Najważniejszymi celami wprowadzonej nowelizacji są gruntowna reforma funkcjonowania służb kontrolnych Narodowego Funduszu Zdrowia,  poprawa dostępności oraz jakości świadczeń nocnej i świątecznej opieki lekarskiej, a także sprawniejsze działanie szpitalnych oddziałów ratunkowych.
Dzięki wprowadzanym regulacjom Narodowy Fundusz Zdrowia, bez istotnego poszerzania uprawnień kontrolerów, będzie mógł funkcjonować ze skutecznością podobną do Krajowej Administracji Skarbowej, odpowiedzialnej za bezprecedensowe uszczelnienie systemu podatkowego w latach 2017-2018. Warto nadmienić, że NFZ każdego roku przeprowadza prawie 2 tysiące kontroli. W obecnym stanie prawnym nie funkcjonują zasady i uprawnienia podmiotów kontrolowanych wynikające np. z Konstytucji Biznesu, a tryb prowadzenia kontroli nie przewiduje elektronizacji obiegu dokumentów oraz wykorzystywania analiz big data. 

Najważniejszą zmianą dla podmiotów, które otrzymują środki z NFZ, będzie wprowadzenie progu bagatelności, poniżej którego nie będą nakładane kary finansowe. W pierwszym roku funkcjonowania ustawy wyniesie on 500 złotych, co wg danych za kwartał roku 2018 oznacza 50% liczby kontroli i niecałe 10% kwoty nałożonych kar. 

Ponadto będzie obowiązywać zakaz jednoczesnej kontroli ze strony ministra zdrowia i NFZ. Zakazane będzie także ponowne kontrolowanie tego samego obszaru w tym samym podmiocie. Czas trwania wszystkich kontroli Funduszu w jednostkach podmiotu kontrolowanego w roku kalendarzowym nie będzie mógł przekroczyć określonej liczby dni (z wyłączeniem kontroli umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w zakresie leczenia szpitalnego). Co do zasady liczba dni kontroli będzie powiązana z wielkością kwoty wypłaconej podmiotowi kontrolowanemu przez NFZ w roku poprzednim. Przykładowo w przypadku kontraktu o wartości do 2 mln zł kontrola Funduszu będzie mogła trwać 12 dni. Wprowadzona zostanie także instytucja zawiadomienia o planowanej kontroli – w sytuacjach, w których nie uniemożliwia to skutecznego skontrolowania działania podmiotu.
Istotną zmianą będzie koncentracja służb kontrolnych, które obecnie funkcjonują w oddziałach wojewódzkich i Centrali Narodowego Funduszu Zdrowia. W praktyce doprowadzi to do przeniesienia uprawnień kontrolnych na poziom Prezesa Funduszu. Wydziały kontroli OW Funduszu zostaną włączone do Departamentu Kontroli w Centrali NFZ. 

Komunikacja między Funduszem a podmiotem kontrolowanym ma być prowadzona za pomocą środków komunikacji elektronicznej. To pierwsza uwzględniająca nowoczesne rozwiązania techniczne ustawa o kontroli, której przepisy powinny uprościć, przyspieszyć i obniżyć koszty przeprowadzanej kontroli oraz ograniczyć jej uciążliwość dla kontrolowanych podmiotów. 

Przewidziano także utworzenie korpusu kontrolerskiego w Centrali NFZ – w jego skład wejdą pracownicy Funduszu będący kontrolerami, którzy zostaną wyposażeni w kompetencje i narzędzia do przeprowadzenia sprawnej i skutecznej kontroli. Kontrolerzy będą musieli zdać egzamin kwalifikacyjny dopuszczający do pracy na tym odpowiedzialnym stanowisku. Ze względu na specyfikę pracy i konieczność wykorzystania wiedzy medycznej, możliwe będzie wykorzystanie w toku kontroli opinii biegłego.

Zmiany w udzielaniu świadczeń nocnej i świątecznej opieki zdrowotnej

Ponadto zaproponowano zmiany w udzielaniu świadczeń nocnej i świątecznej opieki zdrowotnej (NiŚOZ). Po zmianach szpitale ogólnopolskie (np. szpitale kliniczne) będą mogły udzielać świadczeń NiŚOZ, jeśli mają szpitalną izbę przyjęć lub szpitalny oddział ratunkowy. 
Wprowadzono jednolite zasady tzw. segregacji medycznej pacjentów w SOR-ach. Określanie stanu zagrożenia życia i zdrowia odbywać się będzie w oparciu o jednakowe, jasno sprecyzowane kryteria. Zwiększy to bezpieczeństwo pacjenta, a jednocześnie poprawi komfort pracy personelu medycznego. Dodatkowo utworzony zostanie system informatyczny usprawniający pracę Szpitalnych Oddziałów Ratunkowych (TOPSOR), który zapewni łatwy dostęp do informacji o przewidywanym czasie oczekiwania dla pacjenta, a także pozwoli na zapewnienie wyższej jakości danych dotyczących funkcjonowania SOR-ów bez obciążania personelu dodatkowymi obowiązkami sprawozdawczymi. 

Kolejnym rozwiązaniem, które ma usprawnić działanie SOR-ów, będą tzw. ostre i tępe dyżury. W praktyce obsada lekarska i pielęgniarska zostanie dostosowana do charakteru dyżuru w szpitalu. Szpital pełniący dyżur ostry będzie miał zwiększoną liczbę personelu, natomiast podczas tzw. tępego dyżuru będzie dysponował tylko wymaganą przez przepisy obsadą. Dyspozytornie ratownictwa medycznego, posiadające informacje o obsadach, będą kierowały karetki do szpitali, w których funkcjonować będą dyżury ostre. Wprowadzenie zmian w zakresie dyżurowania będzie odbywać się na wniosek samych szpitali, a za koordynację i ustalanie harmonogramów będzie odpowiadać wojewoda w porozumieniu z dyrektorem Oddziału Wojewódzkiego NFZ. Informacje te będą także dostępne dla pacjentów w Biuletynie Informacji Publicznej. 

Znowelizowane przepisy mają wejść w życie w pierwszym dniu miesiąca następującego po 3 miesiącach od daty ogłoszenia w Dzienniku Ustaw, z wyjątkiem części regulacji, które zaczną obowiązywać w innych terminach.