia lekarskiego, może złożyć wniosek o ponowne badanie lekarskie w jednostce orzeczniczej II stopnia w terminie 14 dni od daty otrzymania orzeczenia, za pośrednictwem lekarza orzecznika, który je wydał. Jednostkami orzeczniczymi II stopnia są instytuty badawcze w dziedzinie medycyny pracy.

 

Decyzję o stwierdzeniu choroby zawodowej lub o braku podstaw do stwierdzenia choroby zawodowej wydaje właściwy państwowy inspektor sanitarny na podstawie materiału dowodowego, a w szczególności danych zawartych w orzeczeniu lekarskim, wydanym przez lekarza jednostki orzeczniczej oraz formularzu oceny narażenia zawodowego pracownika lub byłego pracownika.

 

Przydatne linki:

Instytut Medycyny Pracy w Łodzi

Wielkopolskie Centrum Medycyny Pracy w Poznaniu

Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy