Dym tytoniowy zawiera 7 tysięcy szkodliwych substancji, z których ponad 70 to substancje rakotwórcze. Liczne badania naukowe potwierdzają, że substancje te trafiają do krwiobiegu palaczy i są rozprowadzane po całym organizmie wywierając szkodliwy wpływ na wszystkie jego funkcje. Ponadto nikotyna znajdująca się w dymie tytoniowym ma silne działanie uzależniające. Szacuje się, że prawie 9 milionów Polaków pali codziennie tytoń. Na jednego palacza przypada średnio 17 papierosów, a 91% palaczy wpada w nałóg przed ukończeniem 25 roku życia.

Uzależnienie od tytoniu pogarsza jakość życia, powodując choroby układu oddechowego, choroby układu krążenia oraz choroby nowotworowe. Szacuje się, że co roku 60 tysięcy Polaków umiera z powodu chorób odtytoniowych. Trzy grupy chorobowe występujące prawie wyłącznie u palaczy to: rak płuca, przewlekła obturacyjna choroba płuc oraz zawał serca występujący przed 50 rokiem życia. Na samego raka płuca umiera rocznie 20 tysięcy Polaków.  Osoby palące powinny pamiętać o tym, że ich nałóg zagraża też osobom z ich otoczenia. Bierne palenie związane z wdychaniem dymu papierosowego jest wyjątkowo niebezpieczne. Boczny strumień dymu papierosowego zawiera od 5 do 15 razy więcej tlenku węgla i od 2 do 20 razy więcej nikotyny niż dym wdychany przez palaczy. Paląc przy innych osoby uzależnione zwiększają u osób niepalących ryzyko zachorowania na raka płuca i choroby serca. Ponadto kontakt biernych palaczy z dymem tytoniowym osłabia ich zdolność do pracy, zmniejsza wydajność, demobilizuje i pogarsza samopoczucie.

Mając na uwadze dobro palaczy – zarówno tych nałogowych jak i biernych – Ministerstwo Zdrowia intensywnie realizuje „Program zwalczania następstw zdrowotnych używania wyrobów tytoniowych i wyrobów powiązanych” w ramach Narodowego Programu Zdrowia. W obecnym roku kalendarzowym jego realizacja wiąże się m.in. z organizacją szkoleń personelu medycznego w zakresie leczenia uzależnienia od tytoniu, przeprowadzaniem minimalnych interwencji antytytoniowych, prowadzeniem Telefonicznej Poradni Pomocy Palącym, a także z działaniami ograniczającymi problem używania wyrobów tytoniowych w zakładach pracy. Środki finansowe przewidziane na wspomniane działania w roku 2018 wynoszą ponad 5 mln złotych.

Korzyści wynikające z zaniechania palenia widoczne są niemal natychmiast:

 • W ciągu 20 minut zmniejsza się tętno i ciśnienie krwi;

• W ciągu 12 godzin stężenie tlenku węgla we krwi spada do normalnego poziomu;

• W ciągu 2-12 tygodni poprawia się krążenie i praca płuc;

• Rok po zaprzestaniu palenia ryzyko choroby wieńcowej jest o połowę niższe niż u osób palących;

 • W okresie 5-15 lat od zaniechania palenia ryzyko udaru mózgu zmniejsza się do poziomu występującego wśród osób niepalących;

• Piętnaście lat po zaprzestaniu palenia ryzyko rozwoju choroby wieńcowej jest takie jak u osób, które nigdy nie paliły. 

Należy pamiętać, że zaprzestanie palenia dla większości palaczy wiąże się z koniecznością zmierzenia się z problemem uzależnienia, dlatego często wymaga podjęcia specjalistycznego leczenia. Po pomoc można zgłosić się do lekarza rodzinnego lub specjalistycznych poradni. Możliwość uzyskania nieodpłatnej pomocy osobom palącym lub poszukującym pomocy dla swoich bliskich oferuje również wspomniana już wcześniej Telefoniczna Poradnia Pomocy Palącym działająca pod numerami: 801 108 108 i (22) 211 80 15 (od poniedziałku do piątku od godz. 11 do 19).

Światowy Dzień bez Papierosa został zainicjowany przez Światową Organizację Zdrowia w 1987 r., aby przypominać ludziom o szkodliwym działaniu papierosów i zachęcać ich do wizyt u lekarzy specjalistów.