Od 1 stycznia 2016 r. pielęgniarki i położne będą mogły wystawiać recepty na leki oraz środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego, wystawiać zlecenia i recepty na wyroby medyczne oraz skierowania na badania diagnostyczne.

Na podstawie art. 15a ustawy z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej (Dz.U. z 2014 r., poz. 1435, z późn. zm.) nowe uprawnienia zawodowe nabędą pielęgniarki i położne z wyższym wykształceniem pielęgniarskim (na poziomie studiów licencjackich i magisterskich) oraz pielęgniarki i położne z tytułem specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa lub położnictwa, które ukończyły stosowny kurs specjalistyczny.

Szczegółowe regulacje związane z nowymi uprawnieniami zawodowymi zostały zawarte w aktach wykonawczych do tej ustawy:

• rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 20 października 2015 r. w sprawie wykazu substancji czynnych zawartych w lekach, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego, wykazu wyrobów medycznych i wykazu badań diagnostycznych (Dz.U., poz. 1739),
• rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 28 października 2015 r. w sprawie recept wystawianych przez pielęgniarki i położne (Dz.U., poz. 1971).

Program kursu specjalistycznego pn. „Ordynowanie leków i wypisywanie recept dla pielęgniarek i położnych” został zatwierdzony 3 listopada br.

Czytaj więcej o kursie w serwisie Centrum Kształcenia Podyplomowego Pielęgniarek i Położnych.

Minister zdrowia, identyfikując zainteresowanie pielęgniarek i położnych kursem, zwrócił się do rektorów uczelni medycznych z prośbą o rozważenie zorganizowania go jeszcze w tym roku.

Organizację bezpłatnych szkoleń z zakresu ordynacji leków i wypisywania recept dla pielęgniarek i położnych deklaruje obecnie kilka uniwersytetów medycznych. W załączeniu znajduje się szczegółowy wykaz uczelni wraz z danymi kontaktowymi do celów rekrutacji.

Pielęgniarki i położne będą mogły przejść szkolenie z ordynacji leków i wypisywania recept również w ramach projektów dofinansowywanych ze środków unijnych.

Wypisywanie recept na leki, środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego, wyroby medyczne w ramach samodzielnej ordynacji lub kontynuacji zgodnie z zaleceniem lekarza oraz kierowanie na badania diagnostyczne to nowe uprawnienia zawodowe pielęgniarek i położnych. W związku z tym koszty kształcenia z tego zakresu zostaną pokryte przede wszystkim ze środków funduszy unijnych pozyskanych m.in. na ten cel przez Ministerstwo Zdrowia w ramach nowej perspektywy 2014 – 2020 (Program Operacyjny Wiedza Edukacja Rozwój, Oś priorytetowa V Wsparcie dla obszaru zdrowia, Działanie 5.4 Kompetencje zawodowe i kwalifikacje kadr medycznych „Kształcenie podyplomowe pielęgniarek i położnych w obszarach związanych z potrzebami epidemiologiczno-demograficznymi”).

Ministerstwo Zdrowia przeznaczyło na organizację kursów w ramach kształcenia podyplomowego pielęgniarek i położnych (w tym m.in. kursu dotyczącego ordynowania leków i wypisywania recept) 52 mln zł ze środków europejskich.

Wsparciem są objęte także inne obszary kształcenia podyplomowego pielęgniarek i położnych. 8 października br. Ministerstwo Zdrowia – w ramach kształcenia podyplomowego – ogłosiło konkurs na realizację kursów m.in. w dziedzinach: pielęgniarstwo onkologiczne, pielęgniarstwo psychiatryczne i pielęgniarstwo geriatryczne.

Czytaj więcej na temat konkursu na realizację kształcenia podyplomowego pielęgniarek i położnych w obszarach związanych z potrzebami epidemiologiczno-demograficznymi w serwisie Fundusze europejskie w sektorze ochrony zdrowia.

Oferty można składać do 10 grudnia 2015 r. Pierwsze szkolenia rozpoczną się na początku 2016 r.

Zgodnie z art. 15a ustawy z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej (Dz. U. z 2019 r. poz. 576 z póź. zm.) :

1. W ramach samodzielnego wykonywania świadczeń zapobiegawczych, diagnostycznych, leczniczych i rehabilitacyjnych pielęgniarka i położna posiadające dyplom ukończenia studiów drugiego stopnia na kierunku pielęgniarstwo lub położnictwo oraz pielęgniarka i położna posiadające tytuł specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa mają prawo samodzielnie:

• ordynować leki zawierające określone substancje czynne, z wyłączeniem leków zawierających substancje bardzo silnie działające, środki odurzające i substancje psychotropowe, oraz środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego, w tym wystawiać na nie recepty,
• ordynować określone wyroby medyczne, w tym wystawiać na nie zlecenia albo recepty – jeżeli ukończyły kurs specjalistyczny w tym zakresie.

2. W ramach realizacji zleceń lekarskich w procesie diagnostyki, leczenia i rehabilitacji pielęgniarka i położna posiadające dyplom ukończenia studiów co najmniej pierwszego stopnia na kierunku pielęgniarstwo lub położnictwo oraz pielęgniarka i położna posiadające tytuł specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa mają prawo wystawiać:

• recepty na leki, z wyłączeniem leków zawierających substancje bardzo silnie działające, środki odurzające i substancje psychotropowe, środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyroby medyczne, niezbędne do kontynuacji leczenia, jeżeli ukończyły kurs specjalistyczny w tym zakresie;
• zlecenia na wyroby medyczne.

Zgodnie  z art. 15a ust. 7 ustawy z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej ( tj. Dz. U. z 2019 r. poz. 576 z póź. zm.) obowiązek ukończenia kursu specjalistycznego, o którym mowa w art. 15a ust. 1 i 2, nie dotyczy pielęgniarek i położnych, które w ramach kształcenia w szkołach pielęgniarskich i w szkołach położnych lub w ramach szkolenia specjalizacyjnego nabyły wiedzę objętą takim kursem.

Standardy kształcenia na kierunkach pielęgniarstwo i położnictwo wprowadzające szczegółowe efekty kształcenia z zakresu ordynowania leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego i wyrobów medycznych oraz wystawiania na nie recept albo zleceń w ramach samodzielności zawodowej lub realizacji zleceń lekarskich, obowiązują od roku akademickiego 2016/2017 - w przypadku studiów pierwszego stopnia i od roku 2017/2018 – w przypadku studiów drugiego stopnia, zgodnie z § 2 rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 11 sierpnia 2016 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie standardów kształcenia dla kierunków studiów: lekarskiego, lekarsko dentystycznego, farmacji, pielęgniarstwa i położnictwa (Dz. U. poz. 1332).

Oznacza to, że pielęgniarki i położne, które rozpoczęły kształcenie w zawodzie (w przypadku studiów pierwszego stopnia) od roku akademickiego 2016/2017, posiadają kompetencje do wystawiania recept na leki, środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyroby medyczne, niezbędne do kontynuacji leczenia oraz zleceń na wyroby medyczne – 
w ramach realizacji zleceń lekarskich w procesie diagnostyki, leczenia i rehabilitacji.

Natomiast pielęgniarki lub położne, która rozpoczęły kształcenie na uzupełniających studiach magisterskich na kierunku pielęgniarstwo lub kierunku położnictwo (studia II stopnia) od roku akademickiego 2017/2018, posiadają kompetencje do ordynowania leków zawierających określone substancje czynne oraz środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego, w tym wystawiania na nie recepty oraz ordynowania określonych wyrobów medycznych, w tym wystawiania na nie zlecenia albo recepty w ramach samodzielnego wykonywania świadczeń zapobiegawczych, diagnostycznych, leczniczych i rehabilitacyjnych.

W związku z powyższym absolwenci tych kierunków nie są zobowiązani do ukończenia kursu specjalistycznego w ww. zakresie.