W nawiązaniu do wyników kontroli Narodowego Funduszu Zdrowia dotyczących nadużyć w zakresie refundacji leków recepturowych, które pokazały ogromną skale nieprawidłowości w tym obszarze, Minister Zdrowia oraz podległe mu Organy, podjęły działania – zarówno kontrolne jak i legislacyjne, celem likwidacji niewłaściwych zjawisk w tym zakresie. Z całą pewnością za nieprawidłowość należy uznać – jak wskazuje płatnik w swoim komunikacie*, wystawienie przez jedną osobę uprawnioną 500 recept dziennie na leki recepturowe, których koszt realizacji ponoszą wszyscy obywatele, którzy opłacają składki publiczne.
Jak wskazuje Narodowy Fundusz Zdrowia w 2023 r. wydał on na refundację leków recepturowych rekordowo ponad 758 mln zł. Oczywiście wskazana kwota nie jest wyłącznie efektem nieprawidłowości, gdyż istnieje pewna grupa pacjentów, którzy z uwagi na bardzo indywidualny przebieg niektórych jednostek chorobowych, wymagają użycia leku sporządzanego w aptece w oparciu o receptę lekarską czyli leku recepturowego. Jednak gwałtowny wzrost kwoty refundacji w tym zakresie i zidentyfikowane liczne nieprawidłowości budzą sprzeciw zarówno Ministra Zdrowia jak i płatnika publicznego, których zadaniem jest optymalizacja wykorzystania ograniczonych środków finansowych dedykowanych polityce zdrowotnej. Przeciw takim praktykom powinien być każdy obywatel mający świadomość, że nawet najmniejsza kwota uszczuplająca systemy opieki zdrowotnej - celem innym niż zaspokojenie faktycznych, a nie nieistniejących potrzeb pacjentów, ogranicza dostęp do świadczeń w tym diagnostyki, profilaktyki, rehabilitacji, terapii farmakologicznych czy wszystkich innych rodzajów świadczeń, których celem jest poprawa zdrowia społeczeństwa lub zapobieganie chorobom i niekorzystnym zjawiskom zdrowotnym. Niestety istnieje grupa osób - balansujących w swoich działaniach na granicy prawa, nadużywająca zaufania społecznego oraz działająca na szkodę wszystkich współobywateli.
W pierwszym etapie podjętych działań Minister Zdrowia wprowadził, na podobieństwo zasad obowiązujących dla leków gotowych, regulacje dotyczące maksymalnego kosztu surowców farmaceutycznych stosowanych do sporządzania leków recepturowych, co przyniosło oczekiwane korzyści w postaci spadku nieuzasadnionych względami medycznymi wydatków publicznych.
W początkowym etapie, niestety również pacjenci rzeczywiście wymagający zastosowania leków recepturowych, ponieśli zwiększone koszty (wynikające z konieczności poniesienia dopłat w przypadku surowców zakupionych w cenach powyżej ustalonego limitu) związane z koniecznością normalizacji opisywanej sytuacji. W tym zakresie sytuacja się unormowała poprzez dostosowanie cen do obowiązujących limitów surowców przez producentów.
Niestety, nieuczciwość osób dokonujących opisywanych nadużyć doprowadziła w odpowiedzi do sztucznego zawyżania cen opakowań stosowanych do przechowywania wytwarzanych leków recepturowych oraz wzrostu kosztu leków gotowych wykorzystywanych w praktyce recepturowej. Jak przytacza w swoim komunikacie NFZ:

„buteleczka jałowa kosztuje ponad 4 zł, NFZ zapłacił za nią 31 razy więcej
&
za opakowanie Linomagu (płyn) Narodowy Fundusz Zdrowia płaci 302 zł, a cena rynkowa identycznego preparatu wynosi niewiele ponad 17 zł.”

Zespoły analityczne i kontrole Narodowego Funduszy Zdrowia prowadzą ciągłe monitorowanie sytuacji oraz podejmują stosowne działania, a także w uzasadnionych sytuacjach przekazują sprawy innym Służbom Państwa.
W związku z powyższym Minister Zdrowia zdecydował podjąć kolejne działania legislacyjno – regulacyjne, mające na celu wprowadzenie limitu wydatków publicznych na opakowania oraz leki gotowe - wykorzystywane do sporządzania leków recepturowych.
Minister Zdrowia ma nadzieję, iż zarówno wzrost świadomości społecznej w tym obszarze, podjęte działania – zarówno kontrolne jak i legislacyjne, doprowadzą do normalizacji opisywanej sytuacji, co pozwoli wydatkować publiczne środki finansowe na zaspokajanie rzeczywistych potrzeb zdrowotnych obywateli.

---

* Komunikat NFZ: Leki recepturowe. Ubezpieczeni nabici w butelkę? NFZ interweniuje