Polskie społeczeństwo się starzeje – zwiększa się długość życia obywateli, a maleje liczba urodzeń. Zmiany demograficzne już teraz mają wpływ na sytuację zdrowotną ludności, a będzie on coraz większy.

Tylko z powodu starzenia się społeczeństwa zwiększy się liczba osób potrzebujących podstawowej i specjalistycznej opieki medycznej. Ta sytuacja wymaga wprowadzenia zmian w systemie ochrony zdrowia. Musimy dostosować go do zmieniających się potrzeb zdrowotnych Polaków.

Chcemy m.in. zwiększyć efektywność systemu ochrony zdrowia, poprawić koordynację udzielanych świadczeń i dostosować system do potrzeb osób starszych.

Dużym krokiem naprzód jest zwiększenie nakładów na ochronę zdrowia do 6% PKB do 2024 r.

 

Pracujemy nad usprawnieniem systemu

Realizujemy działania, które mają na celu zmniejszenie kolejek oczekujących na świadczenia oraz poprawę jakości opieki poprzez większą kompleksowość i koordynację świadczeń.

Wprowadziliśmy sieć szpitali. Nowe rozwiązania usprawniły organizację udzielania świadczeń opieki zdrowotnej przez szpitale oraz przychodnie przyszpitalne. Pozwoliły one zoptymalizować liczbę oddziałów specjalistycznych i umożliwiły lepszą koordynację świadczeń szpitalnych i ambulatoryjnych – również z zakresu geriatrii.

Uzupełnieniem sieci szpitali jest ustawa o podstawowej opiece zdrowotnej. Wprowadza ona nowy model organizacji POZ – oparty na medycynie rodzinnej i zespołach POZ. Zakłada on przede wszystkim koordynację działań  z innymi elementami opieki zdrowotnej.

 

Więcej specjalistów

Aby zapewnić odpowiednią liczbę specjalistów z dziedziny geriatrii, sukcesywnie zwiększamy ich liczbę. Obecnie w Polsce jest 417 lekarzy geriatrów. Od 2008 r. ich liczba się podwoiła.

Obserwujemy coraz większe zainteresowanie tą specjalizacją. Zwiększyliśmy jej atrakcyjność w 2003 r., kiedy geriatria została uznana za dziedzinę priorytetową (lekarze, którzy wybierają tę specjalizację w trybie szkolenia rezydenckiego, otrzymują większe wynagrodzenie).

Minister zdrowia w poszczególnych postępowaniach kwalifikacyjnych przyznaje tyle rezydentur w dziedzinie geriatrii, o ile wnioskują wojewodowie i konsultant krajowy w dziedzinie geriatrii.

Specjalizację z geriatrii wybierają najczęściej lekarze posiadający już tytuł specjalisty w innej dziedzinie medycyny, realizując wówczas w trybie pozarezydenckim krótszy program szkolenia.

Aktualnie w trakcie szkolenia specjalizacyjnego z geriatrii są 173 osoby, z czego 125 osób realizuje szkolenie w trybie pozarezydenckim, a 48 w trybie rezydentury.

 

Procedura oceny geriatrycznej pacjenta

Świadczeniodawca – aby usprawnić diagnostykę i leczenie starszych pacjentów – ma obowiązek opracowania i wdrożenia procedury oceny geriatrycznej pacjenta.

Wesprzemy świadczeniodawców w tym zakresie – poprzez przedstawienie im zalecanego sposobu realizacji procedury oceny geriatrycznej pacjenta po 60. roku życia na oddziałach szpitalnych, poprzedzone pilotażem i działaniami edukacyjnymi skierowanymi do personelu medycznego w szpitalach, zaangażowanego w realizację procedury.

Prace nad schematem opieki geriatrycznej toczą się w ramach Narodowego Programu Zdrowia na lata 2016-2020.

 

Inne świadczenia z zakresu geriatrii

Kontynuujemy prace nad propozycjami świadczeń gwarantowanych z zakresu geriatrii. Dotyczą one:

• diagnostyki otępienia z Całościową Oceną Geriatryczną (COG) w ramach procedury leczenia jednego dnia,
• Geriatrycznych Zespołów Konsultacyjnych,
• rehabilitacji geriatrycznej stacjonarnej.

 

Bezpłatne leki dla seniorów

Od 1 września 2016 r. wszyscy seniorzy, którzy ukończyli 75 lat, mają dostęp do bezpłatnych leków refundowanych. Program dotyczy leków, które znajdują się w wykazie bezpłatnych leków (część D obwieszczenia refundacyjnego). Ich lista jest stale poszerzana.

Receptę na te leki mogą przepisać:

• lekarz podstawowej opieki zdrowotnej.
• pielęgniarka podstawowej opieki zdrowotnej.
• lekarz wypisujący receptę dla siebie lub dla rodziny.

Ograniczenie uprawnienia wystawiania recept na bezpłatne leki wyłącznie do lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej i pielęgniarek podstawowej opieki zdrowotnej wynika przede wszystkim z troski o pacjenta poprzez ograniczenie ryzyka polipragmazji czyli przyjmowania leków w niewłaściwym połączeniu, dawce czy w ilości większej niż jest to wskazane itp. Nieracjonalne przyjmowanie kilku leków równocześnie może doprowadzić do wystąpienia działań niepożądanych, często groźnych dla zdrowia lub nawet życia. Ryzyko pojawienia się skutków ubocznych zwiększa się wraz z liczbą przyjmowanych leków. Polipragmazja jest niebezpieczna dla każdego, jednak szczególnie dla osób w starszym wieku.

Tworząc przepisy tej ustawy przyjęto założenie, że jeżeli recepty będzie dla pacjenta wystawiał jeden lekarz, to ryzyko wielolekowości zostanie ograniczone, a co za tym idzie pozytywny skutek zdrowotny odniesie sam pacjent. Ponadto lekarz POZ (inaczej zwany lekarzem rodzinnym) najlepiej zna pacjenta i spośród wszystkich innych lekarzy ma najłatwiejszy z nim kontakt.

 

Dokument „Polityka społeczna wobec osób starszych 2030. Bezpieczeństwo. Uczestnictwo. Solidarność”

Polityka senioralna jest jednym z priorytetów obecnego rządu. Świadczy o tym również wystąpienie prezesa Rady Ministrów Mateusza Morawieckiego oraz minister rodziny, pracy i polityki społecznej Elżbiety Rafalskiej, podczas którego zaprezentowali założenia dla dokumentu „Polityka społeczna wobec osób starszych 2030. Bezpieczeństwo. Uczestnictwo. Solidarność”. Dokument został poddany uzgodnieniom międzyresortowym.

Jest to pierwszy tego typu dokument rządowy, który uwzględnia wszystkie sfery życia dotyczące osób starszych, między innymi w zakresie szeroko rozumianego bezpieczeństwa, zdrowia, aktywnego uczestnictwa w życiu społecznym, a także potrzeby dostosowania infrastruktury, systemu służby zdrowia czy rynku pracy do potrzeb i możliwości osób starszych.

Ma on być podstawą programową działań w najbliższych latach i umożliwić realizację polityki ukierunkowanej na potrzeby osób starszych.