Wojewódzka Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Rzeszowie

CEELE PROGRAMU

• wzrost kompetencji rodziców w zakresie ochrony dzieci przed ekspozycją na dym tytoniowy,
• zwiększenie umiejętności dzieci w zakresie radzenia sobie w sytuacjach, gdy przebywają w zadymionych pomieszczeniach lub, gdy dorośli palą przy nich tytoń,
• wykształcenie umiejętności rozpoznawania różnych źródeł dymów,
• wykształcenie umiejętności rozpoznawania różnych dymów, „wydobycie” dymu papierosowego,
• zwiększenie wrażliwości dzieci na szkodliwość dymu papierosowego,
• zwiększenie wiedzy na temat skutków palenia papierosów,
• zwiększenie wrażliwości dzieci na miejsca, w których mogą być narażane na dym.

 

GRUPA DOCELOWA

Program skierowany do przedszkolaków i młodszych uczniów szkół podstawowych.

 

ZAŁOŻENIA

• ochrona dzieci przed szkodliwym wpływem dymu tytoniowego,
• program ten jest adresowany do dzieci przedszkolnych, z udziałem rodziców i opiekunów,
• stanowi on pierwsze ogniwo w cyklu programów antytytoniowych,
• program ma charakter profilaktyczny, ale przede wszystkim ma na celu wykształcenie u dzieci świadomej postawy ochrony własnego zdrowia w sytuacjach, gdy są skazane na bezpośredni kontakt z palącymi,
• program może być rozszerzony na środowisko lokalne.

 

STRUKTURA PROGRAMU

Program składa się z pięciu zajęć warsztatowych.

Tytuły zajęć:

1. Wycieczka.
2. Co i dlaczego dymi.
3. Jak się czuję, kiedy dymi papieros?
4. Co się dzieje, gdy ludzie palą papierosy?
5. Jak unikać dymu papierosowego?

Poszczególne zajęcia skoncentrowane są na odbiorze wrażeń poprzez oddziaływanie na wiele zmysłów dzieci oraz dostosowane są do rozwoju poznawczego, aktywności, doświadczeń i potrzeb dziecka.

 

METODYKA PROJEKTU

Zajęcia mają charakter warsztatowy. Ta forma dostarcza dzieciom najwięcej okazji do uczenia się przez doświadczenie i zgodnie z zasadami nowoczesnej edukacji zdrowotnej akcentuje aktywny udział dzieci w procesie uczenia się.

W wychowaniu zdrowotnym dziecka program ten stanowi pierwszy etap nabywania wiedzy na temat szkodliwości dymu tytoniowego. Łączy się to również z poznawaniem sposobów radzenia sobie w tych sytuacjach codziennych, w których dziecko narażone jest na szkodliwe dla niego zwyczaje osób palących.

Informacji udzielają pracownicy pionu oświaty zdrowotnej i promocji zdrowia właściwie terenowo powiatowej stacji sanitarno-epidemiologicznej województwa podkarpackiego - KONTAKT.

Wojewódzki koordynator programu - Joanna Zastawna joanna.zastawna@sanepid.gov.pl

 

"Bieg po zdrowie" - program edukacji antytytoniowej

„Bieg po zdrowie” to program antytytoniowej edukacji zdrowotnej, opracowany w Głównym Inspektoracie Sanitarnym. W roku szkolnym 2022/2023 w województwie podkarpackim program realizowały 245 szkoły podstawowe w 317 klasach IV. W programie udział wzięło 6164 uczniów i 5001 rodziców.

To na nas, osobach dorosłych spoczywa odpowiedzialność za przebieg rozwoju najmłodszych. Profilaktyka palenia tytoniu jest ważnym zadaniem i powinna być na stałe wpisana w działania edukacyjno-wychowawcze.

Grupa, do której skierowany jest program, to dzieci z IV klas szkół podstawowych (9-10 lat), jak również do ich rodziców i opiekunów, gdyż zwiększa to skuteczność programów profilaktycznych.

 

---

Głównym celem programu jest zwiększenie wiedzy i umiejętności uczniów na temat zdrowia w kontekście szkodliwości palenia papierosów i e-papierosów.

---

Zajęcia w programie „Bieg po zdrowie” realizowane są za pomocą bardzo zróżnicowanych metod aktywizujących, które dostosowano do wieku odbiorców. Podstawą zajęć jest stymulowanie kreatywności i aktywności. Bohaterami łączącymi treści poszczególnych spotkań jest dwoje uczniów czwartej klasy szkoły podstawowej, Natalia i Kuba. Wydarzenia z ich życia są tłem poruszanych tematów.

Program zachęca uczniów do aktywnego udziału w zajęciach. Zdobytą wiedzę i umiejętności uczniowie  mogą stosować w codziennym życiu.

W trakcie zajęć uczniowie:

• dyskutują,
• wymieniają doświadczenia, spostrzeżenia, refleksje i pomysły,
• przeprowadzają wywiady z osobami niepalącymi,
• liczą koszty palenia papierosów,
• pracują w grupach przy tworzeniu antyreklamy dla papierosów,
• tworzą komiksy z bohaterami programu.

Dziękujemy wszystkim zaangażowanym w realizację programu w ubiegłym roku szkolnym. Jesteśmy przekonani, że nasze wspólne wysiłki przyczynią się w przyszłości do podejmowania właściwych wyborów życiowych dzieci.

Serdecznie zapraszamy szkoły podstawowe do współpracy i realizacji programu w bieżącym roku szkolnym, jenocześnie informujemy, że materiały są wyłącznie w wersji elektronicznej.

Filmy edukacyjne dla rodziców i nauczycieli

Informacji udzielają pracownicy pionu oświaty zdrowotnej i promocji zdrowia właściwie terenowo powiatowej stacji sanitarno-epidemiologicznej województwa podkarpackiego - KONTAKT.

Wojewódzki koordynator programu – Joanna Król joanna.krol@sanepid.gov.pl 

CELE PROGRAMU

Celem głownym programu jest ograniczenie niekorzystnych następstw zdrowotnych, prokreacyjnych i społecznych związanych z używaniem i nadużywaniem substancji psychoaktywnych przez młodzież wchodzącą w dorosłe życie.

Cele szczegółowe programu:

• zwiększenie u uczestników programu umiejętności i postaw pomocnych w unikaniu używania substancji psychoaktywnych, zwłaszcza umiejętności spostrzegania zagrożeń i asertywnego stawiania granic,
• zwiększenie u uczestników programu wiedzy o konsekwencjach używania substancji psychoaktywnych dla życia rodzinnego i zdrowia prokreacyjnego, i w tym kontekście zmniejszenie wpływu mitów na temat dobroczynnego działania alkoholu na organizm kobiet w ciąży, które utrzymują się w świadomości społecznej.

 

GRUPA DOCELOWA

Uczniowie szkół ponadpodstawowych w wieku 16-19 lat oraz ich rodzice i nauczyciele.

 

ZAŁOŻENIA

Program ma wzbudzić u młodzieży refleksję nad ważnymi dla nich wartościami. Jego oryginalnym założeniem jest otwarte i konsekwentne odwołanie się do najbardziej cenionej wartości w życiu ludzkim jaką jest miłość, a mniej do dotychczas stosowanych motywów w rodzaju zdrowia jako takiego lub wolności jako takiej. Zdrowie i wolność są tu rozumiane jako elementy sprzyjające odpowiedzialnej miłości oraz zdrowiu i prawidłowemu rozwojowi kolejnego pokolenia. Program ARS oparty jest na kombinacji składającej się z wiodących strategii profilaktycznych (klaryfikowania wartości, modyfikowania błędnych przekonań, rozwijania umiejętności życiowych, budowania więzi ze wspólnotą szkolną/ rodzinną) oraz przekazu istotnych informacji, czyli strategii uzupełniającej (informacyjnej) (Ostaszewski, 2016).

 

Informacji udzielają pracownicy pionu oświaty zdrowotnej i promocji zdrowia właściwie terenowo powiatowej stacji sanitarno-epidemiologicznej województwa podkarpackiego - KONTAKT.

Wojewódzki koordynator programu- Joanna Zastawna joanna.zastawna@sanepid.gov.pl

 

Co roku 31 maja obchodzimy Światowy Dzień Bez Tytoniu. W 2024 roku dzień ten przypada w piątek. Obchody Światowego Dnia Bez Tytoniu zostały zainicjowane przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) w 1987 roku. Prowadzona kampania ma na celu zwrócenie uwagi na szkodliwość palenia papierosów. Każdego roku święto jest obchodzone pod innym hasłem. Tegoroczne hasło kampanii brzmi: „Młodzież wkracza i zabiera głos #TobaccoExposed”

Światowy Dzień Bez Tytoniowy 2024 da platformę młodym ludziom na całym świecie, którzy wzywają rządy do ochrony ich przed drapieżnymi taktykami marketingu tytoniowego. Branża atakuje młodzież, tworząc nową falę uzależnień. Dzieci używają e-papierosów w większym stopniu niż dorośli. Na całym świecie szacuje się, że 37 milionów młodych ludzi w wieku 13-15 lat używa tytoniu.

Tegorocznym tematem jest ochrona młodych ludzi przed wpływem przemysłu tytoniowego. Kampania komunikacyjna podjęta przez WHO w mediach społecznościowych jest kontynuacją strategii „dla młodzieży przez młodzież”, w ramach której będą oni protestować przeciwko manipulacyjnym taktykom przemysłu tytoniowego oraz wskazywać na jego szkodliwy wpływ na zdrowie, sprawiedliwość społeczną i środowisko.

Branże tytoniowe i pokrewne wykorzystują fakt, że nie ustalono długoterminowych skutków zdrowotnych używania e-papierosów i nie zostały one jeszcze uregulowane w większości krajów, co umożliwia obejście przepisów prawnych.

O skuteczności strategii stosowanych przez firmy tytoniowe świadczy fakt, że dzieci używają e-papierosów częściej niż dorośli. Badania nt. używania wyrobów tytoniowych przeprowadzone:

• w 45 krajach wykazały, że uczniowie w wieku 13–15 lat kupowali pojedyncze papierosy, a w niektórych krajach aż 80% uczniów przyznało, że kupowało pojedyncze papierosy,
• w ponad 50 krajach pokazały, że co najmniej 10% uczniów w wieku 13–15 lat przedstawiciel firmy tytoniowej kiedykolwiek zaproponował darmowy papieros,
• w ponad 120 krajach wykazały, że co najmniej 1 na 10 uczniów w wieku 13–15 lat posiadał przedmiot z logo firmy tytoniowej.

 

https://www.who.int/campaigns/world-no-tobacco-day/2024

Dzień ten, przypadający w trzeci czwartek listopada, ma już ponad 30-letnią tradycję. Pomysł zrodził się w USA w Californii, gdzie w 1974 roku zachęcono ponad milion palaczy do odstawienia papierosów na jeden dzień.

Oczywiście 24 godziny nie wystarczą – mają jedynie zachęcić do całkowitego porzucenia nałogu. Z czasem do walki z tytoniem dołączył cały świat – zaczęły pojawiać się podobne inicjatywy, jak na przykład Dzień bez Papierosa (obchodzony 31 maja).

Na całym świecie tytoń zabija ponad 5 milionów osób każdego roku – w tym ponad 600 tysięcy osób, które palą biernie, wdychając dym osób palących w najbliższym otoczeniu. Choć śmiertelne skutki tego nałogu są powszechnie znane, głównym problemem związanym z rzucaniem palenia jest fakt, iż papierosy zabijają powoli – palacz może nie odczuwać skutków swojego nałogu przez wiele lat. Niestety, kiedy już się pojawią, często bywa za późno.

Choć ostrzeżenia „Palenie zabija” widoczne jest na każdej paczce papierosów, informacja ta – z racji swojej powszechności – szybko traci swój wydźwięk. Jak się jednak okazuje, dość skuteczne są „odstraszacze” graficzne – na przykład zdjęcia, nieraz makabryczne, zniszczonych organów wewnętrznych skutecznie zniechęcają młodzież do sięgania po papierosy oraz zwiększają liczbę palaczy, którzy decydują się zerwać z nałogiem.

W wielu krajach – również w Polsce – wprowadza się współcześnie zakazy palenia w miejscach publicznych. Niestety, jak wskazuje badanie CBOS-u, zmiany te nie wpłynęły na zmniejszenie liczby palaczy. Zakazy odgórne odgrywają zwykle niewielką rolę – znacznie lepiej działa bowiem motywacja wewnętrzna, którą każdy powinien odnaleźć w sobie. Każdy palący, czyli co trzeci Polak.

 

Organizm zaczyna się regenerować już od chwili rzucenia palenia. Korzyści są natychmiastowe i długoterminowe:

• po 24 godzinach – zmniejsza się ryzyko ostrego zawału serca
• po 20 minutach – spada tętno
• w ciągu 12 godzin – wraca do normy poziom tlenku węgla we krwi
• w ciągu 2–12 tygodni – poprawia się krążenie i czynność płuc
• do 3 miesięcy – poprawia się kondycja fizyczna
• w ciągu 1–9 miesięcy – ustępują kaszel i duszność
• po roku – o połowę zmniejsza się ryzyko zachorowania na chorobę niedokrwienną serca
• po 5 latach – zmniejsza się ryzyko wystąpienia udaru mózgu oraz zachorowania na raka jamy ustnej, przełyku i krtani oraz płuc
• w ciągu 10 lat – śmiertelność z powodu raka płuc jest o około połowę mniejsza niż wśród palaczy
• w ciągu 5–15 lat – ryzyko udaru zmniejsza się do poziomu porównywalnego do osób niepalących
• po 15 latach – ryzyko zachorowania na raka płuca jest podobne jak u osoby nigdy niepalącej
• w ciągu 15 lat – ryzyko wystąpienia chorób serca jest takie jak u niepalących.

Metody rzucenia palenia

Istnieje wiele sposobów na rzucenie palenia od naturalnych metod (zmniejszenie ilości wypalanych papierosów, znalezienie sprzymierzeńca w postanowieniu, pozytywne nastawienie do osiągnięcia cel), przez nikotynową terapię zastępczą (nikotynowe gumy do żucia, plastry nikotynowe, inhalatory nikotynowe) do metod niekonwencjonalnych (hipnoza, akupunktura, Bicom). Istnieją również specjalne, sprofilowane darmowe aplikacje mobilne, które mają na celu wspomagać osobę uzależnioną w rzucaniu palenia. Takie aplikacje analizują wprowadzone przez użytkownika dane i dostosowują najbardziej odpowiedni program wsparcia dopasowany do jego potrzeb.

Jedną z nich jest aplikacja „Jak rzucić palenie”, o której więcej informacji można znaleźć na stronie http://jakrzucicpalenie.pl/rzuc-palenie-z-aplikacja/